reflèscia , nf Definizione genia de trassa, unu fàere de trassosu Sinonimi e contrari transa Etimo ctl., spn. reflexa, refleja.
reflessài , vrb Definizione fàere su reflessu, prus che àteru fàere is pinturas a manera chi sa figura si potzat bíere a reflessu.
reflessívu , agt Definizione nau de verbu, chi arrechedit su prn. cumplementu de sa persona chi faet s'atzione, giustu ca custa orruet o torrat a chie dha faet (es. deo mi sàmuno, tue t'ispizas, issu si bistit, noso si ciceus, boso bosi furriais, issos si ponent).
refléssu , nm, agt Definizione
su chi si podet bíere de una figura in isprigu o in àteru logu lisu e lúghidu; rebbatimentu de sa lughe candho torrat incuadas, agoa; foedhandho de un'arremu de sa carena, movimentu chi faet chentza chi dhu cumandhet sa volontade candho si tocat o si punghet o s'iscudet po bíere si arrespondhet o si sapit
Sinonimi e contrari
rebbàtida
/
cdh. rifrésciu,
ttrs. rifressu
Traduzioni
Francese
reflet
Inglese
reflection,
reflex
Spagnolo
reflejo
Italiano
riflèsso
Tedesco
Spiegelung,
Widerschein,
Reflex.
refòrma , nf: riforma Definizione prus che àteru foedhandho de leis, de òperas de guvernu, cambiamentu mannu fatu apostadamente Sinonimi e contrari cdh. rifolma Frasi tocat chi siemus a ferru cajente pro fàchere decollare sas riformas de agricoltura e pastoriu! ◊ est giusta s’ora de fai in Sardigna ogna riforma sentza de bolli cuntzillus de Roma!(G.Zedda)
reformài, reformàre , vrb: riformare Definizione
fàere una reforma, currègere is difetos de unu fàere; pruschetotu arrefudare a ccn. po fàere su sordau o àteru servítziu po calecunu difetu o farta de sa carena
2.
candho semus andhatos a tirare a leva, a mie ca nanchi fipo tropu sicu e bassedhu mi ant riformatu
Traduzioni
Francese
réformer
Inglese
re-form,
to reject
Spagnolo
reformar,
dar de baja
Italiano
riformare
Tedesco
reformieren,
ausmustern.
refortzài , vrb: arrefortzai*, rinfortzai, rinfortzare Definizione fàere o essire prus forte, giare fortilesa Sinonimi e contrari afoltigare, afortiai, afortire, afortzare, fortalèssiri | ctr. irdebbilitare.
refortzaméntu , nm Definizione su refortzare, cosa chi si ponet po giare prus fortza Sinonimi e contrari afortiadura, refortzu Etimo srd.
refortzàre refortzài
refórtzu , nm: arrefortzu,
rifortzu,
rinfoltzu Definizione
cosa chi si ponet o chi si faet po giare prus fortza
Sinonimi e contrari
afortiadura,
afortiamentu,
refortzamentu
Frasi
cussos puntedhos cherent giuntos apare chin carchi refortzu ◊ pro rifortzu cheret postu a dópiu su pabilu pro imboligare cosa grae
Etimo
ctl.
refors
Traduzioni
Francese
renfort
Inglese
reinforcement
Spagnolo
refuerzo
Italiano
rinfòrzo
Tedesco
Verstärkung.
refratàriu , agt Definizione nau de unos cantu materiales, chi no dhos iscàgiat su fogu, chi agguantant fogu meda; nau de gente, chi no si lassat cumbínchere a su chi bolet s'àteru, chi no ndhe dh'importat nudha de sa chistione Sinonimi e contrari rebbellu, rebelde, redossu.
refreàdu , pps, agt: arrasfriau,
refriadu Definizione
de refreare; chi at ingortu arremadiu, chi est pigau a refriu o arremadiu
Sinonimi e contrari
acatarradu,
annastuladu,
arremadiau,
arrumatu,
remadu
/
cdh. risfriatu
2.
faedhaiat cun su nasu che un’ómine sempre refriadu
Traduzioni
Francese
enrhumé
Inglese
cold,
cooled
Spagnolo
resfriado
Italiano
raffreddato
Tedesco
erkältet.
refreadúra , nf: resfriadura Definizione su èssere a refriu Sinonimi e contrari arramatia, arrefreu, arrema, arresfriori Terminologia scientifica mld Etimo spn. resfriadura.
refreàre , vrb: arrasfriai,
erresfriare,
refriare,
resfriai,
rifriare Definizione
pigare, ingòllere o fintzes fàere ingòllere refriu, fàere a arremadiu
Sinonimi e contrari
acatarrare,
arremadiai,
arremare,
arrumai
Frasi
zughia pagu cuguzura in su letu e mi so refriadu ◊ titia, custu fritu oe mi refriat!◊ pizu ti che as bogadu, chi ti ses refriendhe?!
Etimo
ctl., spn.
refredar
Traduzioni
Francese
s'enrhumer
Inglese
to catch a cold
Spagnolo
resfriarse
Italiano
infreddarsi
Tedesco
sich erkälten.
refrèga , nf Definizione genia de pelea, de impodha o múngia, ma fintzes briga Sinonimi e contrari refrigada / ttrs. rifrega Frasi pro cust'àtera refrega ruet in peus mare de afannu (P.Casu)◊ lis addulchit penas e refregas Etimo ctl., spn. refrega, refriega.
refrenài, refrenàre , vrb rfl Definizione
istaresindhe de calecuna cosa, lassare istare, fàere a mancu
Sinonimi e contrari
arrecatai 1,
ostènnere
Frasi
si no ti refrenas in gioventude, fracassas sa vida tua e ti abbassas a perígulos dannosos ◊ refrena sas gherras!
Traduzioni
Francese
se retenir,
contenir
Inglese
to control oneself
Spagnolo
refrenar
Italiano
contenérsi,
trattenérsi
Tedesco
sich enthalten,
sich zurückhalten.
refrénu , nm: arrefrenu Definizione
su si refrenare, genia de bregúngia, duritu o cunsideru chi po arrespetu o àteru consígiat a unu de no fàere una cosa
Sinonimi e contrari
recatamentu,
regrésciu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
retenue
Inglese
restraint
Spagnolo
discreción,
moderación
Italiano
ritégno
Tedesco
Rückhalt.
refressàre , vrb Sinonimi e contrari arrampedhai, arrebbellai, calchedhare, screnciai.
refréu , nm: arrefreu,
refriu,
resfriu,
rifriu Definizione
genia de maladia chi faet mescamente a innisire, pigat a su nasu, a su gúturu, e chi benit po àere ingortu fritu meda, o po cambiamentu a cropu de temperadura
Sinonimi e contrari
arramatia,
arrema,
arresfriori,
refreadura
/
cdh. risfriu
Frasi
mi est passau su resfriu e mi est passau s’arrennegu ◊ mi nche so dormiu inoche e mi nche so ischidau totu afritoriu: za mi apo a picare carchi rifriu, za!
Terminologia scientifica
mld
Etimo
spn.
resfrio
Traduzioni
Francese
rhume,
rhinite
Inglese
cold,
rinithis
Spagnolo
resfriado
Italiano
raffreddóre,
rinite,
infreddatura
Tedesco
Erkältung.