minúzos , nm pl Definizione is istentinas fines Sinonimi e contrari beraditos, garaitzos, iltentina, stintinigu, stintiritzu / cdh. minúciu Frasi mancari ndhe bufes, de custu binu, no ndhe faghes sos minuzos ◊ za sunt tra babbu e fizu, mancari si ndhe furent sos minuzos! ◊ fint ómines de vàglia: pro s'amigu daiant sos minuzos! Etimo itl. minugio.
mínzi! , iscl: mizi, mizide Definizione mih bois!, labai!: foedhu chi si narat avisandho, naendho a prus de unu o fintzes a una persona manna Sinonimi e contrari abbaidade!, castiai! Frasi minzi chi sunt drommendhe! ◊ mizi chi poi tet èssere tardu s'arrepentimentu! ◊ mizi ite zente, ite atza!…
miódhu maódhu
miopía , nf Definizione su èssere gliuscos, su portare vista curtza, bíere male atesu Sinonimi e contrari liuscúmini Terminologia scientifica mld.
miópuru , nm Definizione genia de tupighedha (benit de s'Austràlia) chi prantant po fàere a cresura in logos de mare Terminologia scientifica mt, Myoporum tenuifolium.
míos mèos
míra méria
mirabí! , iscl Definizione no siat chi puru!…, fata si no!… = no fait própiu nudha Sinonimi e contrari fata! Frasi mirabí chi no mi ghetu àcua de fragus, a conca, no m'istorrit sa fémina, puru!
miracantònes , nm Definizione chie istat abbaidandho is contonadas, in giru chentza fàere faina Sinonimi e contrari ibbàidu, irberzadu, sfainau Etimo srd.
miraculàdu , agt, nm Definizione chi o chie at tentu calecunu miràculu.
miraculósu meraculósu
miràculu maràculu
miràda , nf: mirara,
mirata Definizione
su mirare, su castiare, pruschetotu is abbaidadas chi si faent a unu o a una chi s'istimat / tènniri sa mirada a… = pessare, istare semper pessendhe a… (iscopu, logu o cosa a ue lòmpere)
Sinonimi e contrari
abbaidada,
castiada,
ocrada,
oghia,
slampiada
Frasi
candu dhus càstias parit chi ti torrint sa mirada ◊ dae tue m'iseto una mirada sola pro mi fagher cuntentu ◊ mi at rispostu a sa mirada ◊ no sunt debbadas cussas tuas miradas chi mi faghes dognora! ◊ si su pitzinnu fit rude… sa mirata de babbai e mammai bastait, nariat totu! ◊ at fatu una mirada incillia ◊ tenit gana de fuedhai, ma sa mirada de su babbu dhu firmat ◊ est de mirada firma po infilai agus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
regard
Inglese
glance
Spagnolo
mirada
Italiano
sguardo
Tedesco
Blick.
miràdhu , agt, nm Sinonimi e contrari bisticurtzu, gréciu, gliuscu, ocrimodhe.
miradòra , nf Definizione
fémina chi giaet atentzione a calecunu ca tenet bisóngiu de agiudu
Traduzioni
Francese
assistante,
aide-soignant
Inglese
assistant
Spagnolo
asistente,
mandadera
Italiano
assistènte,
badante
Tedesco
Helferin,
Assistentin.
miradòre, miradòri , nm Definizione
chie abbarrat a giare atentzione, tenet s'impreu de castiare e custodiare calecuna cosa
Sinonimi e contrari
badrianu,
bardiadore,
castiadore,
tentadore
/
agasone,
bennidore,
padraxu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gardien
Inglese
guardian
Spagnolo
guardián,
guarda
Italiano
custòde
Tedesco
Wächter.
mirài , vrb: mirare Definizione
abbaidare po bíere, po giare atentzione e contivigiare, po ammiru e istima, po làstima: s'impr. si narat fintzes coment'e avertimentu / impr.: mih!, millu!; mirare sa conca = labare, castiai is pilus po dhus illimpiai de sa malesa
Sinonimi e contrari
abbadiai,
allutzare,
annotare,
apompiai,
cadebai,
castiai,
labai
/
cultodiare,
tentare
Frasi
mirat sa domo che una mama ◊ e proite mi mirades, ojos chi deo no miro?! (Grolle)◊ bastat chi cussas féminas mi mirent un'istante pro chi mi passent su coro che balla! ◊ si mi bolis domanda, no passis mira mira! ◊ sete cravellos d'oro bi los miro in s'altare adorèndhesi a Deu…◊ pentza a fai bèni e no miris a chini
2.
mira, una cosa ti naro: o triballas comente si tocat, o ti che andhas deretu! ◊ mirai de cust'ómini: a puntu bellu est torrau!…
3.
e cantas boltas bi lu aia nadu: Míradi s'onestade, fizu meu! ◊ cun s'iscusa ca dhi miràt is pipius, si nci est posta meri
Cognomi e Proverbi
prb:
faghe bene e no mires a chie!
Etimo
ltn.
mirare
Traduzioni
Francese
garder,
regarder
Inglese
to guard,
to look at,
to admire
Spagnolo
mirar
Italiano
mirare,
custodire
Tedesco
betrachten,
bewachen.
miràllu , nm Definizione isprigu, imbidru adatu de si pòdere castiare e bíere craru / lúchidu che m. = luxenti, límpiu meda Sinonimi e contrari ispligu.
miramentàre , vrb Definizione
tènnere contu, contivigiare
Sinonimi e contrari
acastiai,
cultodiare,
aggordai,
coltoire,
mirai
Frasi
sa domo bi la miramentat una fémina bona ◊ in sos órdines de sa vintza no bi aiat mancu unu tzufu de erva, dontzi funnu fit bene arraicatu e bene miramentatu ◊ su pitzinnu no miramentat vene su bestiàmene ca li piaghet su caentu e no si abbitzat de nudha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
garder,
gouverner,
soigner (aver cura di)
Inglese
to preserve,
to control
Spagnolo
guardar,
cuidar
Italiano
custodire,
governare
Tedesco
bewachen,
besorgen.
miraméntu , nm Definizione
su mirare, su castiare po custódiu
Sinonimi e contrari
aggordu,
castiamentu,
càstiu,
tenta 3,
tentonzu
/
contibizu
Frasi
pro su malu miramentu ndhe morint prus de chentu ◊ iscura sa robba chi no at miramentu ◊ dae miramentu a cussu malassortadu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vigilance,
surveillance,
gouvernement
Inglese
direction,
vigilance
Spagnolo
cuidado,
custodia,
vigilancia
Italiano
vigilanza,
govèrno
Tedesco
Aufsicht,
Überwachung,
Besorgung.