A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

mèsse , nf: messi Sinònimos e contràrios messa, messera, messóngiu, messura.

messèdes , iscl: ammessedes! Sinònimos e contràrios mertzedis!*

messèra , nf Definitzione su messare; su tempus de messare o chi s'istat messandho Sinònimos e contràrios messa, messóngiu, messura / cdh. missera Frases sos pianos impazosidos ingranint sos ranos promitindhe una chíbbera messera (A.M.Pinna)◊ sas piantas sunt umbraju de consolu in sas messeras Sambenados e Provèrbios smb: Messera Terminologia iscientìfica msg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu moisson Ingresu reaping (time) Ispagnolu siega Italianu mietitura Tedescu Mähen, Mahd, Erntezeit.

mèssi mèsse

Messía, Messías , nm Definitzione su Cristos chi Deus Babbu at impromítiu e imbiau a lughe, ghia e sarbamentu de s'umanidade Frases su Messia chi ant profetadu nos devet libberare dai su male ◊ cherfat su chelu, prima de tantu orrore, chi, pro fuire tale disania, nascat benignu un'àteru Messia a cojuare paghe chin amore (G.A.Salis)◊ Giuanne za l'ischiat chi fiat Cristos su veru Messia Tradutziones Frantzesu Messie Ingresu messiah Ispagnolu Mesías Italianu Messìa Tedescu Messias, Heiland.

méssiga , nf Definitzione genia de male, de guastu, de pecu Sinònimos e contràrios neche, néciu, nésica* Frases mi dant unu labiolu chena méssiga.

messínzu , nm Sinònimos e contràrios messera, messognu Ètimu srd.

messiòne , nf Definitzione sa farra de una cota de pane Sinònimos e contràrios mensa 1.

messógnu, messóngiu, messónzu mensóngiu

messúra , nf Sinònimos e contràrios messa, messera, messóngiu Ètimu srd.

mestiéri , nm Definitzione abbilesa, capacidade pràtiga de fàere bene calecunu trebballu Sinònimos e contràrios alte Frases isculta sos consizos e impita su mestieri chi tenes in manu ◊ s'ómine cantadore 'e mestieri, narat su díciu, morit pedidore! (Còntene)◊ iat provau totu is mistieris e no ndi dh'iat pràgiu mancunu Tradutziones Frantzesu mêtier Ingresu job Ispagnolu experiencia, práctica Italianu mestière Tedescu Fertigkeit, Geschicklichkeit.

méstru, méstu , nm Sinònimos e contràrios maistru Ètimu ctl. mestre.

mestúra , nf: mistura Definitzione cosa fata o posta ammesturada cun àtera Sinònimos e contràrios ammesturu, méscia, misciura Ètimu ltn. mixtura Tradutziones Frantzesu mélange Ingresu mixture Ispagnolu mezcla, mixtura Italianu mistura Tedescu Mischung.

mesturài, mesturàre , vrb: ammasturai, misturare Definitzione betare, pònnere totu a unu cosas diferentes, murigare impare cosas diferentes Sinònimos e contràrios acabuciare, ammeschiare, apasare | ctr. chirrare, seberare Frases solu nois bramamos su pecadu misturandhe su ludu cun su mele (P.Palimodde) Ètimu ltn. mixturare.

mesturíssiu, mesturítu , nm: ammesturissu*, misturitu, misturitzu Definitzione cosas postas o fatas a méschiu, ammesturadas impare, coment'e faina bene fata o fintzes coment'e improdhu; dhue at logos chi est una calidade de pane fatu cun crivàgiu Sinònimos e contràrios ammesturítzia, ammesturu.

mestúru , nm, agt: ammesturu*, misturu Definitzione cosa posta a méschiu, ammesturada cun àtera Sinònimos e contràrios ammesturissu, ammesturítzia, mestura, méscia / mísciu Frases bi cherent sos misturos pro disinfetare ◊ allatat pecos misturos.

mésu , agt, nm, avb, prep: mesus Definitzione una de is duas partes de una cosa ispartzia in duos tantos oguales, nau siat de cantidade, de mannària, e siat de calidade (e fintzes parte o tretu atesu su matessi tanti de is oros de cosa o logu): candho est agt. cuncordat cun is númenes chi acumpàngiat (e calincuna borta iscassedhat puru) e si ponet innanti, ma candho est avb. o prep. no càmbiat de m. a f. e ne de sing. a pl.; candho est prep. podet pigare puru sa prep. de, a, o èssere chentza nudha; su foedhu si ponet fintzes po fàere prus prenu su significau de unu númene o de un'agt. candho serbint a marcare una calidade pagu bona o mala própriu (es. macu e mesu = prus de macu, macu deretu, locu ispaciau), o fintzes po menguare su significau de un'avb. o de un'agt. (mesu pagu, mesu mali, mesu isbuidu, custa cosa mi est parindhe mesu guasta) Sinònimos e contràrios lados, meidade, mesania, mesidade / ttrs. mezu | ctr. totu / oru Maneras de nàrrere csn: in mesu (+ art. e númene, o fintzas cun nm. ebbia) = in mesu de (+ númene), tra…; aintr'e mesu de… = intro de…; mesu mesu = zustu in mesu; mesammesus = in mesu zustu zustu de unu tretu, de unu logu, itl. al cèntro; in mesu a… (+ númeru) = de (+ númeru); in mesu de a nois = in mesu nostru (si narat "in m. nostru, bostru, issoro", fintzas "in mesu meu"); in mesu domo = in mesu de s'aposentu, in mesu ’ia (mesuia); pònneresi in mesu = (fuedhendi de genti certendi) pònniri paxi, (fuedhendi de chistionis: fai su fichetu); pònnere in mesu a ccn. = faedhàrendhe male; èssere de mesu = èssi de sa famíllia, èssiri parenti (o fintzas unu de sos de una cumpanzia, de unu fiotu, de su sótziu); mesu pro mesu = a mesania; èssere mesu gai = itl. così così; èssere a muru, a cresura in mesu = tènnere sas domos, sos possessos a costazu de pare; dare in mesu una cosa = fàghere a manera chi resurtet tra duos, duas cosas (es. colendhe); dare in mesu a unu = betarechelu in carchi chistione, fàghere a manera chi lu tochet; bessimichelu dae mesu! = trocimindedhu, pigamindedhu de ananti!; irballare, fadhire mesu mesu = própiu a metadi, in prenu, deunudotu; èssere a mesa bentre, a mesu frente = pagu mascados, àere manigadu su mesu de su tantu; a mesapare (mesu a pare)= cantu a s'unu a s'àteru; èssere a mesu = (nau de un'istrégiu) prenu a metade Frases de binu bi ndhe at duas mesas ampullas, at fatu su triballu in mesa zoronada, at comporadu una mesa tuzina de cartzofa ◊ custa cosa est longa mesu metro ◊ tres mesos litros faghent litru e mesu ◊ apu bufau mesu tassa de abba ◊ at vatutu mesu murghijola de late ◊ ingunis apu fatu mesu giorronada ◊ at buscau mesu tassa de cafè 2. de cussu ndhe cherzo su mesu ◊ su mesu est prus minore de s'intreu ◊ s'ampulla est a mesu ◊ no so mancu a mesu de sa faina ◊ cusse si deviat acuntentare de su mesus de su mànnicu ◊ nos cheret una die e mesa, sunt sas deghe e mesa, ch'est mesudie e mesu ◊ bi cheret un'ora e mesa, custu est duos litros e mesu ◊ lea dae s'oru, no che intres a mesu! ◊ s'olia in sa cortina si collit dae alas de fora ca a che intrare a mesu la catigamus ◊ su mesus de sos zòvanos li naraiant nonnu ◊ a bortas sos piús ladros sunt sos de mesu 3. sa cochina zuchiat su fochile mesu mesu ◊ sas provistas mesu mesu cun isse apo divididu ◊ imbriagu a mesu pinta, una domo mesu ruta, una forramenta mesu ruinzada, est mesu andhadu male, sas ampullas sunt mesu líchidas, s'abba ch'est mesu falada, sos macarrones sunt mesu cotos, sos isterzos sunt mesu prenos ◊ si cudhu est tontu, tue ses tontu e mesu! ◊ no so mortu ancora, però mi ponet mesu in oriolu prite si morit una borta sola (Piras)◊ is essidas fiant mesu pagu 4. cue bi aiat unu níbbaru in mesu de sas tupas ◊ in mesu de sa bide bi at erba ◊ arrivadu est Gesús e postu si est in mesu issoro ◊ zughent su mortu in mesu domo ◊ su soli pitziosu si firmat in mesu celu (B.Lobina)◊ su caminu meu est galu a mesu tretu ◊ che at ispramminadu sa notíscia in mesu a sas carrelas ◊ unu sitzigorru est pascendi in mesu de s'erba ◊ caminandho acoitu fiat giai in mesu a is castàngias ◊ su Segnore at a cròmpere maravíglias in mesus vostru ◊ in mesu a cussas che ponzo sa mia ◊ chi ndi tenis, ammostadha s’arti po figurai in mesu nostu! (Urru)◊ metas àteros si che sont tiratos a bandha dae mesus issoro 5. seu drommendi pagu cun custa pala chi mi càncarat aintru de mes'e noti ◊ in mesu a deghe no bi ndhe at unu de abbaidare! ◊ in mesu a medas, mancu unu nos at azuadu! ◊ si bi lu naras chi at fatu male, a tie za ti passat ca ses de mesu ◊ est unu de mesu etotu su chi lis at fatu sa furca ◊ est ca si bi at postu zente in mesu, sinono a frade tou l'aiant pistu ◊ iscuru a chie si ponent in mesu sas limbas malas! ◊ che ant adderetadu s’arca de Deus mesammesus de sa tendha chi aiat pesadu Dàvide (Bb)◊ su depósitu est a mesu de abba Ètimu ltn. mesus Tradutziones Frantzesu demi, moitié Ingresu half Ispagnolu medio Italianu mèzzo, metà Tedescu halb (Adj. und Adv.), Hälfte.

mésu 1 , nm: mezu Definitzione calesiògiat cosa chi faet de aina, chi serbit po lòmpere a un'iscopu, o fintzes màchina po fàere ccn. trebballu / A./c. su cuncetu itl. "per/a mèzzo di" su srd. dhu narat cun sa prep. chin/cun Sinònimos e contràrios aina, màchina, médiu.

mesuànu mesànu

mesubòrta , nf Definitzione in is gennas a una perra, sa metade de mesania in pitzu fata coment’e fentana de apèrrere lassandho totu s’àtera serrada Sinònimos e contràrios fonestu, mesenna, portedhu Ètimu srd.