A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

amparadòra , nf Definition fémina chi amparat Etymon srd. Translations French protectrice English protectress Spanish amparadora, protectora Italian protettrice German Beschützerin.

amparadòre, amparadòri , agt, nm: amparatore Definition chi o chie amparat, nau fintzes po su sentidu de amparare Synonyms e antonyms bidori 1, defensore Sentences disponit sa Providéntzia sias de nosu amparadora ◊ sos pastores faghent sa festa a su santu amparadore issoro 2. at àpidu babbu meravizosu, amparadore meda e amansciosu (A.Langiu) Etymon srd. Translations French protecteur English protector Spanish protector, amparador Italian protettóre, protettivo German Beschützer.

amparadúra , nf Definition su amparare Etymon srd.

amparài , vrb: amparare Definition giare amparu, fàere a manera chi unu no tèngiat dannu, no tèngiat male perunu e antzis tèngiat agiudu Synonyms e antonyms afianzare, apogiai, apojai, guardai / agiadai | ctr. disamparai Sentences cussus prus abbandonaus amparadhus tui! ◊ sant'Antoni meu, bos bato una candhela e mi amparades! ◊ ampàrannos che piedosa, coment'e mama amorosa! ◊ a sorres tuas e frades, totu ti los ampares! ◊ beneíghennos e ampara, Segnore! Etymon spn. Translations French protéger English to protect Spanish amparar Italian protèggere, patrocinare German schützen, stützen.

amparamànu , nm: ampiamanu, amplamanu, ampramanu, ampremanu, ampriamanu Definition manu ampra, larga, líbbera, nau in su sensu de fàere comente paret e praghet, de tènnere podere prenu, o fintzes de si pigare tropu cunfidàntzia, tropu libbertade Synonyms e antonyms impramanu Sentences cussas s'iant pigau tropu s'amparamanu e dhas ia castigadas ◊ dae candho ses abbitandhe chin cussa zente l'imbenit chi ti cheres picare s'ampramanu de mi pònnere su tzitu! ◊ ci nd'ia tentu s'ampramanu nci dh'iu iscavulau! Surnames and Proverbs prb: donai s'ampramanu est sempri dannosu Etymon srd. Translations French liberté English liberty, excessive trust Spanish familiaridades, confianza excesiva Italian confidènza eccessiva, àmpia, tròppa libertà German übermäßige Vertraulichkeit, zu große Freiheit.

amparàre amparài

amparatòre amparadòre

amparía , nf Synonyms e antonyms amparu, apógiu, refrantu.

ampàru , nm Definition totu su chi si faet po ndhe passare a unu o una cosa de totu su chi dhi podet èssere de dannu Synonyms e antonyms afiagnu, amparia, apógiu, azubentu, defensa, refrantu Sentences tue fist s'amparu de totu sa bidha ◊ ti apo dadu su bratzu pro amparu ◊ de Deus e Maria no ti manchet s'amparu! ◊ e cantos poveritos bi at sentza amparu! ◊ cuss'òrfanu est chena amparu ◊ sa lege lis dat amparu ◊ sias s’amparu de sos parentes! Etymon spn. Translations French protection, soutien English protection, support Spanish amparo Italian protezióne, sostégno, patrocìnio, tutèla German Schutz, Stütze, Verteidigung.

àmparu , agt: amplu, ampru, àmpuru Definition chi est bundhante de mannària, mescamente in largària Synonyms e antonyms amplosu, largu | ctr. astrintu Sentences est ampru de coru ma istrintu de buciaca Etymon ltn. amplus Translations French ample, vaste, large English wide Spanish amplio, ancho Italian àmpio German weit.

amperàgiu , nm Definition su tanti de amperes de sa currente, tanti de currente.

ampère , nf: (nr. ampèr) Definition medida de intensidade de s'elétricu.

ampèsa , nf Definition brodu de petza, solu su brodu.

ampiài , vrb: ampuai, ampuare, ampulai, ampulare, ampullai Definition andhare o portare de bàsciu a pitzu, pesare in artu, a logu prus in artu, mòvere a forte, iscutulare e avolotare: ampuare si narat fintzes in su sensu de cúrrere a unu logu, de si incarare a bíere Synonyms e antonyms acadhai, alciare, apicai, apilicare, apugiai, pigai 1 / isciucai | ctr. cabai, falare Idioms csn: ampulai sa boge = artziare sa boghe, faedhare o leare a boghes coment'e brighendhe; a. a unu a ccn. logu = azuarechelu; ampulai una muneda = imbolare sa muneda in artu lassèndhela rúere a terra a bídere si essit rughe o crastos Sentences chi mi nci àmpuat su sànguni a conca, cussu tramasseri mau!… ◊ is prus lébius si ndi ampulànt in artu ◊ àmpula sa cara sentza tímere sas cumpanzas! (I.Porcheddu)◊ s'abba àmpulat dae mare a sas nues ◊ at ampuau is ogus a cara incillia ◊ ampuaminci ca no nci lompu! ◊ cudhu bentu che ampuliàt fintzas sas orrocas! ◊ at saludau a manu ampulada 2. mi seu ampuada ogus a celu Etymon tts Translations French monter English to rise Spanish subir, levantar Italian salire, sollevare German hinaufsteigen, aufheben.

ampiamànu amparamànu

ampilàda , nf: ampilata Definition su ampilare Sentences no ant natu nudha fintzas apustis de s'ampilata a sa rughe Etymon srd.

ampilàre , vrb Definition pigare cun s'ampile, aferrare cun is manos, apicare e fintzes inartare, pesare, portare in artu, apitzu Synonyms e antonyms apilicare / ampiai, alciare 2. so in terra, gherrendhe, e si àmpilo sa pinna so seguru de torrare a rúere ◊ babbu mi porriat unu filu a mi ampilare a caminu de chelos ◊ si pómpiat s'amicu e unu nodu de ternura che li àmpilat a sa gula (T.Cherchi) Etymon srd. Translations French harponner English to harpoon Spanish arponar Italian arpionare German harpunieren.

ampíle , nm: arpile Definition genia de unchinu, de gànciu Synonyms e antonyms àncara / àmiche, càncara 1, grafale, rúnchinu 1 Translations French gond English hook Spanish arpón Italian arpióne German Haken.

ampílla , nf Definition pigionedhu de sa mannària de unu crunculeu, bicu fine e longhitu, niedhu, faet su niu fintzes in logu chi abbitat gente Scientific Terminology pzn.

ampióngiu, ampiónzu , agt Definition chi est amplu, largu, mannu Synonyms e antonyms àmparu, amplosu, largu, leajolu | ctr. astrintu, minore Etymon srd.