annajàre , vrb: annasare,
annaxare Definizione
pigare fragu
Sinonimi e contrari
acarigai,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
nuscai
Frasi
si nche afungat una podhicata in su tabbacu e annasat ◊ sos canes a murru paradu sunt annaxendhe ◊ su cane est annasandho si bi at àtera zente
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
flairer
Inglese
to smell
Spagnolo
olfatear
Italiano
annasare
Tedesco
riechen.
annapài , vrb: annapare Definizione
su pònnere o si pònnere ananti coment'e una napa o velu chi no lassat bíere bene cun bene; dhu narant fintzes de sa lughe forte chi ferit a ogos e po calecuna iscuta no lassat bíere o po calecuna cosa o idea chi no lassat bíere s’arrexone o sa beridade; in sa faina de is sonagiàrgios, pònnere po arrefortzu is napos a sa sonàgia in su tretu inue si assardant is oros chi si benint apare
Sinonimi e contrari
abbelare,
abbujare,
afuscai,
imbelare,
impannare,
inchelare,
infuscai,
intelai
/
alluinai
Frasi
su fumu de centu fogajas annapàt su soli e a denoti sa luna ◊ s'àlidu annapat s'isprigu fridu ◊ su soli est annapau ◊ custu pruinedhu annapat e annébidat totu
2.
su sole mi annapat ◊ s'ódiu ti annapat su chervedhu ◊ s'amori annapat dónnia cosa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
embuer,
brouiller
Inglese
to mist up
Spagnolo
empañar,
ofuscar
Italiano
appannare
Tedesco
anhauchen.
annariàre , vrb Definizione
coment'e istare fragandho, cricandho, pregontandho po ischire chistiones angenas
Sinonimi e contrari
incarigai,
isportellitae,
speculitai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouiller
Inglese
to be curious
Spagnolo
curiosear,
fisgonear
Italiano
curiosare
Tedesco
neugierig betrachten.
annàsere , vrb Definizione
pigare su fragu
Sinonimi e contrari
acarigai,
annajare,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
nuscai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
flairer
Inglese
to smell
Spagnolo
oler
Italiano
annusare
Tedesco
riechen an.
anneàre , vrb: anniai 2 Definizione
giare anneu, istrobbu, dispraxere / anniai su coru = fàghere a gana mala
Sinonimi e contrari
annaentare,
innaentare
Frasi
sos linnajolos fint anneados ca aiant bidu unu lupu mannu mannu bardanendhe ◊ si anneant si istentat a bènnere ◊ ti anneas che mama premurosa si no mi daent su bantu chi mi mérito
2.
tanti est durci chi anniat su coru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
embêter,
énerver,
déranger
Inglese
to irritate
Spagnolo
fastidiar
Italiano
infastidire
Tedesco
belästigen.
annebbiàre , vrb Definizione
su si pigare annébbiu, arrennegu meda
Sinonimi e contrari
abbetiae,
afutare,
airai,
aorcare,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
inchietae,
inchighiristai,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare
Traduzioni
Francese
se mettre en colère
Inglese
to get angry
Spagnolo
irritarse,
encolerizarse
Italiano
adirarsi,
sdegnarsi
Tedesco
sich erzürnen.
annebidàe, annebidài , vrb: annepidare,
nebidai Definizione
guastare sa cosa a népide; pònnere o calare népide o cosa coment'e népide chi impedit de bíere, de cumprèndhere
Sinonimi e contrari
anneulare,
boerare
2.
dhi at annebidau is ogus, is pentzamentus ◊ custu pruinedhu annapat e annébidat totu ◊ de mentes annepidadas in su cilleri ndhe dhue at medas ◊ sa bia si annebidàt de pruini
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
embrumer,
brouiller,
assombrir
Inglese
to fog,
to dim,
to darken
Spagnolo
nublar,
aneblar,
ofuscar
Italiano
annebbiare,
offuscare
Tedesco
umnebeln,
verdunkeln.
anneciàre , vrb: neciare* Definizione
pònnere nècias, magàngias, fàere guastu, pònnere neghe
Sinonimi e contrari
ammaciae,
nesicare
Traduzioni
Francese
abîmer,
détériorer,
ronger
Inglese
to rot
Spagnolo
estropear
Italiano
magagnare,
cariare
Tedesco
verderben,
angreifen.
annegài , vrb: annegare Definizione
mòrrere allupaos in mesu de s'abba
Sinonimi e contrari
allupae
Traduzioni
Francese
noyer
Inglese
to drown
Spagnolo
ahogar
Italiano
annegare
Tedesco
ertrinken.
annervàre , vrb Definizione
giare o pigare a nérbios, fàere pèrdere sa passiéntzia, giare aggheju
Sinonimi e contrari
alteriare,
annervosare,
spaxiai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
agacer,
énerver
Inglese
to irritate
Spagnolo
irritar
Italiano
irritare,
innervosire
Tedesco
reizen.
annervosàre , vrb Definizione
fàere nervosu, giare o pigare a nérbios, giare aggheju fintzes a candho unu perdet sa passiéntzia
Sinonimi e contrari
alteriare,
annervare,
ifadare,
spaxiai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
énerver
Inglese
to get on s.o.'s nerves
Spagnolo
irritar
Italiano
innervosire
Tedesco
nervös machen.
annestràre , vrb: annestriare,
innestriare,
unestrare Definizione
giare annestru, abbituare a una régula de cumportamentu; fintzes avertire
Sinonimi e contrari
abbessiare,
acreantziare,
addestrare*,
ammaistrae,
assagliai,
indestrare,
iscussare
2.
dh’apo annestriau de non mi fàere dannu cun su bestiàmene
Traduzioni
Francese
accoutumer,
éduquer
Inglese
to train,
to educate
Spagnolo
adiestrar,
educar
Italiano
addestrare,
educare
Tedesco
ausbilden,
erziehen.
anneulàre , vrb: neulare Definizione
calare o pònnere sa népide ammontandho su logu; tocare, immalaidare a népide, nau de cosas prantadas; pigare o annapare su cumprendhóniu, sa mente
Sinonimi e contrari
abboerai
/
achichinare,
afurconare,
annebidae
Frasi
innoghe su logu no si annéulat e s'umididade dat pagu infestu
2.
custu tempus chi est faghindhe mi at anneuladu totu su basolu
3.
cussas tassas de cosa mi leant su sentitu e mi annéulant sos ammentos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
embrumer
Inglese
to dim,
to affect by smut
Spagnolo
anieblarse,
coger el añublo,
ofuscar
Italiano
annebbiare,
ingolpare
Tedesco
umnebeln,
vom Steinbrand befallen werden.
anniàe, anniài , vrb rfl: anniare,
annidare 1,
nidare* Definizione
fàere o pònnere su niu
Sinonimi e contrari
annidicare
Frasi
suta de unu testu po arrustire si fut anniada s'ispudarranza
Traduzioni
Francese
nicher,
nidifier
Inglese
to nest
Spagnolo
anidarse,
nidificar
Italiano
annidarsi,
nidificare
Tedesco
sich einnisten,
nisten.
annicàre , vrb Definizione
essire de malumore, tristos, sérios, unu pagu oféndhios
Sinonimi e contrari
abbrodhiare,
abbudhai,
aconchedhare,
amprudhiare,
annichidai,
annozare,
atrafudhai,
imbromare,
ingromorare,
pirmare,
pudhare 1
| ctr.
allegrare,
prexai
Frasi
proite no ti annicas e ti alteras candho bestint sa sarda poesia fatendhe a su limbazu violeras? (P.Casu)◊ si est annicadu cun megus ca li apo nadu chi no lu cherzo!
Traduzioni
Francese
bouder,
mettre de mauvaise humeur
Inglese
to put in a bad mood
Spagnolo
amostazar
Italiano
imbronciare,
métter di malumóre
Tedesco
schmollen,
verstimmen.
annichidài, annichidàri , vrb: nechidare* Definizione
giare o pigare arrennegu, unu pagu prus forte de annicare
Sinonimi e contrari
abbrodhiare,
abbudhai,
abbuscinare,
acasidhare,
amprudhiare,
annicare,
annozare,
atrafudhai,
inchietae,
pirmare
Frasi
si est annichidau ca sa genti dh'at lassau a pèrdiri, no fuiat ascurtendi a issu!
Traduzioni
Francese
se fâcher
Inglese
to disquiet
Spagnolo
hacer enfadar
Italiano
inquietare
Tedesco
ärgern.
annichilài , vrb: annichilare Definizione
fàere a nudha, torrare una cosa a nudha
Frasi
dhu depit annichilai mancai siat de istocu o chi portit in piturras su piu che tzudha de procu! (Scomúniga)◊ sa morte at a annichilare fintzas su mundhu ◊ bi est dannigale su colvu ambidhaju chi andhat cun s'untulzu e ti cherent annichilare
Traduzioni
Francese
anéantir
Inglese
to annihilate
Spagnolo
aniquilar
Italiano
annientare
Tedesco
vernichten.
anniciàre , vrb: annicrare,
annigiare,
annigrai,
annigrare,
annirgai,
annirgare,
annirgiai,
annixare Definizione
su fàere sa boghe, su tzerriare de su cuadhu
Sinonimi e contrari
anninnijare,
annirghiai,
garrizare,
giarraspidare,
innicrare,
innigridare*,
zarridare
Frasi
sos cadhos annijant, su cuadhu annirgat ◊ pudhedros annijendhe intro de sas tancas birdes iscurrizant ◊ passant crisados cadhos annigrendhe ◊ funt totus annigrendu po cudhu gioghendu a cuadhus fortis
Traduzioni
Francese
hennir
Inglese
to whinny
Spagnolo
relinchar
Italiano
nitrire
Tedesco
wiehern.
annidài, annidàre , vrb: annitare,
nidare 1 Definizione
fàere netu, límpiu, biancu nidu, fintzes lisu / fai s'annida annida a ccn. = carinnare
Sinonimi e contrari
allimpiare
| ctr.
acadhotzai,
imbratare,
recòghere
2.
su casu si annidat cun sa pranta de sa manu, fendidhu ◊ potzu andai a dhi fai s'annida annida, a dhi donai unu basidedhu a pobidha mia?(M.Simbula)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rendre net
Inglese
to make snow-white
Spagnolo
limpiar,
hacer cándido
Italiano
rèndere càndido,
pulito
Tedesco
rein machen.
anninniài, anninniàre , vrb: niniare Definizione
cantare s'anninnia, dormire su pipiu
Sinonimi e contrari
ammutare 1,
ciannigare,
nanniai
Frasi
su pipiu in su bartzolu bolit a dh'anninniai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
endormir en chantant une berceuse
Inglese
to lullaby
Spagnolo
acunar,
cantar una nana
Italiano
ninnare
Tedesco
einlullen.