sciugamànus , nm: asciugamanu*, isciugamanos Definizione trastighedhu de orrobba, mescamente linu, po si frobbire in manos e in cara e àteru, samunandhosi Sinonimi e contrari abbammanu, tiagiola / cdh sciuamanu.
sciugàriu , nm: asciugàriu* Definizione totu is trastos de sa cojuada noa, su bene de s'isposa: istrégiu, trastos, bestimentu, mobbília, provistas Sinonimi e contrari aciva, ammanitzu, pannamenta Frasi filla mia, est prontu su sciugàriu ca depis isposai.
sciugòri , nm Definizione su èssere sciugos a buca, asciutos, genia de asciutore Frasi mi at pigau a sciugori: donamí calincuna cosa, ca portu sa buca sica! Etimo srd.
sciúgu , agt, nm: asciugu*,
isciucu Definizione
chi o cosa chi no portat abba a fora, o chi ndhe portat tropu paga / cadàsciu, portafógliu sciugu = chi no dhoi at nudha, chentza de dinai
Sinonimi e contrari
adustu,
àrridu,
asciutau,
asciutu,
sicu
| ctr.
ifustu,
inciustu
Frasi
in cussu logu sciugu aundi no nc'est miza po podi bufai si morit de su sidi ◊ candu unu tenit sidi est sciugu sciugu ◊ mi seu pràndidu a pani sciugu ◊ cun custa temporada de sciutori su sartu sciugu pigat fogu ◊ donamí àcua, seu sciuga coment'e un'arrogu de ortigu!◊ mammai dhi donàt sa tita, a su pipiu, ma lati no ndi calàt, fiat sciuga che sa linna!
2.
ca ses isciundendi in su sciugu! ◊ is crabitus si crocant in su sciugu
Traduzioni
Francese
aride
Inglese
barren
Spagnolo
árido
Italiano
àrido
Tedesco
trocken.
sciugúra , nf Sinonimi e contrari ansura, asciotura, sicagna, sichéntzia, sicoi, sicúmene Etimo srd.
sciuiài, sciuidài, sciuliài , vrb: isciuliai* (sciu-i-a-i, sciu-li-a-i) sciuriai Definizione fàere fuire o giagarare is pigiones, sa musca, animales chi portant alas; fintzes fuliare o brillare cosa atesu Sinonimi e contrari agegherai, isfraitzare, ispabuciare, ispajare, isvalostiare, salargiare, sciumiai / foliai*, frundhire Frasi sciuliai sa musca ◊ in bíngia su meri at postu una pipia de tzàpulus po sciuliai is pillonis ◊ nci sciúidat sa musca, ma cussa si torrat a apatai ◊ bèngiat a nci sciuidai is pudhas! 2. custa gunnedha… sciuidancedha, est fendumí totu marànduas!◊ podit bastai unu corpu feti de balla po nci dha sciuliai, sa vida, comenti si sciúliat sa musca (I.Lecca).
sciuliamúsca , nm Definizione ispécia de ventàgliu mannu po giagarare sa musca Etimo srd.
sciuliètu , agt, nm Definizione nau de ccn., chi no pàusat mai, chi est sèmpere in movimentu Sinonimi e contrari avurriu, machillotu, scundiu | ctr. séntulu Etimo srd.
sciumàda , nf: sciurmada Definizione
unos cantu, nau de gente, fintzes gente meda
Sinonimi e contrari
fiotu,
ifrota,
masonada
/
zentória
Frasi
una sciumada de pipius
Traduzioni
Francese
bande
Inglese
throng
Spagnolo
turba
Italiano
fròtta
Tedesco
Schar.
sciumàna , nf Definizione cosa o gente a meda, muntone Sinonimi e contrari fiotu, ifrota, masonada / zentória Frasi una sciumana de genti acullit sa proposta cun itzérrius de prexu (Fr.Onnis)◊ pigat su pètini a dhu passai me is pius de sa pipia e it'iast a bí? una sciumana de marengus de òru me in terra!
sciumbesciàdu , agt: isambesciadu* Definizione chi est iscumbessu, malegontzu, totu andhau male Sinonimi e contrari iscumbessu, malacónciu.
sciumbullài sciambullài
sciumbúllu , nm: sumbúgiu,
sumbullu,
sumbuzu,
sumuzu Definizione
movimentu e moida, istragatzu chi si faet movendho o murigandho cosa, camminandho, movimentu e moida a s’afaiu; fintzes movimentu de gente meda contras o po calecuna chistione
Sinonimi e contrari
abbatúliu,
abbolotu,
atrepógliu,
iscumbullu,
ispabúliu,
sculumerdu,
stragambullu,
subuzu,
trambullu,
tregollu,
trepollu,
trobbuscàmene
/
trummentu
Modi di dire
csn:
su s. de s'àcua = moida de abba currindhe, chi ruet a istràmpidu de artu; sumbullu de sa brenti = sos tzocos chi faghet in bentre; ponni sumbullu = pònnere abbolotu; sumbúgiu de istògomo = gana mala, buluzu
Frasi
intendu sumbullu in foras: depint èssi torrendu! ◊ intrendi a domu at inténdiu sumbullu de pratus e boxis avolotadas ◊ a dónnia sumbullu chi intendit si girat luegu a castiai a coa ◊ sumuzu surdu sas orrodas prenas, cussas a rajos sonant che campana (G.A.Mura)
2.
me in Castedhu, Oristanis, Iglésias nanca dhoi at sumbullus e tréulus mannus: sa genti dha tenit contras a su guvernu ◊ cussos benint a domo a pònnere sumbuzu: fintzas sas padedhas mi cumpudant!◊ sumbullu de su coru e sumbullu chi dhi arretronat in conca no dhu lassat drommiri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
émoi,
émeute
Inglese
confusion,
riot
Spagnolo
desorden,
confusión,
revuelta
Italiano
scompìglio,
subbùglio,
sommòssa
Tedesco
Verwirrung,
Unordnung,
Durcheinander,
Aufstand.
sciumiài, sciumiàri : scemiài
sciumingiài scimingiài
sciumíngiu scimíngiu
sciúmiu , nm Definizione moida prus che àteru de animales movendhosi Sinonimi e contrari ischimuzu, istragàciu, istrepitzu.
sciúmma , nf: ciurma, issurma, sciurma, tzurma Definizione nau mescamente de gente meda (e cun significau unu pagu metzanu), unu muntone, una chedha manna Sinonimi e contrari apubulada, zentória Frasi una sciurma de pastoris, de piciochedhus, de genti ◊ in sa strada prus dereta nc'est una sciumma de lupus famius… Etimo itl. ciurma.