àbbitu àbbidu
abbituài, abbituàre abbetuàre
abbitúdine, abbitúdini , nf Definitzione
su fàere is cosas fintzes sentza dhue pentzare, deasi, ca s'est fatu tantas àteras bortas, ca si costumat a fàere / pònnere o pònneresi s'a. = pigai s'a.
Sinònimos e contràrios
abesada,
abesu,
acomunamentu,
asseda,
imbitzu
Frases
abbitúdine mala ti as postu, a pesare a tardu! ◊ s'istangheri tenit s'abbitúdini de ispainai is zigarrus in modu chi su fumadori dhus potzat biri e isceberai su chi aggradessit
Tradutziones
Frantzesu
habitude
Ingresu
habit
Ispagnolu
costumbre
Italianu
abitùdine
Tedescu
Gewohnheit.
abbituperàre, abbituperiàre , vrb: aggutiperare Definitzione
fàere s'àteru a bregúngia, a befa, cun totu su chi si dhi narat o chi si dhi faet
Sinònimos e contràrios
aciociai,
addutuperiare,
afrentai,
aggravae,
desdorai,
futuperare,
ilzenzare,
innorare,
ispresciare,
ofèndhere
/
dissantarare
2.
a sos tempos bi aiat gana e bisonzu e sa zente fit aggutiperada
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
vitupérer
Ingresu
to vituperate
Ispagnolu
vituperar
Italianu
vituperare
Tedescu
beschimpfen.
abbitupériu , nm: aggutiperu Definitzione su abbituperiare, ma fintzes trebballu grae, ifadu mannu, impodha, múngia Ètimu itl. vitupero.
abbitzàre abbigiàre 2.
abbitzàre 1 , vrb Definitzione pònnere s'abbitúdine, s'imbitzu, pigare s'avesu Sinònimos e contràrios imbitzare, ingustai Frases est che unu macu chi l'ant abbitzadu a su túcaru 2. su pitzinnu fit abbitzadu e passaiat a sas pinnetas pro immurzare ◊ fint pisedhos abbitzados a giogare e no a istudiare ◊ su cane fit abbitzadu a drommire intro de domo Ètimu srd.
abbítzu , nm Sinònimos e contràrios abesu, abbitúdine Frases inoghe no amus s'abbitzu de bugliare!
abbivàe, abbivài abbibàre
abbivaméntu , nm Sinònimos e contràrios abbibadura.
abbivàre abbibàre
abbiveràdu , agt Definitzione nau de su granu, coment'e chi dhi apat nóghiu s'abba a tropu, chi no est cumpriu, a mesu ranu Sinònimos e contràrios caliu | ctr. ingranidu.
abbiviài abbibàre
abbivoràre , vrb Definitzione crèschere, atichire, imbènnere, fàere irvilupu / a. su focu = acontzare e fàghere inchèndhere su fogu Sinònimos e contràrios aggrighidhiri, aurrire Frases custu pitzinnu no bi abbivorat ca est malàdiu ◊ sos àrvores ant cumintzatu a crèschere e abbivorare abbotu.
abbíza , nf Sinònimos e contràrios
abbígiu,
lerta
Tradutziones
Frantzesu
alerte
Ingresu
alert
Ispagnolu
alerta
Italianu
allérta
Tedescu
Achtung.
abbizabbòxa , avb Definitzione a s'a. = a s'ora sua, candho est s'ora zusta (ctr. a disora).
abbizàdu , pps, agt: abbizau Definitzione de abbizare; chi dh'ant bistu, postu a notu Sinònimos e contràrios acatadu, sapidu Frases nessune si fit abbitzatu de nudha ◊ abbizadu ti l'as, istanote, cussu tronu mannu? 2. bi aiat malàidos chentza abbizados chi ant pitzigadu sa maladia a sos àteros puru.
abbizadúra , nf Definitzione su si abbizare.
abbizàghe , agt Definitzione
chi istat abbillu, chi si acatat de totu
Sinònimos e contràrios
abbizósicu,
abixanti
Frases
fit un'ómine abbizaghe e inzeniosu chi podiat agghejare e disatinare ispantamundhos e carravàulas, bentureris e malintragnados (T.Pinna)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui s'aperçoit de toute chose
Ingresu
weary person ??
Ispagnolu
perspicaz
Italianu
che si accorge facilménte di tutto
Tedescu
umsichtig.
abbizài, abbizàre abbigiàre