renósigu , nm: arrennósigu* Definizione genia de arrennegu, de renigna, de dispraxere Frasi tenia unu pagu de renósigu ca mammai no si podiat acatai de nudha ◊ podiat pagai su mali fatu e fai citiri unu pagu su renósigu chi dhu turmentàt.
renósu , agt: arenosu* Definizione chi portat arena, chi dhue at arena (nau de terrenu), o fintzes chi paret de portare arena (nau de cosas de papare chi no s'iscàgiant bene in buca) Sinonimi e contrari ttrs. rinosu.
rénsia , nf: aréntzia, eréntzia*, réntzia Definizione parentes, is mannos, e fintzes sa cosa, s'interessu de is mannos chi tocat a is fígios / zente, pessone de bona, de mala réntzia Sinonimi e contrari aredeu, arrampile, arrépula, beréntzia, famíglia Frasi nos est restada calch'istiga de peràulas tuas, ma no connoschimus sa pesada de sa réntzia antiga ◊ est fizu de sa piús réntzia antigória.
rènta rènda
rènte , avb Definizione a rente a rente = azigu, cun dificurtade.
rentènnere , vrb: arretènnede,
retènnere Definizione
coment'e mantènnere firmu (fintzes po maladia chi guastat un'arremu de no dhu pòdere mòvere)/ retènneresi de… = muntenneresindhe, lassare istare, fai a mancu de…
Sinonimi e contrari
agguantai,
detènnere,
mantènnere,
tènnere,
tratèniri
/
aostare,
astèniri,
refrenai
| ctr.
iscapae
Frasi
at lassadu sinnos iscritos e no cosas volavola e malas a rentènnere! ◊ li falant sas làgrimas chentza las poder rentènnere ◊ apelti tantu atrivimentu inue chi su meu ti as retentu! ◊ sos chelos azis serradu, sas abbas azis retentu
2.
curre o cadhu ispanu, no ti retenzas sos giampos! ◊ a los crere fizos mios mi retenzo ca no tenent sas índulas chi tenzo ◊ fit acanta a la tènnere ma si est retesu dubbiosu
Traduzioni
Francese
retenir,
paralyser,
s'abstenir
Inglese
to retain,
to paralyze,
to refrain
Spagnolo
retener,
paralizar
Italiano
ritenére,
paralizzare,
astenersi
Tedesco
zurückhalten,
lähmen,
paralysieren,
sich enthalten.
rentésu , pps, agt: retentu,
retesu Definizione
de rentènnere; nau de un'arremu de sa carena, chi no tenet o no faet fortza; nau de ccn., chi portat un'arremu invàlidu, cancarau, chi no dhi giuat
Sinonimi e contrari
aggrammiadu,
baldadu 1,
baldu,
cancaradu,
tuglidu
| ctr.
iscapu
/
sanu
Modi di dire
csn:
rentesu a una perra = chi li at faladu paràlisi a totu unu lados de sa carena; zúghere, dare o pònnere una cosa a retentu = a pagu a pagu, sentza de ispraxi meda sa manu, a mindigu; muntènnere a ccn. a retentu in carchi cosa = donai sa cosa a mindigu, a pagu a pagu
Frasi
l'est retenta sa limba e non b'at faedhadu prus
2.
sa bertighita si li giraiat in manos cun isfortzu, ca pariat rentesa dae sos punzos
3.
s'amigu tou at sas ancas rentesas ◊ babbu tou est rentesu de su totu ◊ zughiat una manu retenta ◊ portat unu bratzu retentu, casi cancarau ◊ portu is cambas retentas, no potzu movi mancu is peis!
4.
sos chi ant una mischina pintzione finas s'abba bufant a retentu (Sassu)◊ cussu est nàschidu cun sos sentidos a retentu ◊ cuss'abba sumit a retentu ◊ sa cara trista sua mi teniat a retentu sa gana de bi bugliare ◊ cun cussos andha a retentu, ca sunt malos!
Traduzioni
Francese
retenu,
paralysé
Inglese
retained,
paralized
Spagnolo
retenido,
paralizado
Italiano
ritenuto,
paralizzato
Tedesco
zurückgehalten,
gelähmt.
réntzia rénsia
renúle, rénules , nm: nerule Definizione sos rénules = is errigos, sa parte de asegus de sa bentre Sinonimi e contrari arrene, arrigu, orrungione / arrigali, lumbu Etimo ltn. *renile.
renunsciàdu , agt Definizione
chi no ndhe balet prus de sa becesa o po is males chi sufrit
Sinonimi e contrari
irvàlitu,
rentesu
Frasi
finas su renunsciadu intrat in bozas, budhit su mustu, su mannale ingrassat, pinghet s'olia e… s'atunzu passat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
invalide
Inglese
invalid
Spagnolo
minusválido,
inválido
Italiano
invàlido
Tedesco
Invalide.
renúntzia , nf, nm: renúntziu,
rinúntzia Definizione
su renuntziare, su arrefudare o lassare ccn. cosa chi si podet fàere, pigare, gosare
Sinonimi e contrari
arrecusa,
arrefudu,
arreusa,
debodu,
dennega,
rebuzu
Traduzioni
Francese
renoncement
Inglese
renunciation
Spagnolo
renuncia
Italiano
rinùncia
Tedesco
Verzicht.
renuntziài, renuntziàre , vrb: rinuntziare Definizione
lassare, arrefudare calecuna cosa chi si iat a pòdere fàere, pigare o gosare
Sinonimi e contrari
renusciare
Frasi
- Renuntziades a Sàtana e a totu sas òperas suas? - Renúntzio!
Traduzioni
Francese
renoncer
Inglese
to renounce
Spagnolo
renunciar
Italiano
rinunciare
Tedesco
verzichten.
renúntziu renúntzia
renusciàdu , pps, agt Definizione de renusciare; nau de animale, chi est làngiu, marriu meda; nau de ccn., chi est própriu malibigau fintzes po is ideas e cumportamentos chi tenet Sinonimi e contrari renunsciadu.
renusciàre , vrb Definizione
lassare, arrefudare calecuna cosa chi s'iat a pòdere fàere, pigare o gosare
Sinonimi e contrari
arrefudai,
renuntziai*
Frasi
pro chi mi apat renusciadu tempus e sorte crudele, so sempre cudhu fidele cumpagnu afetzionadu (G.A.Cossu)
Traduzioni
Francese
renoncer,
refuser
Inglese
to give up
Spagnolo
renunciar,
rehusar
Italiano
rinunziare,
rifiutare
Tedesco
verzichten.
renúsciu , nm Definizione
debbilesa manna de s'animale làngiu làngiu, chi no ndhe podet prus sa vida, mancamentu mannu de fortzas
Sinonimi e contrari
debbilesa,
lecura
| ctr.
foltza
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
impuissance
Inglese
powerlessness
Spagnolo
debilidad
Italiano
impotènza
Tedesco
Schwäche.
renútza , nf Definizione min. de rena, arena minudedhedha Sinonimi e contrari renighedha Etimo srd.
rènza , nf Definizione
orrugu pitichedhedhu de cosa, de pedra
Sinonimi e contrari
abighíngiu,
arritzu 1,
brutura,
grisu 1,
rena,
solla
Traduzioni
Francese
gravelle,
bribe
Inglese
scrap
Spagnolo
grano,
pizca
Italiano
renèlla
Tedesco
feiner Sand.
reontzàre , vrb Definizione torrare in sestu su ciou candho ferrandho tocat sa carre bia de sa luma de su pei de s'animale (cuadhu, boe).