A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

figuíndia , nf: fiughíndia Sinònimos e contràrios carrúciu 1, figamoru, figutzíndia, morisca Frases zughiat manos mannas cantu palas de fiughíndia ◊ fit feu che una mata de fiughíndias ◊ a sa figuíndia si ndhe li múndhulat sa corona de su culatzu e si che ponet a cadhu a fogu in labiolu, pro fàghere sa saba Terminologia iscientìfica frt, Opuntia ficus-indica.

figuindiàlzu , nm: fiughindiarzu Definitzione logu prantau a figumoriscas Sinònimos e contràrios ficumoriscarju, moriscarzu Frases podia atraessare su figuindialzu guasi a ojos tancados chena atzumbare a logu Ètimu srd.

figumorísca ficumorísca

figumòro, figumòru figamòru

figúra , nf: fregura, frigura, friura Definitzione css. cosa chi si potzat bíere cunsiderada coment'e tratos prus importantes, mescamente coment’e disegnu de pòdere connòschere ite est o ite bolet arrapresentare; arresurtau de unu cumportamentu o fintzes su chi podet pàrrere una cosa in cara de àtere o cun àtere, nau mescamente in sensu bonu (sinono si depet precisare) Sinònimos e contràrios cona, folma, immàgini Maneras de nàrrere csn: pònnere, no pònnere figura in carchi cosa = pònnere cabu, no pònnere cabu a carchi cosa, fàghere, no fàghere contu de carchi cosa; ómini de figura lègia = ómine feu; frigura giométrica = frigura de forma pertzisa de longària, largúria e/o de artúria de ndhe pòdere medire sa mannària cun fatzilidade; no dh'agguanto sa figura! = no dhu potzu biri!; oi in figura e cras in sepultura = a mòrrere za si faghet impresse! Frases su triàngulu est una figura prana a tres àngulos e tres latos ◊ custa figura inditat sa essida da'inoghe 2. gei seus segurus in custa vida…: oi in figura e cras in sepultura! ◊ no mi paret piús cudhu colore: o tue as cambiadu de figura o non giuas e ti as postu procura! 3. fit piciocone trízile e, bene sestadu e bestidu a festa, sa freguredha sua la faghiat ◊ si ti ponias a triballare, cantu chi ses ammandronadu, faghias menzus frigura! ◊ cussa est cosa metzana e de frigura no ndhe faghet Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu silhouette, illustration, figure Ingresu figure Ispagnolu figura, buenmal papel Italianu figura Tedescu Form, Gestalt, Figur.

figuràe, figurài , vrb: afigurai, figurare, fregurare, frigurare Definitzione fàere figura, figuras; provare a pentzare una cosa chi no si connoschet Sinònimos e contràrios disegnai, trassai 1 / immaginai, pensai Frases is pintoris figurant is cosas 2. chie l'ischit de ite colore fint sos ojos suos? Ma su piantu emmo, nos lu podimus fregurare! (D.Mannu)◊ frigura tue cantu mi est costadu a fàghere totu custu triballu a sa sola! 3. de fronte a sa manna pena mia no podent sos faedhos figurare Ètimu itl. figurare.

figurànti , nm Definitzione atore chi in sa cummédia cumparet pagu pagu, faet una parte minore, de prus pagu importu.

figuràre figuràe

figuràu , pps, agt Definitzione de figurare; chi est coment'e una figura, idea o disegnu in parte de una cosa 2. mi fait unu bistiri chi dhui siant is piscis de su mari figuraus.

figurínu , nm Definitzione figura fata male, chentza arte; giòvono pageri.

figurísta , nm Definitzione chie faet o disegnat figuras Terminologia iscientìfica prf.

figurósu , agt: fregurosu, frigurosu Definitzione chi est bellu meda de bisura, chi paret bellu, chi prenet s'ogu su dhu bíere e duncas chi faet figura Sinònimos e contràrios aparenciosu, cumparenti, presentosu Frases s'aràngiu chi portat tíngia no est figurosu, ma ses siguru ca no portat mexina ◊ toca, faididha bèni sa braba, ca ti bollu figurosu! Tradutziones Frantzesu voyant Ingresu striking Ispagnolu vistoso, llamativo Italianu appariscènte Tedescu auffallend.

figutzíndia, figutzíndiga , nf Sinònimos e contràrios carrúciu 1, figamoru, ficumorisca, fimorisca, morisca Frases sa bíngia est serrada a cresuri e in s'istadi si podit papai figutzíndia Terminologia iscientìfica rba, Opuntia ficus-indica.

fíju fígiu

fíla , nf: fira 1 Definitzione cosa, gente o àteru postu unu aifatu de s'àteru, a filera Sinònimos e contràrios arrenghera, cadena, fibera, filerina, giuali, lérina, órdine Maneras de nàrrere csn: pònnere in fila = a filera, pònnere a manera de fàghere una fila, de resurtare unu ifilu de s'àteru; avb. a fila ’e pare = unu avatu de s'àteru, totus impari avatu unu s'àteru Frases resessiat cun fritza a trapassare dóighi anedhos totu in fila apare 2. e chie bi la faghet a triballare donzi die vint'oras a fila de pare chentza pasare nudha?! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu file, rang Ingresu file Ispagnolu fila Italianu fila Tedescu Reihe.

fíla 1 fía

filacítu fibincítu

filàda , nf: firara Definitzione bandha a ue si andhat o si bolet andhare o afilare, fintzes su camminu chi si faet andhandho a una bandha; su logu ue paschet o andhat a pàschere su bestiàmene, nau fintzes in su sensu de propiedade, possessu Sinònimos e contràrios ala, bandha, deretada, infilada, leada Maneras de nàrrere csn: pigai f. = leare una filada, essire a carchi bandha; àere filada = impreu, faina, propósitu; bona filada = printzípios bonos Frases andhamus chentza ischire a cale filada semus andhendhe! ◊ acabbau de múgiri nc'iscapat is pegos in sa filada de sa pastura ◊ isperat de lu zoviare ca est in cussa filada ◊ is abis bandant a circai totus a sa própiu filada ◊ si colas in sa filada, faghe pregontu ◊ s'intendhiat su ferru de unu tazu in filada ◊ ite filada ti leas: istúdias o imparas un'arte? 2. intrau a trabballai, su meri a su pastori dhi at fatu biri totu is firaras, ma dh'at avértiu de no intrai a su cungiau ◊ a cust'ora is brebeis ant pigau filada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu direction Ingresu direction Ispagnolu dirección Italianu direzióne, rótta Tedescu Richtung.

filàda 1 , nf: afilada Sinònimos e contràrios abbelta, afiladura, cannidura, filidura, isperrada, tzacadura Ètimu srd.

filadèra , nf Definitzione màchina de filare.