arràlla , nf Definizione
chistionu, prus che àteru chentza cabu
Sinonimi e contrari
argiolu 1,
badàcia,
bataralla,
ciaciarra,
ciàvana,
prafata
Frasi
s'arralla manna est iscopiada sa die chi su frade los at acataos a pretu ◊ teniat pagu ganas de fai arrallas ◊ innui at arralla at genti
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bavardages
Inglese
gossip
Spagnolo
habladuría,
charla
Italiano
mormorazióne,
ciarla
Tedesco
Murmeln,
Gerede.
arrallài , vrb: arralliare Definizione
nàrrere, foedhare, istare a chistionu, naendho no sèmpere e ne pruschetotu cosas de giudu; su si foedhare apare in su sensu de àere tratamentu, èssere in bonas
Sinonimi e contrari
faedhare
/
argiolae,
arremonae,
badaciare,
badulare,
ciaramedhare,
friganzare,
paraletare,
tragagiai,
tzarritare
Frasi
at bufau tropu e no est arrallendi in sentzu ◊ ita megas de arrallai? ◊ dèu arrallu e mi fatzu cumprendi ◊ as fatu arrallai totu su mundu, a ti cojai cun cussu! ◊ est in pratza po arrallai cun sa genti ◊ cussu no iscít arrallai ne in sardu e ne in italianu
2.
is propietàrius cun pagu genti arrallànt
Etimo
ctl.
rallar
Traduzioni
Francese
jaser,
murmurer
Inglese
to gossip
Spagnolo
charlar
Italiano
mormorare,
ciarlare
Tedesco
murmeln,
schwatzen.
badàcia , nf Definizione
su istare sèmpere foedhandho naendho isciolórios, cosas chentza cabu
Sinonimi e contrari
argiolu 1,
arralla,
bataralla,
ciaciarra,
ciaramedha,
tzàntzara
Frasi
cun totu sa badàcia issoro, no sunt reséssidos a fàghere diventare sa tzitade neta e moderna
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
babillage
Inglese
gossip
Spagnolo
charla
Italiano
ciarla
Tedesco
Gewäsch.
bodhèta , nf Definizione
cosa chi si narat a s'afaiu, de s'unu e de s'àteru; una cambarada, chedha, unas cantu personas impare
Sinonimi e contrari
colessu,
contulàntzia,
crítica,
istrísina,
licutu,
limbizada,
naravèglia,
noedha,
prillissu
/
cdh. budheu
Frasi
ti dha faint, sa bodheta, chi dhu scit sa genti!
2.
una bodheta de féminas iat pesau avolotu po nci bogari su segretàriu cumunali
Traduzioni
Francese
racontar
Inglese
gossip
Spagnolo
murmuración,
habladuría
Italiano
dicerìa
Tedesco
Gerücht,
Gerede.
ciafarétzu , nm Definizione
cosa fata male, a improdhu; chistionu a s'afaiu
Sinonimi e contrari
abbaunzu,
aciorodhu,
alleghinzu,
ammammungiadura,
coredhu,
impiastru
/
bodheta,
contuliu,
istrísina,
naravèglia
Etimo
ctl.
safareig
Traduzioni
Francese
potin,
commérage
Inglese
gossip
Spagnolo
chisme
Italiano
pettegolézzo
Tedesco
Klatsch.
contularjàre , vrb: contularzare Definizione
cricare contos, allegas, chistionos angenos, nàrrere bodhetas, criticare, alleghetare
Sinonimi e contrari
afoghilare,
allicuterai,
crastulai,
criticai,
licutai,
lollughinare,
lorodhare,
pidanciulai,
piscinargiai,
pistizonare,
spisciulari,
trobedhare 1,
zudicare
Frasi
cussa est fémina de cusséntzia e no istat contularjandhe peri sos fochiles ◊ sa bidha contularjat e bocat a pizu sas leredhas
2.
istaiant abbandha, ne bidos e ne contularzados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cancaner,
jaser
Inglese
to gossip
Spagnolo
cotillear,
chismorrear
Italiano
pettegolare
Tedesco
schwatzen.
crastulài, crastulàre , vrb Definizione
istare naendho a s'afaiu de s'unu e de s'àteru cosas chi no dh'important, cricare is chistiones angenas
Sinonimi e contrari
allicuterai,
afoghilare,
chiscuzare 1,
contularjare,
criticai,
leuterare,
lorodhare,
naravegliare,
pistizonare,
zudicare
Frasi
funt andaus a foras a pigai friscu e a crastulai! ◊ fimus restatos fenas a note crastulanne
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
potiner
Inglese
to gossip
Spagnolo
chismorrear,
cotillear
Italiano
spettegolare
Tedesco
schwatzen.
cràstulu , agt, nm Definizione
chi o chie tenet s'abbitúdine de istare criticandho a s'unu e a s'àteru; nau de sa boghe, chi est arta, forte
Sinonimi e contrari
alleghinzanu,
bodheteri,
colesseri,
contulàgliu,
crastuleri,
fominzu,
foxileri,
liuteri,
livitzanu,
lorodhosu,
novedharzu,
piscinàrgiu
/
scrillitosu
Frasi
fiat una fémina cràstula, sempri fuedhendi de is fatus allenus
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cancanier,
perçant,
criard
Inglese
gossip,
tattler,
strident
Spagnolo
chismoso
Italiano
pettégolo,
strìdulo
Tedesco
geschwätzig,
Schwätzer,
grell.
ditàda , nf Definizione
cosa, bodheta chi narant in giru peri su logu, nova; cossígiu de ccn. chi tenet autoridade / fàghere una cosa a d. de… = fai comenti at cuntzillau su…
Sinonimi e contrari
bodheta,
contulàntzia,
istrísina
/
avelténtzia,
incumandha,
pertzetu
Frasi
no bisonzat a crere a totu sas ditadas de sa bidha ◊ tia Ciòcia aiat batidu sa ditada e dai domo in domo in tota sa bidha esseit sa boghe (A.Langiu)
2.
isse faghet totu a ditada de su cunfessore
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
racontar,
conseil
Inglese
dictate,
gossip,
councel
Spagnolo
murmuración,
consejo
Italiano
dicerìa,
consìglio,
dettame
Tedesco
Gerücht,
Ratschlag,
Vorschrift.
illimbaméntu , nm Definizione
totu su chi de malu e chentza arrexone si narat de s’àteru
Sinonimi e contrari
aferritadura,
aferritamentu,
bodheta,
tragàgiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
médisance
Inglese
gossip
Spagnolo
maledicencia
Italiano
maldicènza
Tedesco
übles Gerede.
intzúgliu , nm, nf: inzulzu,
inzúriu,
inzurja,
inzurju,
inzurza Definizione
male chi si narat de s'àteru, fintzes acusa falsa, cosa chi si narat a unu a disonore, a befa, po dhu bogare in bregúngia e ofèndhere; a logos, inzurju est annomíngiu, ingiúliu
Sinonimi e contrari
abbómbinu,
bergugna,
inzurjadura,
menisprésiu,
ofensa
Frasi
no mi movent pro nudha sos inzulzos de tzertos nanos chi si crent zigantes (P.Casu)◊ bi at càntidos de inzúriu, de tzascu e de allerghia ◊ a fortza de intzúglios nche ghetant mancari a Zobbe!
2.
sos ammentos li fint brinchendhe in conca, paris cun s'inzurza chi li aiant ghetadu sos cumpanzos ◊ cussu est inzurju chi dolet! ◊ Elias l'aiat bocau fora garrigándhelu de inzurja, e bochinándheli de non si torrare a acrarare a su cubile
Traduzioni
Francese
médisance,
injure
Inglese
gossip (malicious),
affront
Spagnolo
maledicencia,
injuria
Italiano
maldicènza,
ingiùria,
contumèlia
Tedesco
übles Gerede,
Beleidigung.
isbarabotàre , vrb: ispabarotare,
ispaboratare,
ispaparrotai,
spaparotai Definizione
foedhare meda e chentza bisóngiu, tzerriare, foedhare a tzérrios, nàrrere cosa de is àteros
Sinonimi e contrari
abbochinare,
argiolae,
arrallai,
ciaramedhare,
ciarrai,
paraletare
Frasi
cun gopai ita totu eis ispaparrotau?
2.
"Bos ant gitu dae sa pira a sa mela, sezis andhados che su chiliru a s'abba" est una manera de faedhare in cobertànscia pro no ispaboratare, chena ofesa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crier
Inglese
to yell,
to gossip
Spagnolo
vociferar
Italiano
vociare
Tedesco
schreien.
lorodhàre , vrb Definizione
istare a chistionu chentza cabu, naendho male de s'unu e de s'àteru; fintzes imbrutare
Sinonimi e contrari
afoghilare,
allicuterai,
chiscuzare 1,
contularjare,
crastulai,
criticai,
lollughinare,
pidanciulai,
piscinargiai,
zudicare
Frasi
colant s'ora abbaidendhe a chie passat, lorodhendhe e ammentendhe cudhu tempus chi no torrat prus
2.
mi fateit a bombitare s’ischifu pro sas cosas mias lorodhadas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
potiner
Inglese
to gossip
Spagnolo
chismorrear,
cotillear
Italiano
spettegolare
Tedesco
klatschen.
narínzu , nm Definizione
cosa chi si narat, su nàrrere
Sinonimi e contrari
chistionu,
incionada,
nada,
naratia,
naravèglia,
nareju,
naronzu
Frasi
no sunt pessandhe a cussu narinzu de malas dirgràssias ◊ pustis de sas botassiones si sunt asseliaos sos narinzos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
racontar
Inglese
gossip
Spagnolo
habladuría,
chisme,
rumor
Italiano
dicerìa
Tedesco
Gerücht,
Ruf.
pidanciulài , vrb: piranciulai Definizione
istare sèmpere naendho dónnia cosa a s'unu e a s'àteru, fintzes cosas chi iant a istare méngius chentza dhas ischire, fintzes istare in giru chentza cabu
Sinonimi e contrari
contularjare,
crastulai,
lendhare,
lorodhare,
piscinargiai,
pistizonare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rapporter,
moucharder
Inglese
to gossip
Spagnolo
charlar,
cotillear
Italiano
svesciare,
gironzolare
Tedesco
ausplaudern.
piscinargiài , vrb Definizione
istare foedhandho de s'unu e de s'àteru deasi chentza cabu, tanti po foedhare de ccn.
Sinonimi e contrari
allicuterai,
contularjare,
crastulai,
lorodhare,
pidanciulai,
pisigulare,
pistizonare,
spisciulari,
trobedhare 1
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cancaner,
bavarder
Inglese
to gossip
Spagnolo
chismorrear
Italiano
pettegolare
Tedesco
klatschen.
pisibísi 1 , nm Definizione
su foedhare chi si faet a boghe bàscia, agiummai a iscúsiu, nau pruscatotu in su sensu de bodheta
Sinonimi e contrari
alleghinzu,
chischisiada,
contuliu,
ispibisu,
lollúghine,
lolluine,
pisighinzu,
pispisu,
visivisi
Frasi
s'intendhet su pisibisi de sa zente ◊ sas notas de su Babbunostru e sa mímula de su Rosàriu aiant asseliau su pisibisi malinnu de cussos zuzes
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chuchotement,
commérages
Inglese
whisper,
gossip
Spagnolo
bisbiseo,
chisme,
habladuría
Italiano
bisbìglio,
pettegolézzo,
mormorìo
Tedesco
Flüstern,
Murmeln,
Klatsch.
trísina , nf: istrísina*,
tríxina Definizione
cosa, allega, chistione chi si narat o chi si cricat chentza importu
Sinonimi e contrari
bodheta,
naravèglia
/
alleca
Frasi
cantas trísinas ti batint, a tie, a pes! ◊ no bisonzat a pesare orijas a sas trísinas de sa bidha!
Traduzioni
Francese
racontar
Inglese
gossip
Spagnolo
rumor,
chisme
Italiano
dicerìa
Tedesco
Gerücht.