A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbadrinósu , agt Definitzione nau de logu, chi est un'abbadrinu, chi dhue essit abba in tantos giassos Sinònimos e contràrios benàtile, benatzosu Ètimu srd.

abbadrínu abbadínu

abbadrúxa , nf: abbadúgine, abbadúgia, abbaduza Definitzione genia de abba chi si faet in is bubburucas de abbruxaduras o in is freaduras, in sa carre Sinònimos e contràrios ealolga / abbaoga, abbatiza, acuadrulla Frases in sas manos buscicas de abbaduza lis tet essire paris a sos callos (Gv.Piredda) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu transsudat (med), transsudé Ingresu transudated Ispagnolu icor Italianu trasudato, icóre Tedescu Transsudat.

abbàdu , pps, agt: abbatu, abbau 1, acuau Definitzione de abbare; nau de ccn., chi portat abba, nau fintzes in cobertantza de sa conca (crebedhos) po nàrrere chi dhue at machine o pagu cabu 2. s'ortu l'at àpidu abbadu ca che fit intrendhe s'abba a passiu 3. cun sa conca abbada chi portas, si est abbrugiada sa cassarola chi tenis in su fogu! ◊ conchi abbadu, no bi pessas a sas cosas, innantis de las fàghere, no?! ◊ chi no biat binu, ca dhi fait mali a su ciorbedhu abbau!…◊ tanti ge tenis s’arregoru ca su dotori ti at nau a dhu bufai acuau, su binu!… Tradutziones Frantzesu arrosé Ingresu watered Ispagnolu regado Italianu innaffiato Tedescu begoßen.

abbadúgia abbadrúxa

abbadúgine abbadrúxa

abbadúra , nf: acuadura Definitzione su abbare, sa manera de abbare; maladia de is brebès candho funt leadas a gremes Sinònimos e contràrios abbada, abbamentu, arrusciada / abbarbuladura, abbavera, aranas, bivera, demma, verusímini Maneras de nàrrere csn: acuadura a istídhiu = zenia de abbadura fata in tubbos pro bi chèrrere pagu abba; abbadura a càssia = itl. idrotorace Frases arratza de abbadura chi l'as fatu a s'ortu!…◊ li cheret fatu nessi duas abbaduras, a cussa cosa, ca sinono no bi creschet 2. li faghet male néula e lentore e no si salvat dae s'abbadura: sas píndulas li dao a sa dejuna e si las curo no ndhe morit una (Gv.Piredda) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu arrosage, distomatose Ingresu sprinkling, distomatosis Ispagnolu riego, distomatosis Italianu annaffiatura, distomatòsi Tedescu Besprengung, Leberegelkrankheit.

abbadúza abbadrúxa

abbàe, abbài , vrb: abbare, abbari, acuai Definitzione betare o lassare andhare s'abba a sa cosa prantada; betare abba a su binu, a su licore; portare su bestiàmene a bufare o giare a bufare a su bestiàmene Sinònimos e contràrios arrusciai, arrosiai, arrosinai Maneras de nàrrere csn: abbai, abbare a passiu = lassare andhare s'abba de posse sou in su terrinu, chentza èssere abbiada; abbare sas pudhas pioendhe = fai una cosa chi no serbit a nudha Frases abbare s'ortu, sa prantaza, sos frores ◊ ndi tirat s'abba de unu putzu pro abbari s'ortu ◊ nosu fuedhaus a sa campidanesa ma naraus "abba" e "abbai"! 2. abbare sas berbeghes, sos boes, s'àinu ◊ est andau a s'arriu po acuai su cuadhu ◊ su lupu e s'angioni fiant andaus a s'acuai a su própiu arriu ◊ a mi abbare andhao a logu de putzu ◊ seus abbendu su bestiàmini duas bortas sa dí Ètimu ltn. aquare Tradutziones Frantzesu irriguer, arroser, abreuver Ingresu to irrigate, to water Ispagnolu regar, aguar, bautizar, abrevar Italianu irrigare, innaffiare, abbeverare Tedescu bewässern, begießen, tränken.

abbaeràre , vrb Definitzione abarrare coment'e atontau, incantau Sinònimos e contràrios abbabballocai, abbrabbalucai, abbucallotare, ammammalucai, apampallucare Ètimu srd.

abbaèta , nf Definitzione una de is duas alas de sa teulada candho custa est fata a betare abba a duas bandhas Sinònimos e contràrios pagnada, sproidórgiu Terminologia iscientìfica dmo.

abbàfidu , pps Definitzione de abbàlere.

abbafròca , nf Definitzione abba ammesturada cun froca, abbanibe, tra niandho e proendho segundhu sa temperadura Sinònimos e contràrios frochita 1, niatzoloa, nibichedhu, ranzola, sarighedhu, solloca Ètimu srd.

abbagadiàre , vrb: bagadiare Definitzione fàere bagadiu, fàere festa, no andhare a trebballare Sinònimos e contràrios afestai Frases su lunis m'abbagadio ca est printzípiu de chita, su martis so cossumita: no beto bucone a buca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prendre congé Ingresu to take a day off Ispagnolu estar de vacaciones Italianu celebrare il giórno festivo, far vacanza Tedescu feiern.

abbagamundài , vrb Definitzione fàere o essire bagamundhu Frases custa picioca est abbagamundendisí: no mi praxit própriu! Ètimu srd.

abbagantíu , nm: bacantinu Definitzione tretu de terrenu buidu, chentza trebballau in oros de bíngia o àteru Sinònimos e contràrios lascura, orada Ètimu srd.

abbagànzu , nm: abbagazau Definitzione pentzamentu, preocupatzione, pistighíngiu mannu Sinònimos e contràrios pestighinzu Frases murimenta in su ferru piús duru s'abbaganzu, s'afannu e sas penas imboligadas dae chentu cadenas pro chi si averet unu cras siguru! (G.Stara)◊ si ses collidore bonu, s'intrada de su trigu ti bastat pro no tennere abbagazu.

abbagàre , vrb Definitzione intrare su butone in sa baga o trau de unu trastu Sinònimos e contràrios abbutonai / acaltzonare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu boutonner Ingresu to button Ispagnolu abrochar, abotonar Italianu abbottonare Tedescu zuknöpfen.

abbagàzu abbagànzu

abbagianài , vrb: bagianai Definitzione giare bàntidos Sinònimos e contràrios abantai, alabai, alabantzai Ètimu srd.