Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

sciugamànus , nm: asciugamanu*, isciugamanos Definitzione trastighedhu de orrobba, mescamente linu, po si frobbire in manos e in cara e àteru, samunandhosi Sinònimos e contràrios abbammanu, tiagiola / cdh sciuamanu.

sciugàriu , nm: asciugàriu* Definitzione totu is trastos de sa cojuada noa, su bene de s'isposa: istrégiu, trastos, bestimentu, mobbília, provistas Sinònimos e contràrios aciva, ammanitzu, pannamenta Frases filla mia, est prontu su sciugàriu ca depis isposai.

sciugòri , nm Definitzione su èssere sciugos a buca, asciutos, genia de asciutore Frases mi at pigau a sciugori: donamí calincuna cosa, ca portu sa buca sica! Ètimu srd.

sciúgu , agt, nm: asciugu*, isciucu Definitzione chi o cosa chi no portat abba a fora, o chi ndhe portat tropu paga / cadàsciu, portafógliu sciugu = chi no dhoi at nudha, chentza de dinai Sinònimos e contràrios adustu, àrridu, asciutau, asciutu, sicu | ctr. ifustu, inciustu Frases in cussu logu sciugu aundi no nc'est miza po podi bufai si morit de su sidi ◊ candu unu tenit sidi est sciugu sciugu ◊ mi seu pràndidu a pani sciugu ◊ cun custa temporada de sciutori su sartu sciugu pigat fogu ◊ donamí àcua, seu sciuga coment'e un'arrogu de ortigu!◊ mammai dhi donàt sa tita, a su pipiu, ma lati no ndi calàt, fiat sciuga che sa linna! 2. ca ses isciundendi in su sciugu! ◊ is crabitus si crocant in su sciugu Tradutziones Frantzesu aride Ingresu barren Ispagnolu árido Italianu àrido Tedescu trocken.

sciugúra , nf Sinònimos e contràrios ansura, asciotura, sicagna, sichéntzia, sicoi, sicúmene Ètimu srd.

sciuiài, sciuidài, sciuliài , vrb: isciuliai* (sciu-i-a-i, sciu-li-a-i) sciuriai Definitzione fàere fuire o giagarare is pigiones, sa musca, animales chi portant alas; fintzes fuliare o brillare cosa atesu Sinònimos e contràrios agegherai, isfraitzare, ispabuciare, ispajare, isvalostiare, salargiare, sciumiai / foliai*, frundhire Frases sciuliai sa musca ◊ in bíngia su meri at postu una pipia de tzàpulus po sciuliai is pillonis ◊ nci sciúidat sa musca, ma cussa si torrat a apatai ◊ bèngiat a nci sciuidai is pudhas! 2. custa gunnedha… sciuidancedha, est fendumí totu marànduas!◊ podit bastai unu corpu feti de balla po nci dha sciuliai, sa vida, comenti si sciúliat sa musca (I.Lecca).

sciuliamúsca , nm Definitzione ispécia de ventàgliu mannu po giagarare sa musca Ètimu srd.

sciuliètu , agt, nm Definitzione nau de ccn., chi no pàusat mai, chi est sèmpere in movimentu Sinònimos e contràrios avurriu, machillotu, scundiu | ctr. séntulu Ètimu srd.

sciúma , nf: isciuma* Sinònimos e contràrios gruma, ispruma, scuma.

sciúma 1 , nf Sinònimos e contràrios fiotu, ifrota, masonada, sciumada.

sciumàda , nf: sciurmada Definitzione unos cantu, nau de gente, fintzes gente meda Sinònimos e contràrios fiotu, ifrota, masonada / zentória Frases una sciumada de pipius Tradutziones Frantzesu bande Ingresu throng Ispagnolu turba Italianu fròtta Tedescu Schar.

sciumàna , nf Definitzione cosa o gente a meda, muntone Sinònimos e contràrios fiotu, ifrota, masonada / zentória Frases una sciumana de genti acullit sa proposta cun itzérrius de prexu (Fr.Onnis)◊ pigat su pètini a dhu passai me is pius de sa pipia e it'iast a bí? una sciumana de marengus de òru me in terra!

sciumbesciàdu , agt: isambesciadu* Definitzione chi est iscumbessu, malegontzu, totu andhau male Sinònimos e contràrios iscumbessu, malacónciu.

sciumbullài sciambullài

sciumbúllu , nm: sumbúgiu, sumbullu, sumbuzu, sumuzu Definitzione movimentu e moida, istragatzu chi si faet movendho o murigandho cosa, camminandho, movimentu e moida a s’afaiu; fintzes movimentu de gente meda contras o po calecuna chistione Sinònimos e contràrios abbatúliu, abbolotu, atrepógliu, iscumbullu, ispabúliu, sculumerdu, stragambullu, subuzu, trambullu, tregollu, trepollu, trobbuscàmene / trummentu Maneras de nàrrere csn: su s. de s'àcua = moida de abba currindhe, chi ruet a istràmpidu de artu; sumbullu de sa brenti = sos tzocos chi faghet in bentre; ponni sumbullu = pònnere abbolotu; sumbúgiu de istògomo = gana mala, buluzu Frases intendu sumbullu in foras: depint èssi torrendu! ◊ intrendi a domu at inténdiu sumbullu de pratus e boxis avolotadas ◊ a dónnia sumbullu chi intendit si girat luegu a castiai a coa ◊ sumuzu surdu sas orrodas prenas, cussas a rajos sonant che campana (G.A.Mura) 2. me in Castedhu, Oristanis, Iglésias nanca dhoi at sumbullus e tréulus mannus: sa genti dha tenit contras a su guvernu ◊ cussos benint a domo a pònnere sumbuzu: fintzas sas padedhas mi cumpudant!◊ sumbullu de su coru e sumbullu chi dhi arretronat in conca no dhu lassat drommiri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émoi, émeute Ingresu confusion, riot Ispagnolu desorden, confusión, revuelta Italianu scompìglio, subbùglio, sommòssa Tedescu Verwirrung, Unordnung, Durcheinander, Aufstand.

sciumiài, sciumiàri : scemiài

sciumingiài scimingiài

sciumíngiu scimíngiu

sciúmiu , nm Definitzione moida prus che àteru de animales movendhosi Sinònimos e contràrios ischimuzu, istragàciu, istrepitzu.

sciúmma , nf: ciurma, issurma, sciurma, tzurma Definitzione nau mescamente de gente meda (e cun significau unu pagu metzanu), unu muntone, una chedha manna Sinònimos e contràrios apubulada, zentória Frases una sciurma de pastoris, de piciochedhus, de genti ◊ in sa strada prus dereta nc'est una sciumma de lupus famius… Ètimu itl. ciurma.