conchíle , nm: conchili Definitzione oru de orrocas, orroca etotu; tretu de unu terrenu a oru de làcana, cabitzabi Sinònimos e contràrios raina / biradolzu, bortadorzu Frases a carru traessaias conchiles e benas (G.A.Mura) 2. in sos conchiles su tratore no l'iscassat bene sa terra Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd.
conchilébiu , agt, nm: conchilépiu Definitzione
nau de chie tenet unu cumportamentu pagu sériu, giau a is violeras, prus che àteru in chistiones de féminas (o de ómines)
Sinònimos e contràrios
conchibballadu,
conchiminudu,
crebedhilébiu,
frioleri,
ilgiradu
/
curriola
| ctr.
séliu
Frases
cussa est una conchilébia, sempre cun s'unu e cun s'àteru
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
frivole
Ingresu
frivolous (person),
forgetful
Ispagnolu
frívolo
Italianu
frìvolo,
leggèro
Tedescu
eitel,
eitler Mensch.
conchilénu , agt Definitzione
chi arregordat pagu, chi imméntigat is cosas
Sinònimos e contràrios
conchischerésciu,
immentigosu,
immentrigaditzu,
innotoriadu,
irmentigajolu,
irvagantadu
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
étourdi,
qui n'a pas de mémoire
Ingresu
forgetful
Ispagnolu
desmemoriado,
descabezado
Italianu
smemorato
Tedescu
vergeßlich.
conchilépiu conchilébiu
conchíli conchíle
conchilíbbriu , nf Definitzione prus che àteru, in is comunas, s'ufíciu inue registrant naschia, morte e cambiamentu de istadu civile de donniunu Sinònimos e contràrios anàgrafe Ètimu srd.
conchíllu , nm: conchizu Definitzione
totu is giogas de mare; fintzes gioga manna (de mare) cun papu bonu a papare (e aina de sonare a surbadura)
2.
macu, fághedi forte e béssindhe dae su conchizu!
Ètimu
ltn.
conchylium
Tradutziones
Frantzesu
coquillage
Ingresu
shell
Ispagnolu
concha
Italianu
conchìglia
Tedescu
Muschel.
conchilóngu , agt Definitzione
nau de ccn., chi portat sa conca prus longa chi no larga
Terminologia iscientìfica
zcrn
Tradutziones
Frantzesu
dolichocéphale
Ingresu
dolichocephalic
Ispagnolu
dolicocéfalo
Italianu
dolicocéfalo
Tedescu
dolichozephal.
conchimàlgiu, conchimàxu conchemàllu
conchimedhòne , nm Definitzione
unu chi portat sa conca manna meda
Sinònimos e contràrios
concone
Terminologia iscientìfica
zcrn
Tradutziones
Frantzesu
grosse tête
Ingresu
big head
Ispagnolu
cabezón
Italianu
testóne
Tedescu
Großköpfige.
conchiminúdu , agt, nm Definitzione nau de chie tenet unu cumportamentu pagu sériu prus che àteru in chistiones de féminas (o de ómines) Sinònimos e contràrios conchilébiu, ilgiradu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd.
conchimòro concamòru
conchinàda , nf Definitzione
isconchiada, móvia de conca coment'e abbasciandhodha; idea chi unu si faet coment'e candho si cumbinchet o dhu cumbinchent de calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
conchizada,
isconchinada,
isconchizada
/
cumbincidura,
cumbincimentu
Frases
su carru si est acadhighinadu in d-una pigada totu bortas malas e sa mula faghiat conchinadas semper prus lestras a manu a manu chi sa fadiga li indoliat sos mermos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
persuasion
Ingresu
persuasion
Ispagnolu
persuasión
Italianu
persuasióne
Tedescu
Überzeugung.
conchinàre , vrb: corchinare Definitzione
lassare andhare a cropu sa conca fache a denanti, comente faet chie est dormindhosi chentza istare crocau, ciciu; cricare de furriare o de cumbínchere a unu a fàere calecuna cosa, mescamente su chi no bolet; bènnere a conca
Sinònimos e contràrios
isconchinare,
tzurumbecare
/
conchizare
/
abbuvonare,
acucai,
indúere,
indugi,
tentoxare
| ctr.
ibbortare,
storrai
2.
a fúria de tantu tzarrare che l'at conchinadu a partire ◊ at fatu at fatu fintzas chi mi che at conchinadu: su nàrrere chi fia contràriu!…◊ candho un’ómine che córchinat una fémina a fàghere su chi no cheret est malu! ◊ istade a s’acontu chi su coro vostru non si che lasset corchinare! (Bb)
3.
si li cónchinat no abbàidat a nudha ◊ oe no li cónchinat de andhare a piata
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
convaincre persuader
Ingresu
to persuade
Ispagnolu
inducir,
persuadir
Italianu
indurre,
persuadére
Tedescu
veranlassen,
überzeugen.
conchinièdha , nf Sinònimos e contràrios grotzinu, istampamuru, stampagresura Terminologia iscientìfica pzn.
conchinighédhu , nm Definitzione
genia de pigione, su conca de moru (su mascu)
Sinònimos e contràrios
beranile,
concaniedha,
concamoru,
filomena,
muschita
Frases
su conchinighedhu bragheri, ifertzit, chin tramas de sole, su cantu de s'impreu chin notas festosas chi tocant su coro (F.Satta)
Terminologia iscientìfica
pzn, sylvia atricapilla pauluccii
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fauvette à tête noire
Ingresu
blackcap
Ispagnolu
curruca
Italianu
capinéra
Tedescu
Grasmücke.
conchínu , agt: concóinu,
concoine,
concoinu,
concuinu,
cucuinu,
cuncuinu,
cuncuninu Definitzione
nau de carrale, chi est frade o sorre de unu lados, fígiu de matessi babbu e diferente mama, o fígiu de matessi mama e diferente babbu
Sinònimos e contràrios
cogoinu,
conchivinu,
fizastrinu
Frases
ant a èssi puru sorris, ma concóinas, ca no si assimbillant ◊ su primu de sos duos fut frade cucuinu ca teniat a Antiocru cument'e babbu, ma mama difenente ◊ parent frades concóinos, sempre a briga!◊ cussos duos sunt frades cuncuninos
2.
at vatiu una perda cucuina in colore de murta (M.Ladu)
Terminologia iscientìfica
ptl
Ètimu
ltn.
concubinus
Tradutziones
Frantzesu
demi-frère,
demi-sœur
Ingresu
half-brother (sister)
Ispagnolu
hermanastroa
Italianu
fratellastro,
sorellastra
Tedescu
Stiefbruder,
Stiefschwester.
cónchinu , agt, nm Definitzione
nau de cosa po comente est posta, chi est betada a una parte, incrubada; nau de unu, chi est trotu, conca trota, chi faet totu de conca sua e male puru, chi est de mal'intesa, malu a pònnere mente, malu a cumbínchere (e no sèmpere po su malu)
Sinònimos e contràrios
ingobbedhadu,
parangau
/
becorinu,
perricónchinu,
testarrudu
Maneras de nàrrere
csn:
zúchere una cosa a c. = inconchinada, parangada a una parti; andhare a sa cónchina = essíreche fora dae su caminu, andhare coment'e furriendhe a un'ala; gàrrigu c… = chi ispendhentat, ruindhesiche a un'ala
Frases
unu massaju cónchinu, chi timiat su caldu incunzendhe, at chérfidu semenare in cabidanni pro incunzare premediu…◊ ma ses cónchinu, lah: apu nau ca dhu isciacuamu dèu, cussu istrexu, e ses isciacuendidhu tui etotu!
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
têtu
Ingresu
stubborn
Ispagnolu
testarudo,
terco
Italianu
testardo,
ottuso
Tedescu
störrisch,
Starrkopf.
conchiolàdu , agt Definitzione chi portat conca pagu giusta, isbentiau, pagu atentu Frases su conchioladu no faghet achistu, sa robba chi tenet no ponet in sestu (A.Mura Ena) Ètimu srd.
conchipérrinu , agt Definitzione nau de ccn., chi no ponet mente, no ascurtat s'arrexone Sinònimos e contràrios conchibedrosu Ètimu srd.