annajàre , vrb: annasare,
annaxare Definition
pigare fragu
Synonyms e antonyms
acarigai,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
nuscai
Sentences
si nche afungat una podhicata in su tabbacu e annasat ◊ sos canes a murru paradu sunt annaxendhe ◊ su cane est annasandho si bi at àtera zente
Etymon
itl.
Translations
French
flairer
English
to smell
Spanish
olfatear
Italian
annasare
German
riechen.
annapài , vrb: annapare Definition
su pònnere o si pònnere ananti coment'e una napa o velu chi no lassat bíere bene cun bene; dhu narant fintzes de sa lughe forte chi ferit a ogos e po calecuna iscuta no lassat bíere o po calecuna cosa o idea chi no lassat bíere s’arrexone o sa beridade; in sa faina de is sonagiàrgios, pònnere po arrefortzu is napos a sa sonàgia in su tretu inue si assardant is oros chi si benint apare
Synonyms e antonyms
abbelare,
abbujare,
afuscai,
imbelare,
impannare,
inchelare,
infuscai,
intelai
/
alluinai
Sentences
su fumu de centu fogajas annapàt su soli e a denoti sa luna ◊ s'àlidu annapat s'isprigu fridu ◊ su soli est annapau ◊ custu pruinedhu annapat e annébidat totu
2.
su sole mi annapat ◊ s'ódiu ti annapat su chervedhu ◊ s'amori annapat dónnia cosa
Etymon
srd.
Translations
French
embuer,
brouiller
English
to mist up
Spanish
empañar,
ofuscar
Italian
appannare
German
anhauchen.
annariàre , vrb Definition
coment'e istare fragandho, cricandho, pregontandho po ischire chistiones angenas
Synonyms e antonyms
incarigai,
isportellitae,
speculitai
Etymon
srd.
Translations
French
fouiller
English
to be curious
Spanish
curiosear,
fisgonear
Italian
curiosare
German
neugierig betrachten.
annàsere , vrb Definition
pigare su fragu
Synonyms e antonyms
acarigai,
annajare,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
nuscai
Etymon
srd.
Translations
French
flairer
English
to smell
Spanish
oler
Italian
annusare
German
riechen an.
anneàre , vrb: anniai 2 Definition
giare anneu, istrobbu, dispraxere / anniai su coru = fàghere a gana mala
Synonyms e antonyms
annaentare,
innaentare
Sentences
sos linnajolos fint anneados ca aiant bidu unu lupu mannu mannu bardanendhe ◊ si anneant si istentat a bènnere ◊ ti anneas che mama premurosa si no mi daent su bantu chi mi mérito
2.
tanti est durci chi anniat su coru
Etymon
srd.
Translations
French
embêter,
énerver,
déranger
English
to irritate
Spanish
fastidiar
Italian
infastidire
German
belästigen.
annebbiàre , vrb Definition
su si pigare annébbiu, arrennegu meda
Synonyms e antonyms
abbetiae,
afutare,
airai,
aorcare,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
inchietae,
inchighiristai,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare
Translations
French
se mettre en colère
English
to get angry
Spanish
irritarse,
encolerizarse
Italian
adirarsi,
sdegnarsi
German
sich erzürnen.
annebidàe, annebidài , vrb: annepidare,
nebidai Definition
guastare sa cosa a népide; pònnere o calare népide o cosa coment'e népide chi impedit de bíere, de cumprèndhere
Synonyms e antonyms
anneulare,
boerare
2.
dhi at annebidau is ogus, is pentzamentus ◊ custu pruinedhu annapat e annébidat totu ◊ de mentes annepidadas in su cilleri ndhe dhue at medas ◊ sa bia si annebidàt de pruini
Etymon
srd.
Translations
French
embrumer,
brouiller,
assombrir
English
to fog,
to dim,
to darken
Spanish
nublar,
aneblar,
ofuscar
Italian
annebbiare,
offuscare
German
umnebeln,
verdunkeln.
anneciàre , vrb: neciare* Definition
pònnere nècias, magàngias, fàere guastu, pònnere neghe
Synonyms e antonyms
ammaciae,
nesicare
Translations
French
abîmer,
détériorer,
ronger
English
to rot
Spanish
estropear
Italian
magagnare,
cariare
German
verderben,
angreifen.
annegài , vrb: annegare Definition
mòrrere allupaos in mesu de s'abba
Synonyms e antonyms
allupae
Translations
French
noyer
English
to drown
Spanish
ahogar
Italian
annegare
German
ertrinken.
annervàre , vrb Definition
giare o pigare a nérbios, fàere pèrdere sa passiéntzia, giare aggheju
Synonyms e antonyms
alteriare,
annervosare,
spaxiai
Etymon
srd.
Translations
French
agacer,
énerver
English
to irritate
Spanish
irritar
Italian
irritare,
innervosire
German
reizen.
annervosàre , vrb Definition
fàere nervosu, giare o pigare a nérbios, giare aggheju fintzes a candho unu perdet sa passiéntzia
Synonyms e antonyms
alteriare,
annervare,
ifadare,
spaxiai
Etymon
srd.
Translations
French
énerver
English
to get on s.o.'s nerves
Spanish
irritar
Italian
innervosire
German
nervös machen.
annestràre , vrb: annestriare,
innestriare,
unestrare Definition
giare annestru, abbituare a una régula de cumportamentu; fintzes avertire
Synonyms e antonyms
abbessiare,
acreantziare,
addestrare*,
ammaistrae,
assagliai,
indestrare,
iscussare
2.
dh’apo annestriau de non mi fàere dannu cun su bestiàmene
Translations
French
accoutumer,
éduquer
English
to train,
to educate
Spanish
adiestrar,
educar
Italian
addestrare,
educare
German
ausbilden,
erziehen.
anneulàre , vrb: neulare Definition
calare o pònnere sa népide ammontandho su logu; tocare, immalaidare a népide, nau de cosas prantadas; pigare o annapare su cumprendhóniu, sa mente
Synonyms e antonyms
abboerai
/
achichinare,
afurconare,
annebidae
Sentences
innoghe su logu no si annéulat e s'umididade dat pagu infestu
2.
custu tempus chi est faghindhe mi at anneuladu totu su basolu
3.
cussas tassas de cosa mi leant su sentitu e mi annéulant sos ammentos
Etymon
srd.
Translations
French
embrumer
English
to dim,
to affect by smut
Spanish
anieblarse,
coger el añublo,
ofuscar
Italian
annebbiare,
ingolpare
German
umnebeln,
vom Steinbrand befallen werden.
anniàe, anniài , vrb rfl: anniare,
annidare 1,
nidare* Definition
fàere o pònnere su niu
Synonyms e antonyms
annidicare
Sentences
suta de unu testu po arrustire si fut anniada s'ispudarranza
Translations
French
nicher,
nidifier
English
to nest
Spanish
anidarse,
nidificar
Italian
annidarsi,
nidificare
German
sich einnisten,
nisten.
annicàre , vrb Definition
essire de malumore, tristos, sérios, unu pagu oféndhios
Synonyms e antonyms
abbrodhiare,
abbudhai,
aconchedhare,
amprudhiare,
annichidai,
annozare,
atrafudhai,
imbromare,
ingromorare,
pirmare,
pudhare 1
| ctr.
allegrare,
prexai
Sentences
proite no ti annicas e ti alteras candho bestint sa sarda poesia fatendhe a su limbazu violeras? (P.Casu)◊ si est annicadu cun megus ca li apo nadu chi no lu cherzo!
Translations
French
bouder,
mettre de mauvaise humeur
English
to put in a bad mood
Spanish
amostazar
Italian
imbronciare,
métter di malumóre
German
schmollen,
verstimmen.
annichidài, annichidàri , vrb: nechidare* Definition
giare o pigare arrennegu, unu pagu prus forte de annicare
Synonyms e antonyms
abbrodhiare,
abbudhai,
abbuscinare,
acasidhare,
amprudhiare,
annicare,
annozare,
atrafudhai,
inchietae,
pirmare
Sentences
si est annichidau ca sa genti dh'at lassau a pèrdiri, no fuiat ascurtendi a issu!
Translations
French
se fâcher
English
to disquiet
Spanish
hacer enfadar
Italian
inquietare
German
ärgern.
annichilài , vrb: annichilare Definition
fàere a nudha, torrare una cosa a nudha
Sentences
dhu depit annichilai mancai siat de istocu o chi portit in piturras su piu che tzudha de procu! (Scomúniga)◊ sa morte at a annichilare fintzas su mundhu ◊ bi est dannigale su colvu ambidhaju chi andhat cun s'untulzu e ti cherent annichilare
Translations
French
anéantir
English
to annihilate
Spanish
aniquilar
Italian
annientare
German
vernichten.
anniciàre , vrb: annicrare,
annigiare,
annigrai,
annigrare,
annirgai,
annirgare,
annirgiai,
annixare Definition
su fàere sa boghe, su tzerriare de su cuadhu
Synonyms e antonyms
anninnijare,
annirghiai,
garrizare,
giarraspidare,
innicrare,
innigridare*,
zarridare
Sentences
sos cadhos annijant, su cuadhu annirgat ◊ pudhedros annijendhe intro de sas tancas birdes iscurrizant ◊ passant crisados cadhos annigrendhe ◊ funt totus annigrendu po cudhu gioghendu a cuadhus fortis
Translations
French
hennir
English
to whinny
Spanish
relinchar
Italian
nitrire
German
wiehern.
annidài, annidàre , vrb: annitare,
nidare 1 Definition
fàere netu, límpiu, biancu nidu, fintzes lisu / fai s'annida annida a ccn. = carinnare
Synonyms e antonyms
allimpiare
| ctr.
acadhotzai,
imbratare,
recòghere
2.
su casu si annidat cun sa pranta de sa manu, fendidhu ◊ potzu andai a dhi fai s'annida annida, a dhi donai unu basidedhu a pobidha mia?(M.Simbula)
Etymon
srd.
Translations
French
rendre net
English
to make snow-white
Spanish
limpiar,
hacer cándido
Italian
rèndere càndido,
pulito
German
rein machen.
anninniài, anninniàre , vrb: niniare Definition
cantare s'anninnia, dormire su pipiu
Synonyms e antonyms
ammutare 1,
ciannigare,
nanniai
Sentences
su pipiu in su bartzolu bolit a dh'anninniai
Etymon
srd.
Translations
French
endormir en chantant une berceuse
English
to lullaby
Spanish
acunar,
cantar una nana
Italian
ninnare
German
einlullen.