cambèdha 1 , nf: camedha 2 Definitzione donniuna de is duas intacas o melas de su giuale, a manu de pitzu, a una bandha e àtera de sa cama (chi est asuta) ue si passant is loros (deosi totu custu tretu de su giuale arresurtat un'arcu); dhu narant fintzes a s'ischeadura tundha de asuta (cama), sa chi si ponet in su gatzile de s'animale Sinònimos e contràrios cambedhadura, intestadura / cama 1 Sambenados e Provèrbios smb: Camedda Ètimu ctl. camella.
cambedhadúra , nf Definitzione donniuna de is duas intacas o melas de su giuale, a manu de pitzu, a una bandha e àtera de sa cama (chi est asuta) ue si passant is loros (deosi totu custu tretu de su giuale arresurtat un'arcu) Sinònimos e contràrios cambedha 1, intestadura Ètimu srd.
cambédhu cambèdha
cambèra , nf Definitzione camba de pantalone, sa parte de is cambas, donniuna de is perras de is pantalones; is camberas de s'abe: is cambas, is farranchedhas / c. de bértula = camba, fodhe de bértula Frases duas camberas cosidas paris faghent una paja de pantalones ◊ cartzones bene fatos… una cambera che li falat a carcanzos, s'àtera no li cuguzat sos cambutzos! 2. s'ape est irboitanne frores e portanne chin sas camberas Sambenados e Provèrbios smb: Cambera Ètimu itl. gambiera Tradutziones Frantzesu jambe du pantalon Ingresu a leg of the trousers Ispagnolu pernera, pernil (m) Italianu gamba del pantalóne Tedescu Hosenbein.
càmbera càmara
camberàu cambaràu
cambèrghere , vrb Definitzione imbèrghere, afundhare o calare a fundhu in calecuna cosa o logu Frases sas primas abbas camberghent e ammódhigant sa terra (G.Monzitta) Ètimu srd.
camberòni cambaròni
càmbia , nf, nm: càmbiu Definitzione su giare o pigare una cosa po un'àtera, po cumbénia de chie giaet e de chie pigat; bestimentu límpiu de si cambiare in dossu / fàghere a càmbiu, unu càmbiu = fai càmbias, cambiai cosa po cosa Sinònimos e contràrios cambiada, cuncàmbia / tràmmudu Frases ant fatu unu càmbiu: isse at dadu terrinu, cudhu li at dadu bestiàmine ◊ nerit, fadeus càmbias: fusteti mi donat sa cadira sua e dèu dhi dòngiu custa?! (R.Frésia)◊ fatu càmbias de custus fuedhus, is duus si fiant lassaus ◊ fatzu una càmbia cun sa brúscia: chi issa mi sanat, dèu fatzu cojai a fillu miu cun filla sua Terminologia iscientìfica sntz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu permutation Ingresu permutation Ispagnolu permuta Italianu pèrmuta Tedescu Eintausch.
cambiàda , nf Definitzione su cambiare, su fàere cambiamentu Sinònimos e contràrios cambiamentu, furriada Ètimu srd.
cambiài , vrb: cambiare, cammiare, ciambare, giambare Definitzione giare, nàrrere, fàere àteru, cosa diferente a càmbiu, una cosa in parte de un'àtera, fintzes in su sensu de pònnere bestimentu diferente, pigare àtera abbitúdine, un'àtera filada (e àteru mezu), crèdere in àteru; andhare de unu logu a un'àteru po istare / cambiare dinari = dare moneda russa in càmbiu de minudos, assignos cun moneda currente, fintzas una moneda cun àtera de istadu diferente Sinònimos e contràrios furriai, mudai, tramudai Frases seo semper sa própia e no apo cammiau ◊ no bi càmbiat mai cussu: dortu fit e dortu si che morit! ◊ tui puru depis cambiai, ca no ndi potzu prus de sa strolichéntzia cosa tua! ◊ su tempus a bortas càmbiat de una die a s'àtera ◊ carchi cosa ciambavat peri dae unu vichinadu a s'àteru ◊ e ite n'iscit mamma tua ci càmmias istrada?◊ immoi andaus a si acabbai de cambiai, ca parit chi portu s'inghisciadura! 2. no teniast duus annus candu ndi seus cambiaus a innòi ◊ su pastore ch'est ciambendhe su bestiàmine a s'àtera pastura ◊ apenas chi podimus noche cambiamus a sa domo noa ◊ a Fulanu che l'ant cambiadu a triballare in àtera bidha ◊ bae e càmbiadi ca essimus a cumandhu! ◊ innanti mi sàmuno e apustis mi che càmbio ◊ andhendhe a Núoro in trenu, in Macumere si càmbiat 3. candu dh'apu nau de aici at cambiau de idea Sambenados e Provèrbios prb: marxani càmbiat a pilu ma no a trassas Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu changer Ingresu to change Ispagnolu cambiar, trasladar Italianu cambiare, sostituire, trasferire Tedescu wechseln, versetzen.
cambiàle , nf: cammiale Definitzione genia de cuntratu o de óbbrigu, a pagare una suma a una data fissa, chi su depidore ponet in manos de su chi dha depet arrecire o de unu chi si ndhe podet pagare (es. banca) Frases ant comporadu sa cosa totu a cambiales ◊ candho benint sas cambiales est a pagare! ◊ issu est ancora paghendi su dépidu a cambialis Tradutziones Frantzesu lettre de change Ingresu draft Ispagnolu letra de cambio Italianu cambiale Tedescu Wechsel.
cambiaméntu , nm: cammiamentu Definitzione su cambiare / donai su cambiamentu a unu = dare su càmbiu, andhare a su postu de un'àteru a fàghere sa cosa Sinònimos e contràrios cambiada, càmbiu, giambamentu, mudamentu, tramuda | ctr. assentamentu Frases nachi semus mezorendhe, ma mi paret chi cambiamentu perunu no bi ndhe at! ◊ tenia unu fígiu cun su male caduncu e po dhu sanare iaus tentau dónnia cura chentza perunu cambiamentu ◊ unu cambiamentu nci biu: in prus de is bratzus a trabballai funt ponendi sa conca puru ◊ imbiau ecini at a cumprendhe eite bolet nae custu cambiamentu! Tradutziones Frantzesu changement, variation Ingresu change, variation Ispagnolu cambio, mutación (f), relevo Italianu cambiaménto, trasformazióne, variazióne Tedescu Änderung, Verwandlung.
cambiamúda , nm Definitzione su cambiare una cosa cun àtera, sa cosa chi si ponet o giaet o faet a càmbiu cun àtera / fàchere a c., cosa de c. Sinònimos e contràrios càmbiu Ètimu srd.
cambiapàre , nm, avb Definitzione càmbia, cuncàmbia / a c. = a càmbiu Sinònimos e contràrios cuncàmbia Frases custu cambiapare a mie no mi cumbenit, no! 2. chie cheret oos friscos, los est bendhindhe comare Fulana pro dogni merce a cambiapare! ◊ ant fatu a cambiapare ozu pro casu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu échange Ingresu exchange Ispagnolu intercambio Italianu scàmbio Tedescu Austausch.
cambiàre cambiài
cambichèdha, cambighèdha , nf Definitzione min. de camba, cambedha; min. de camba 2 Sinònimos e contràrios ancutza / naighedha.
cambigàna , nf Definitzione erba chi faet a cambigiolu longu, fògia chi assimbígiat de forma unu pagu a sa fògia de su tetione, po su prus si che artzat a is muros e in is cresuras e a frutu, chi narant ua de coloras, faet pibionedhos orrúbios matuchedhos chi faent bene po is dolores reumàticos: si pistant, s'istrecant e si frigant che una pumada in sa parte malaidosa o si faent a impacu Frases de pramutza, totorógiu e cambigana bi ndh'at in donzi crista de andhamenta (N.Pianu) Terminologia iscientìfica rba Ètimu srd.
cambigiólu , nf, nm: cambizola, cambizolu, cammiolu Definitzione cambu pitichedhu, ramigiolu Sinònimos e contràrios allixedha, arrama, arrampizolu, arrampu, càmbuli, ratutzu / bullone, pigionatzu Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu petit rameau Ingresu twig Ispagnolu ramito Italianu ramoscèllo Tedescu kleiner Zweig.
cambilàrzu , agt Definitzione nau de ccn., chi portat cambas mannas, longas, chi est artu Sinònimos e contràrios anchilarzu, anchilongu, anchimannu, cambalistone Sambenados e Provèrbios smb: Cambilàrgiu Terminologia iscientìfica zcrn Ètimu srd.