mantèdha 1 , nf, nm: mantedhu 2,
montedhu,
muntedhu Definizione
coment'e unu pannighedhu chi si ponet a is pipios po dhis imbodhigare su culitu; a logos est fintzes su muncadoredhu
Sinonimi e contrari
cuatzu,
culíciu
Frasi
tenet una criadura ancora in muntedhos ◊ dogni die li devimos samunare sos muntedhos a su pitzinnu ◊ sos mantedhos de su pitzinnu sunt ispartos pro assutare ◊ su montedhu fit de oro, sa mantíglia de brocadu
Terminologia scientifica
bst
Etimo
ltn.
mantellum
Traduzioni
Francese
couche,
lange
Inglese
napkin
Spagnolo
pañal
Italiano
pannolino
Tedesco
Windel.
mantedhàda , nf: ammuntedhada,
muntidhada,
muntidhata Definizione
puzon'e signora
Sinonimi e contrari
concorrúbia,
grabbella,
mantedhàdile,
passariàngia,
pitigrussa,
pitilongu,
sinnora
Frasi
sa mantedhada e s'alipinta si che tufeint lestras in sa tupa
Terminologia scientifica
pzn, lanius senator badius
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pie-grièche
Inglese
shrike
Spagnolo
alcaudón
Italiano
avèrla capiróssa
Tedesco
Korsischer Rotkopfwürger.
mantedhàda 1 , nf Definizione erva pútita, de batos, de arresfrius, genia de erba chi faet a istúrridos Sinonimi e contrari allupaguadhu 1, brunedha, erbiatus, isculabadedhas, issopo, mummuleu, sudorea Terminologia scientifica rbc, Teucrium marum.
mantedhàdile , nf: montedhàdile Definizione puzon'e signora Sinonimi e contrari ammuntedhada, grabbella, passariàngia, pitigrussa, pitilongu, sinnora Terminologia scientifica pzn, lanius senator badius Etimo srd.
mantedhàre , vrb: ammantedhai* Sinonimi e contrari ammantai / fascai.
mantédhu , nm Definizione
genia de bestimentu de mannu, longu, a betare in codhos coment'e a imbodhigadura, grussu
Sinonimi e contrari
manteu
Frasi
fit totu ammuntau in su mantedhu
Terminologia scientifica
bst
Traduzioni
Francese
manteau
Inglese
mantle
Spagnolo
capa
Italiano
mantèllo
Tedesco
Umhang,
Mantel.
mantédhu 1 , nm: martedhu 1 Definizione genia de pische de mare: est ladu e a bisura de pigione cun is alas ispartas (o cun mantedhu), est de sa matessi genia de sa scrita, ma portat coa curtzitedha cun d-un'ispina velenosa Terminologia scientifica psc, gymnura altavela Etimo ctl. mantell.
mantédhu 2 mantèdha 1
mantèga mantèca
mantegàda mandagàda
manteghíglia , nf Definizione
genia de crema, meighina de fàere a frigadura; nau in cobertantza de unu, chi est de manu istrinta, chi no giaet nudha o tropu pagu
Sinonimi e contrari
pumada
/
aggantzadu,
assuriu,
ingurdone,
limidu,
susuncu
Etimo
ctl.
manteguilla
Traduzioni
Francese
pommade
Inglese
salve
Spagnolo
pomada
Italiano
pomata
Tedesco
Salbe,
Creme.
mantegósu , agt Definizione chi portat mantega meda Etimo srd.
mantèlla , nf Definizione genia de bestimentu a betare in codhos e in palas, curtza, a imbodhigadura Frasi tziu Sarbadori est essiu cun sa mantella ghetada in pabas.
mantellàfu mantabàfu
mantellína , nf Sinonimi e contrari mantella, mantellita.
mantellíta , nf Definizione genia de ammontu de betare in pitzu, in codhos, curtza Sinonimi e contrari mantella Frasi bestiat sempri de niedhu, a mantellita o a guefa, a velu sempri calau ma apuntau cun s'agulla a sa coronita Terminologia scientifica bst.
manteníca , nf: mantinica,
mantininca,
mantrinica,
martinica,
moltinica Definizione
genia de animale de tantas arratzas, àbbile e inteligente, chi tenet cumportamentos chi assimbígiant a cussos de su cristianu, mescamente ca faet totu su chi biet faendho / martinincone: genia de moninca manna; comporai, fai o bèndiri a martinica = a s'acua, chentza èssere autorizados
Sinonimi e contrari
carulina,
monica
Frasi
sos pitzinnos si che apilicabant coment'e martinicas in su muru ◊ badhat che martinica ◊ paris sa martinica bessia a fai su giogu! ◊ fiat una pipia lègia e piluda che una martinica
2.
in tempus de guerra pigastis totu a martinica: pani, ollu, arrosu, su lati ◊ is piciochedhus circant istrexu antigu chi bendint a martinica ◊ candu est torrau de sordau no teniat trabballu e s'est donau a fai sa martinica
Terminologia scientifica
anar
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
singe
Inglese
monkey
Spagnolo
mono
Italiano
scímmia
Tedesco
Affe.
mantenichéri , agt, nm: martinicheri,
martinincheri Definizione
chi o chie bendhet a martinica, chentza permissu, chie costumat a martinicare
Sinonimi e contrari
sfroseri
Frasi
ndh'apo bistu de martinicheris bendhendho cosa!…◊ unu tziu martinincheri, po fai su crepa crepa a is fillus e dhis torrai sa fúrria de no dh'ai castiau candu fiat béciu, iat lassau totu su bèni a un'amigu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
contrebandier
Inglese
smuggler,
defrauder
Spagnolo
estafador,
contrabandista
Italiano
contrabbandière
Tedesco
Schmuggler.
mantenidòre, mantenidòri , agt, nm Definizione chi o chie mantenet, chi est de foedhu, chi tenet firmesa Etimo srd.
manteniméntu , nm Definizione su mantènnere, prus che àteru nau de cantu serbit po campare a unu Sinonimi e contrari mantoloida, nordítziu Frasi pro su mantenimentu de su corpus serbit màndhigu, bidu e bestimenta.