premediónzu , avb Definizione unu pagu premediu, cabudàrgiu, unu pagu antibitzau po su tempus Sinonimi e contrari | ctr. tardognu Etimo srd.
premedíu, premedívu , agt, avb: primadiu,
primariu,
primidibu,
primidiu,
primidivu,
primitiu,
primmadiu,
primmariu,
primmediu Definizione
nau pruschetotu de matedu, erbas o frutos chi creschent (ma si podet nàrrere de gente puru), chi funt is primos, chi benint allestru, fintzes innanti de su tempus issoro (a/c.: fintzes candho su foedhu tenet valore de avb. si ponet coment'e un'agt.); fintzes ora antibitzada, innanti, a cunfrontu de un'àtera
Sinonimi e contrari
cabidraxu,
incàbudu,
primadiarzu
/
cdh. primarincu
| ctr.
coàinu,
coinàlgiu,
redadiu,
sagotzianu
Frasi
sa méndhula primmaria est in fiore ◊ falaiant su manzanu a s'altzada de s'istella primmaria ◊ dhi at mandau cincu figus primarias ◊ sa mela de Santuanni est mela primaria ◊ premediu meda, ocannu, s'istiu! ◊ cussas pinturas no mi piaghiant meda ca no fia capatze de ndhe cumprèndhere s'alte primidia (P.Gajas)
2.
sos laores ant fatu premedios ◊ ancora est premediu a betare basolu ◊ in làmpadas mi chirco messonzu de orju ca fachet primidibu ◊ aiat próitu e a capitanni su terrinu fit rúpitu primitiu
3.
premediu ti ndhe ses bénnidu: aite ti ndhe ghiraias goi chito?! ◊ no ti che andhes premediu, a su dutore, ca tantu innantis de cudh'ora no abberit!
Etimo
ltn.
primitivus
Traduzioni
Francese
précoce,
hâtif
Inglese
early,
timely
Spagnolo
temprano,
pronto
Italiano
primatìccio,
precòce,
tempestivo,
anzitèmpo
Tedesco
frühreif,
rechtzeitig.
preméntu , nm: premmentu Definizione totu su chi si ponet a prènnere calecuna cosa fata po papare; a logos est su frammentu Sinonimi e contrari prenimentu* / ammentarzu, chimentarzu, fermentu, fermentarzu, madria 2. po fae su pistocu si usat a si prestae su prementu fatu dae sa cotura innantis ◊ su prementu si faet iscagiae in s'abba tebidebi po dh'imperae.
prèmere, prèmi , vrb: prèmmere,
prèmmiri Definizione
fàere fortza (de pesu o de àteru) apitzu, coment'e incracandho, fintzes coment'e istringhendho
Sinonimi e contrari
afíere,
incalcare,
isprèmere,
istrígnere,
tilpiare
Etimo
ltn.
premere
Traduzioni
Francese
appuyer,
presser
Inglese
to press,
to squeeze
Spagnolo
apretar
Italiano
prèmere,
sprèmere
Tedesco
drücken,
ausdrücken.
premiài, premiàre , vrb Definizione
giare su prémiu
Frasi
custu fit unu pastu de premiare pro su cundhimentu
Traduzioni
Francese
accorder un prix
Inglese
to give a prize
Spagnolo
premiar
Italiano
premiare
Tedesco
prämiieren.
premiàrzu , nm Sinonimi e contrari muntone, remealzu* Frasi de furesi, de pinzos e tapetos ndhe at téssidu unu premiarzu mannu.
premiassiòne, premiatziòni , nf Definizione
su giare su prémiu, is prémios
Frasi
sa tzerimónia de premiassione si est tenta s'àtera die
Traduzioni
Francese
distribution des prix
Inglese
prizegiving
Spagnolo
ceremonia del premio
Italiano
premiazióne
Tedesco
Prämiierung.
prémida , nf: prémmida Definizione
su prèmere, incracadura; su pl., genia de isfortzu chi benit fatuvatu desesi de aintru po andhare de su corpus candho unu est a iscurrentziadura fintzes cun puntas de dolore a bentre / èssere a prémidas de dolore de mata = a prentos, a puntas de dolore a mata (fintzas parturindhe)
Sinonimi e contrari
afissa,
incarcada,
isprémia
/
conos,
isprémidos,
préntios
2.
sufriat de prémidas de sàmbene
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
épreinte
Inglese
contraction
Spagnolo
tenesmo,
pujo
Italiano
prèmito
Tedesco
Drücken.
premíssu pelmíssu
premitúra , nf Definizione su prèmiri / èssere infustu a una p. = colagola, totu inciustu Sinonimi e contrari afissa.
prémiu , nm Definizione
su chi si giaet a unu coment'e arreconnoscimentu o arrecumpentza po méritos chi at tentu, po cosa de bonu chi at fatu
Traduzioni
Francese
prix
Inglese
prize
Spagnolo
premio
Italiano
prèmio
Tedesco
Preis,
Prämie.
premmanentàre , vrb Definizione fàere su sordau de leva Sinonimi e contrari soldadare Frasi sena cumprire degheoto beranias benit cramadu a premmanentare cun sa Brigata tataresa Etimo srd.
premmaría , nf: avemaria Definizione pregadoria a Nostra Segnora, tocu de campana a merie Sinonimi e contrari fremmaria*.
premméntu preméntu
prèmmere prèmere
prémmida prémida
prèmmiri prèmere
premòre , nm: primore,
primori Definizione
cosa o calidade de is méngius, perfeta
Sinonimi e contrari
ispremore
Modi di dire
csn:
a premore = de sa menzus manera, de sa menzus calidade; èssere unu p. = su menzus de totu
Frasi
tue ses circundhada de primore ◊ Bustianu est unu primore (G.Ruju)◊ axiu tenit de circai su primori!
2.
ocannu su laore est a primore: chi sighit gasi si erricheus ◊ custa giacheta l'istat a premore ◊ det piòere a premore s'abba cun dultze carignu ◊ no si agatant pintore ne pinzellu chi asie ndhe pintent a primore ◊ como ca bi at manuza sa cosa la faghet a primore ◊ fémina, tue ses sa calamida chi atraes sos sentidos a primore ◊ teniat una loba de tentorzos a primore
Etimo
spn.
primor
Traduzioni
Francese
valeur,
qualité,
perfection
Inglese
regard,
perfection,
better
Spagnolo
cualidad,
perfección,
mejor
Italiano
prègio,
perfezióne,
eccellènza,
miglióre
Tedesco
Vorzug,
Vollkommenheit,
Perfektion,
Beste.
premúra , nf Sinonimi e contrari afràsciu, coidade, coidu, contibizu, pensamentu / cdh., ttrs. primura Frasi si est po afari de premura, sa genti lassadha intrai! ◊ medas valores los devimus acabidare cun premura ◊ atura trancuillu e no tengas premura! ◊ bae ma tene premura de torrare, ca che serbis! Etimo itl.
premurósu , agt Definizione chi tenet premura, pidinu, pentzamentu po calecuna cosa o ccn. Sinonimi e contrari apidinadu, apinnicadu, apremuradu, pedinosu, pinnicosu | ctr. trascuradu Frasi pesas e corcas che mama premurosa ◊ ti at anninniau una bella sirena mera premurosa po non tenni dannu ◊ Mariedha fit premurosa chin su maridu pro cada cosa e acasazajola fintzas tropu ◊ sa pobidha est premurosa cun su pobidhu e cun totu is cosas de domu Etimo itl. premuroso.