conchizàda , nf Definitzione móvia de sa conca Sinònimos e contràrios conchinada, isconchinada, iscónchiu, isconchizada, sconchiada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mouvement de la tête Ingresu nod Ispagnolu seña, ademán con la cabeza Italianu mòssa del capo Tedescu Kopfbewegung.
conchizàre , vrb Definitzione cricare de furriare o cumbínchere a unu a fàere calecuna cosa, mescamente su chi no bolet Sinònimos e contràrios conchinare Frases si fit posta a mi cumbínchere a istare umpare a sa famíllia sua, ma no mi so fatu conchizare (I.Flore) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu convaincre Ingresu to convince Ispagnolu inducir, persuadir Italianu indurre, convìncere Tedescu veranlassen, überzeugen.
conchizòne , nm Definitzione nau a disprétziu, chi est de conca pagu bona Ètimu srd.
conchízu conchíllu
còncia , nf: contza Definitzione logu o istabbilimentu inue trebballant is pedhes, is còrgios: tenet fama de logu pudésciu a tzutzu tanti chi si pentzat che a su logu prus pudésciu Maneras de nàrrere csn: nàrrerendhe che de abba de contza, de ccn. = pònnerendhe male meda; zare una contza a ccn. = dàreli surra, mazare 2. cussu, siscuru, de sa contza chi bi ant zau est prenu de marcos biaitos in cara e in totu sa carena (C.Frau) Ètimu itl. cóncia Tradutziones Frantzesu tannerie Ingresu tannery Ispagnolu curtido Italianu concerìa Tedescu Gerberei.
còncia 1 còce
conciadòri , nm: contzadore Definitzione chie cònciat is pedhes, suetore de pedhes Sinònimos e contràrios bestaju, camussaju Frases in Bosa bi fint sos contzadores de vachetas Terminologia iscientìfica prf Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu tanneur Ingresu tanner Ispagnolu curtidor Italianu conciatóre Tedescu Gerber.
conciài , vrb: contzare Definitzione trebballare is pedhes, is còrgios po ndhe serbire a fàere a trastos / contzare a unu che pedhe de batu = pilisare, cariare bene, trummentai Frases e si li resessiat de la tènnere sa piluchedha lu contzàt che nènnere ◊ cussos ti bóltulant dae fundhu a susu e ti contzant che pedhe de batu! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu tanner Ingresu to tan Ispagnolu curtir Italianu conciare Tedescu gerben.
concialapiólu , nm: aconcialabiolus* Definitzione maistu chi faet, acònciat e istàngiat labiolos, cadhàrgios e àteru istrégiu de arràmene Sinònimos e contràrios aconcimu, arramanaju, cadhaxaju, cardareri Terminologia iscientìfica prf.
conciliadúra , nf: contziliadura, cuntziliadura Definitzione s'ufíciu de su cunciliadore Sinònimos e contràrios curiedha Frases cussu faet de totu, fintzes s'arrejonadore in contziliadura! Tradutziones Frantzesu bureau du conciliateur Ingresu reconciling Ispagnolu oficina del juez de paz Italianu conciliatura Tedescu Versöhnen.
concíliu , nm: contzíliu, cuncíliu Definitzione riunione de importu mannu, ma mescamente s'atóbiu de totu is píscamos Frases s'úrtimu contzíliu ecuménicu l'ant comintzadu in su Vaticanu su 1962 Tradutziones Frantzesu concile Ingresu council, parley Ispagnolu concilio Italianu concìlio Tedescu Konzil.
concíme , nm: contzime Definitzione sustàntzia chímica aprontada apostadamente po fàere crèschere de prus sa cosa prantada o semenada Tradutziones Frantzesu engrais chimique Ingresu fertilizer Ispagnolu abono Italianu concime chìmico Tedescu Düngemmittel.
conciòfa caltzòfa
conciolàre , vrb: consolai, consolare, contzolai, cossolai, cossolare, cunsolai, cuntzolai, cussolare Definitzione giare contzolu, cunfortu, bogare o alleviare una pena, acantzare unu disígiu, giare su cuntentu; nau a ammeletzu (e in cobertantza), iscúdere, atripare / contzolai a unu de una cosa = darendheli meda de li catzare su disizu Sinònimos e contràrios aconnoltare, aliviai, cufortare, saltifàghere | ctr. afligire, disconsolai Frases cantas boltas, sididu a tota gana, mi so de abba frisca consoladu in dies sufocantes de caldana! ◊ no ti ndhe cossolas mai, de cussa cosa, de cantu est bona ◊ fiat una famíllia pòbora, ma unu sinniori s'innamorat de una de is fillas e dhus at contzolaus de dinai ◊ mi apo fatu una manigada de ua… mi ndhe so cossoladu!◊ de abbas ocannu za nos ndhe at cossoladu: sempre proindhe est! 2. si ti ponzo manu a fuste ti cossolo!… Tradutziones Frantzesu consoler, soulager Ingresu to comfort, to satisfy Ispagnolu consolar, satisfacer Italianu consolare, soddisfare Tedescu trösten, befriedigen.
conciólu , nm: consolu, contzolu, cossolu, cunsolu, cussolu Definitzione s'alléviu, su praxere, su cuntentu chi si provat comente passat unu bisóngiu, unu disígiu, una suferéntzia Sinònimos e contràrios acunnortu, allébiu, cuntentesa, saltifascione / ttrs. cunsoru | ctr. aflissione, disconsolu, pena Frases a s'ora de su dolu sias tue, Maria, su consolu! ◊ no boghis arrepicus, chi dèu circu contzolu! ◊ a manigare cosa gai est unu cossolu! ◊ tui ses su conciolu miu ◊ s'iscóbulu de su tempus che at mundhadu séculos de sónnios, boghes, tribbulias e consolos (B.Mazzone)◊ Deus dhi at a giare su conciolu Tradutziones Frantzesu consolation Ingresu consolation Ispagnolu consolación, consuelo (m) Italianu consolazióne Tedescu Linderung.
cónciu , nm Definitzione its, befa? fadhina? Frases [apu fatu] trint'annus de servítziu onorau… po depi acabbai cun custu cónciu légiu!
conciumíre , vrb: consumire, consumiri, cossumire, cussumire Definitzione acabbare, ispaciare ccn. cosa, imbeciare is cosas a fortza de dhas manigiare: dhu narant fintzes de gente, torrare a malu puntu de sa debbilesa po is dispraxeres Sinònimos e contràrios afinai, afinigai, assutighilare, consumai, ifiniare, infinigae, isgumentare, ispitire, sutigare | ctr. abboniare Frases su lughinzu a che èssere cossumidu prego siant chent'annos e piús ◊ apo pediu sa gràcia de pòdere conciumire cust’orrughedhu de vida innoe, aube n’est barta sa pena de dha bivire (G.Locci) 2. prite, amantes, faghides tanta gherra e bos consumides in debbadas? Ètimu ctl., spn. consumir(se) Tradutziones Frantzesu détériorer, brûler (fig.), être dévoré Ingresu to damage, to be distressed Ispagnolu consumir, gastar Italianu deteriorare, strùggersi Tedescu abnutzen, vergehen.
concivàda , nf Definitzione su concivare, su filare trobedhas a unu Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, cumpoltura, imbovu, ingànniu, maragna, tràglia, tramòglia, trampa, troga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu machination Ingresu intrigue Ispagnolu maquinación Italianu macchinazióne Tedescu Intrige.
concivàre concevàre
conclàve, conclàvi , nm: concrave Definitzione logu, e atóbiu, ue si inserrant is cardinales po fàere su paba nou.