Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

carràda , nf Definitzione istrégiu mannu de linna, fatu a doas, cun duos fundhos agiummai sèmpere tundhos, po pònnere binu; nau unu pagu a befa, ómine o fémina grussatzos, bàscios e prenos, grassos / min. carradedha, carradedhu = cubedha; partes de sa carrada: is fundhos, sa còrpora, is doas, is cricos, su màfulu, su tingiosu, su tapu, su grifone Sinònimos e contràrios cua 1 Maneras de nàrrere csn: fai s'inginna a is carradas = fàghere s'incrasta a sas doas pro pònnere sos fundhos; c. malàdia = chi tenet pecu, chi ponet tastu a su binu; bèndiri is bíngias pro comporai carradas = fàghere cosas chi no rezent ritzas, chi no tenint sétiu Frases annada bella de àxina: ocannu apu prenu totu is carradas ◊ no bendas is bíngias po comporai carradas!◊ custa carrada est cumentzada e de innòi a pagu su binu ndi dhu bogu a un'istrexu prus piticu Sambenados e Provèrbios smb: Carrada Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl. carrata Tradutziones Frantzesu tonneau Ingresu barrel Ispagnolu pipa Italianu bótte Tedescu Faß.

carràda 1 , nf Definitzione su carrare, pentzau coment'e cosa fata Ètimu srd.

carradàmini , nm Definitzione cantidade, unu tanti de carradas Sinònimos e contràrios stibba Ètimu srd.

carradédhu, carradéllu , nm: carradellu Definitzione carradedha, cuba pitica; genia de tzuca, crucuriga po binu Sinònimos e contràrios carraciola, cubedha, cubedhu / cdh. carratedhu Frases su binu chi faghimus nois cabet in duos carradellos e una mesina Ètimu itl. car(r)atello Tradutziones Frantzesu tonnelet Ingresu small barrel Ispagnolu barrica Italianu pìccola bótte Tedescu kleines Faß.

carràdigu , nm Definitzione su colore de sa carre, in sa pedhe Sinònimos e contràrios carrisione, carrícia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu teint Ingresu complexion Ispagnolu tez, cutis Italianu carnagióne Tedescu Hautfarbe.

carradòre, carradòri , agt, nm: carrarori, carratore Definitzione chi o chie tenet s'impreu de carrare, chie leat cosa o gente a carru o fintzes cun àteru mezu Sinònimos e contràrios carrixatore, carrulante Frases is carradoris fiant arribbaus a bidha cun su carru ◊ su carradori depiat carrigai e iscarrigai su carru de su trigu ◊ sa die chi binnennamus nos cheret carradores meda pro ndhe bogare sa ua a s'istrada Terminologia iscientìfica prf Ètimu itl. carratore Tradutziones Frantzesu transporteur Ingresu conveyor Ispagnolu trasportador (n) Italianu trasportatóre Tedescu Beförderer.

carradoría , nf Definitzione su carrare a carru, carros carrandho cosa Sinònimos e contràrios carretononzu, carríngiu, carruzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu charriage Ingresu cartage Ispagnolu acarreo, transporte Italianu carréggio Tedescu Wagentransport.

carradúra , nf Definitzione su carrare, fintzes nau de sa manera de su batire o ispostare cosa (a tragu) Frases no istes a una a una, cun cussa cosa: apara s'isterzu suta de sa mesa e faghe a carradura cun sa manu!

carràfa , nf Definitzione una genia de ampudha a bentre larga, tzugu istrintu e pagu pagu prus largu in s'oru de su tapu (chi est de imbidru etotu) Sinònimos e contràrios carrafina Terminologia iscientìfica stz Ètimu spn. garrafa.

carrafàle , agt, nf: cordofali, corrofale, garrofali Definitzione calidade de cheréssia barracochina, matuca meda Sinònimos e contràrios cdh. carrafali Maneras de nàrrere csn: fàula carrafale = manna meda; poeta carrafale = fentomadu, bonu Frases sa cariasa areste tenet tenaghe tundhu che a sa carrafale…◊ at collitu ménnula durche e cariasa corrofale 2. talentone, poete carrafale! (P.Casu) Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu cerise variété burlat, napoléon Ingresu kind of very big cherry Ispagnolu garrafal Italianu qualità di ciliègia mólto gròssa Tedescu sehr große Kirsche.

carrafatàtu , agt Definitzione iscarrafiau, chi portat aungadas Sinònimos e contràrios frascadu.

carrafàtzu , nm Sinònimos e contràrios buvone, carrammelda Terminologia iscientìfica crp.

carrafína , nf: garafina Definitzione una genia de ampudha a bentre larga, tzugu istrintu longu e pagu pagu prus largu in s'oru de su tapu (chi est de imbidru etotu) Frases est sichindhe a ghetare su binu dae sas carrafinas ◊ compare, barbi fatu che un'isposu, colat a inghíriu chin sa carrafina: a sos pitzinnos dat su maricosu e a comare cafè de coradhina (B.Satta)◊ est bogandho carrafinas de binu po cumbidare a totus Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl., spn. caraffina + garrafa Tradutziones Frantzesu carafe Ingresu carafe Ispagnolu garrafa Italianu caraffa Tedescu Karaffe.

carrafòne , nm Sinònimos e contràrios scarfajoni Terminologia iscientìfica crp.

carrafòne 1, carrafòni , nm: garrafoni Definitzione genia de ampudha manna Sinònimos e contràrios ampullone, botiglione Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl. caraffone.

carragàrra , nm Definitzione bobboi niedhu chi allòmborat e orrúmbulat su ladamíngiu de is animales Sinònimos e contràrios carrabbusu, carrammelda, tragammerda, travajoni Frases marxani famiu podit iscabbulli calincuna castangiola, calencunu carragarra e calencuna preta… Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu scarabée Ingresu beetle Ispagnolu escarabajo Italianu scarabèo Tedescu Skarabäus.

carragàsu , nm Definitzione chi o chie carrat su casu de su cuile a bidha, nau mescamente a disprétziu a unu chi balet pagu, o chi est fatu a sa grussera / èssere unu c. = no bàlere tres figos sicas Sinònimos e contràrios carratzuca Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd.

carraghètza , nm: carrebetza Sinònimos e contràrios carrasciale, carrasecare, segarebetza Terminologia iscientìfica sntz Ètimu srd.

carragiài, carragiàre, carragliàre , vrb: carrajare, carralzare, carrargiare, carrarjare, carrarzare, carraxai, carrazae Definitzione ammontare cun calecuna cosa (trastu, orrobba, terra, àteru chi si ponet o arresurtat in pitzu) siat po su fritu, po cuare, po aprigu, difesa, po tudare e àteru Sinònimos e contràrios acarragiai, acuguzare, ammantai, assacarrare, cratzai, imbusciae, incarralzare | ctr. iscarragiare, iscuguzare Frases su pàrracu intregat su letzolu a su giàcanu e custe carràgliat a Santu Bainzu ◊ su trainu in sa badhe si est drommidu intro de su letu carralzadu de nie ◊ sa leada est totu carrarzada de romasinu, almidha e àteras erbas fiagosas 2. si aiat carragliatu sas oricras e si aiat tentu sa conca chin sas manos ◊ iscummitu ca ti carraxant is fémmias a usu de musca! ◊ pro carrarzare a isse mi so postu deo in pregiudíssios mannos ◊ aiant carragiau púncias in mesu a s'orruga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couvrir Ingresu to cover Ispagnolu tapar, cubrir Italianu coprire, sommèrgere Tedescu bedecken.

carragliatúra , nf: carralzadura, carrarzadura Definitzione su chi si ponet a carragiare Sinònimos e contràrios afiagnu, carralzamenta, carrarzura, coguzu, cucuzura Frases leamichela sa carrarzadura dai su letu, ca la zuto a imbàrriu! Ètimu srd.