memmè, memmèa, memméi memèi
mémmu mélmu
memória , nf: mimória Definizione
sa capacidade chi tenet sa mente de registrare e arregodare totu o in parte su chi dhue intrat; foedhandho de computeras o àteru machinàriu, logu, materiale inue iscriet is datos; cosa de arregodare o chi si arregodat
Sinonimi e contrari
mente
/
ammentu,
arregordu
Modi di dire
csn:
fàghere m. = chircare de ammentare; batire ccn. cosa a m. = arregodare cosa a is àteros; bènnere a m. = bènnere in mente, ammentare; essire, falare, rúere, fuire de m. = immentigare, iscarèsciri
Frasi
cussu pisedhu zughet una bella memória: no li fuit nudha, si ammentat totu ◊ sas computeras zughent una memória ROM, una RAM e una fissa o discu
2.
fit faghindhe memória ca no si ammentaiat su númene
3.
bos lasso una memória in custu Sacramentu! ◊ a de die minnanna isterriat sas memórias de sa pareda e de sos parentados, a note nos contàt sas paristórias ◊ in sa bidha sos contos sont sas memórias de sa tzente ◊ cumbenias iscrita in donzi istória in modu de restare sa mimória
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
mémoire
Inglese
memory
Spagnolo
memoria
Italiano
memòria
Tedesco
Gedächtnis,
Speicher,
Erinnerung.
memória 1 mammórias
mémula , nf: mímula,
mímulos,
múmula Definizione
genia de murmutu ifadosu, cantighedhu, boghe o sonu no tanti fortes ma sighios; male, genia de doloredhu chi si sapit in sa carena, aintru (es. m. de coro, de istògomo)
Sinonimi e contrari
càntara 1,
laredha,
mumuliu,
taja
/
ttrs. mímmura
Frasi
s'intendhet sa mémula de una cantone ◊ s'intendhet sa mímula de sos ribos ◊ cheres cantare sa mímula de sas chícheras ◊ s'intendhet coment'e una mémula: sunt sas pregadorias de sa zente ◊ ammuinada dae su caldu a múmulas de chígula ti drommias (G.Branca)
2.
nosse, su dutore, no est dolore a su coro: una mímula est!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rhonchus
Inglese
dirge,
painful sensation
Spagnolo
cantilena,
dolor en el pecho
Italiano
rónco,
nènia,
sensazióne dolorósa
Tedesco
Röcheln,
Geleier,
kleiner Schmerz.
memulàre , vrb: mimulare, mimuliare Definizione istare a mémula, sèmpere naendho cosa pedindho, a lamenta, a murrúngiu, o àteru Sinonimi e contrari achigulare, annischissai, apibiare, apurrire, arrosci, cascaviare, pibincai Frasi su pópulu at mimuliadu contra a isse ca fit chene abba 2. t'incaminas chin passu treme treme, mimulandhe s'orassione a Deus ◊ at intesu una monza memulendhe antigas pregadorias Etimo srd.
memulòne , avb Definizione a mémula, memulandho.
memulósu , agt: mimulosu Definizione
chi est o istat a mémula, chi faet mémula
Sinonimi e contrari
achiguladu,
chensciosu,
miaulosu,
piantinosu,
piantuleu,
pibinosu,
piciosu,
spreàrgiu
Frasi
su cucu nachi inzertat sos annos de sa vida cun su càntigu sou mimulosu ◊ s'intendhet su lamentu mimulosu de su matzone ◊ s'intendhent sas toncas mimulosas ◊ sas chígulas mimulosas como si sunt cagliadas ◊ mimulosa est s'istria candho cantat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plaintif
Inglese
peevish
Spagnolo
quejoso
Italiano
quèrulo
Tedesco
klagend.
mèna , nf Sinonimi e contrari mina, miniera Frasi sunt recuendhe istracos dae sa mena, triballendhe suta de terra.
menaída , nf Definizione genia de arretza po piscare.
menchixèdha , nf: menghixedha Definizione genia de pigiones mannos, a bicu longu, chi faent abbitu in Sardigna prus che àteru in passera: m. bianca o menga bianca pitica (egretta garzetta), m. groga (ardeola ralloides), m. pitica (ixoerychus minutus) Terminologia scientifica pzn.
mèndha , nf, nm: mendhu Definizione
calecuna cosa de malu in is calidades o in su cumportamentu de una cosa o de unu, siat chi si ndhe tèngiat neghe o nono / pònnere m. a unu = afitziai
Sinonimi e contrari
falta,
físsiu,
mendhea,
peca 1
/
dismendhu,
smendu
Frasi
li pones tropu mendhos a su pisedhu! ◊ it'est custu mendhu?! ◊ si sa prudhera si leat su mendhu de che betare s'ómine, fata! (Z.Porcu)
Etimo
ltn.
mendum
Traduzioni
Francese
défaut,
vice
Inglese
vice,
defect
Spagnolo
defecto,
vicio
Italiano
difètto,
vìzio
Tedesco
Fehler.
mendhàda , nf Definizione su mendhare / m. de terrinu = bonífica, trebballu chi si dhi faet a manera de dhu pòdere, semenare, laorare Sinonimi e contrari acónciu, acontzura, aderetzu, arràngiu 3. cussu s'at dadu una mendhada, ma ndhe depet fàghere de tretu, ancora!… Etimo srd.
mendhadòre , nm Definizione
su maistu chi mendhat o acònciat teuladas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couvreur
Inglese
roof mender
Spagnolo
techador
Italiano
conciatétti
Tedesco
Dachdecker.
mendhàdu , pps, agt: mennatu Definizione de mendhare 1 2. no apas imbígia de priucu ingrassatu ne de pogheredhu mennatu.
mendhadúra , nf Definizione trebballu chi si faet po illimpiare e torrare a cuncordare sa teulada Sinonimi e contrari regutzamentu Frasi arratza de mendhadura chi nos at fatu, su mastru: si proet falant sos butios malepeus! Terminologia scientifica dmo Etimo srd.
mendhàre , vrb: mennare Definizione aconciare is istídhigos, illimpiare sa teulada, cambiare is téulas segadas o aderetzare cussas móvias innanti de intrare s'atóngiu e de pròere; a logos, remíntere, torrare a semenare su sèmene chi no est naschiu; pònnere apostu o illimpiare sa cusciéntzia Sinonimi e contrari regutzai / remíntere Frasi sa cabertura cheret mendhada chentza che lassare essire su mese de austu 3. sighiat a pregare coment'e pro si chèrrere mendhare de sa vida mala chi s'ostinu, o su mundhu, l'aiat ispinta a fàghere Etimo ltn. emendare.
mendhàre 1 , vrb: amindai Definizione pònnere o betare su bestiàmene a pàschere in sa mindha Sinonimi e contrari apasciare.
mendhàre 2 , vrb: ammendhare 1 Sinonimi e contrari ammedare / ismendhare.