arragàdu , agt Definitzione chi tenet o chi at tentu arragu, apretu, dificurtade manna Ètimu srd.
arragài , vrb Definitzione pèrdere sa boghe, fàere boghe grussa po aggheju a su gúturu Sinònimos e contràrios arrughire, isarrogai, sarracrare Ètimu ltn. *raucare.
arragallài , vrb Sinònimos e contràrios arregalai*, cumpensai Frases po cantu siat su chi sunfreis, una dí eis a èssi arragallaus de Deus.
arraganàtu, arraganàu , agt Sinònimos e contràrios aggantzadu, assuriu, ispítziga, limidu, susuncu, tzecosu.
arraganzàre , vrb Definitzione prus che àteru, aconciare cosas bècias, tzapulare bestimentu Sinònimos e contràrios aconciai Frases so die die dae su sedatu a su chilibru, a su furru, e arraganzandhe a denote ◊ tapulabat cartzones de ómines chi no teniant féminas a los arraganzare ◊ si podet ischire it'est su male chi fachet custa fémina arraganzandhe e labandhe? ◊ su mastruiscarpas est semper cosindhe, arraganzandhe.
arragàre , vrb Definitzione pònnere, chínghere is bragas, is pantalones / istare a s'arraga arraga = faghindhe e chentza fàghere, chentza ndhe fàere fine Sinònimos e contràrios abbragare, arraghilare, atrintzai, chígnere Frases si at arragadu bene sos caltzones Ètimu srd.
arràgas , nf: ragas Definitzione cartzone de pigiones (pinnigas paríviles), bestimentu de ómine, in su costúmene, a bisura de gunnedhedha curtza curtza totu gajas (s'andívia) chi si ponet in chintzu in pitzu de is cartzones Sinònimos e contràrios arrodedhu, bracas*, cardagula, fraca 1 Frases si sonazu e batazu no mi pagas, custa vorta ndhe perdes sas arragas!◊ portiaus sas arragas de fresi chi pariant un'orroda.
arragasciósu , agt: arreghesciosu,
reghesciosu Definitzione
chi agatat o chi bogat arreghèscias, iscusas, cosa de nàrrere
Sinònimos e contràrios
iscoticosu,
isteculosu
/
briganteri,
brigantinu,
brigàntzulu,
contzigosu,
pletista,
pretadori
/
mendheosu
Frases
no dh'emu a èssiri crétiu chi tui fiast aici arreghesciosu e de istògumu débbili! ◊ in bidha nosta seus pagu arragasciosus
2.
una dí arreghesciosa de próinas
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
querelleur,
litigieux
Ingresu
quarrelsome
Ispagnolu
pendenciero
Italianu
pretestuóso,
riottóso
Tedescu
als Vorwand dienen,
streitsüchtig.
arragàta , nf: arregata Definitzione intacadura o incrasta, genia de segada Sinònimos e contràrios incrava, intatzu, taca 2 Ètimu ctl. regata.
arragatéri , nm: arregateri,
ragateri Definitzione
comporadore a sa grussa, ma a logos fintzes bendhidore a sa minuda
Sinònimos e contràrios
comporadore
Frases
is meris de Stampaxi funt is arregateris
Ètimu
ctl., spn.
regater, regatero
Tradutziones
Frantzesu
accapareur
Ingresu
hoarder
Ispagnolu
mayorista,
minorista,
regatón
Italianu
incettatóre
Tedescu
Aufkäufer.
arragàtu , nm Definitzione fossu totu a inghíriu de is matas po dhas abbare.
arragatzàu , agt: arregatzau Definitzione
chi foedhat a boghe grussa, sorrogada, ca est leau a su gúturu o a is bruncos
Sinònimos e contràrios
aggargastatu,
arragau,
arroghidu,
sarragau
Frases
is piciochedhus fiaus arregatzaus a fortza de itzerriai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
enroué
Ingresu
hoarse
Ispagnolu
ronco
Italianu
ràuco
Tedescu
heiser.
arragatzósu arragaciósu
arragàu , pps, agt Definitzione
de arragai
Sinònimos e contràrios
aggargastatu,
arragatzau,
arroghidu,
sarragau
2.
portat sa boxi arragada
Tradutziones
Frantzesu
enroué
Ingresu
raucous
Ispagnolu
ronco
Italianu
ràuco
Tedescu
heiser.
arraghèscia , nf, nm: arreghèscia,
arreghésciu,
arrenghèscia,
arringhèscia,
reghèscia Definitzione
prus che àteru, cosa chi si narat o chi si faet coment'e iscusa po no adduire a su chi bolent is àteros / tenni arreghèscias cun ccn. = motivos de iscórriu, de murrunzu
Sinònimos e contràrios
abbétia,
arrangasciu,
atema,
atilla,
cracanibi,
filistocu,
fóliga,
insemia,
iscaràtile,
iscodulete,
iscórtziga,
iscóticu,
iscúgia,
istibba,
lamenta,
mammariusa,
mendhea,
piginu,
pillamone,
pirríchia
Frases
custas cosas parint arrenghèscius po fai su chi bollit issu ◊ cussus bogant arrenghèscius po no pagai ◊ innòi is arreghèscias ti ndi essint! ◊ tui po dónnia cosa bogas arrenghèscias!
Tradutziones
Frantzesu
altercation,
excuse
Ingresu
quarrel,
excuse
Ispagnolu
excusa,
pretexto
Italianu
altèrco,
scusa,
pretèsto,
rïòtta
Tedescu
Streit,
Zank,
Ausrede.
arraghilàre , vrb Definitzione chínghere is coedhas de su bestimentu (camisa) aintru de is pantalones Sinònimos e contràrios abbragare, atrintzai, chígnere | ctr. irraghilare Ètimu srd.
arraghína arradichína
arragiòla , nf: arregiola,
arrexola,
arrezola,
erregiola,
ragiolla* Definitzione
materiale pranu tostau, prus che àteru a forma retangulare o cuadrada, de terra cota, fatu apostadamente po fàere pomentos
Sinònimos e contràrios
impiastra,
pianella,
pranita
Frases
s'arregiola in cussu tretu de su pamentu est móvia ◊ si at fatu s'aposentu bonu a arregiolas de màrmuri ◊ innoghe mancant is arregiolas de pedra chi isterriant s’istrada
Tradutziones
Frantzesu
carreau
Ingresu
tile
Ispagnolu
baldosa
Italianu
mattonèlla
Tedescu
Fliese.
arragiolàdu , agt: arrajolau Definitzione
chi portat s'arrajolu
Sinònimos e contràrios
arragiolidu
Frases
apenas chi sas palas at giradu, Sant'Antoni! ndhe trímulo che canna: pariat unu cane arragioladu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
furieux,
enragé
Ingresu
rabid
Ispagnolu
rabioso,
hudrófobo
Italianu
rabbióso,
idròfobo
Tedescu
tollwütig,
wasserscheu.