A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

amparadòra , nf Definitzione fémina chi amparat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu protectrice Ingresu protectress Ispagnolu amparadora, protectora Italianu protettrice Tedescu Beschützerin.

amparadòre, amparadòri , agt, nm: amparatore Definitzione chi o chie amparat, nau fintzes po su sentidu de amparare Sinònimos e contràrios bidori 1, defensore Frases disponit sa Providéntzia sias de nosu amparadora ◊ sos pastores faghent sa festa a su santu amparadore issoro 2. at àpidu babbu meravizosu, amparadore meda e amansciosu (A.Langiu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu protecteur Ingresu protector Ispagnolu protector, amparador Italianu protettóre, protettivo Tedescu Beschützer.

amparadúra , nf Definitzione su amparare Ètimu srd.

amparài , vrb: amparare Definitzione giare amparu, fàere a manera chi unu no tèngiat dannu, no tèngiat male perunu e antzis tèngiat agiudu Sinònimos e contràrios afianzare, apogiai, apojai, guardai / agiadai | ctr. disamparai Frases cussus prus abbandonaus amparadhus tui! ◊ sant'Antoni meu, bos bato una candhela e mi amparades! ◊ ampàrannos che piedosa, coment'e mama amorosa! ◊ a sorres tuas e frades, totu ti los ampares! ◊ beneíghennos e ampara, Segnore! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu protéger Ingresu to protect Ispagnolu amparar Italianu protèggere, patrocinare Tedescu schützen, stützen.

amparamànu , nm: ampiamanu, amplamanu, ampramanu, ampremanu, ampriamanu Definitzione manu ampra, larga, líbbera, nau in su sensu de fàere comente paret e praghet, de tènnere podere prenu, o fintzes de si pigare tropu cunfidàntzia, tropu libbertade Sinònimos e contràrios impramanu Frases cussas s'iant pigau tropu s'amparamanu e dhas ia castigadas ◊ dae candho ses abbitandhe chin cussa zente l'imbenit chi ti cheres picare s'ampramanu de mi pònnere su tzitu! ◊ ci nd'ia tentu s'ampramanu nci dh'iu iscavulau! Sambenados e Provèrbios prb: donai s'ampramanu est sempri dannosu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu liberté Ingresu liberty, excessive trust Ispagnolu familiaridades, confianza excesiva Italianu confidènza eccessiva, àmpia, tròppa libertà Tedescu übermäßige Vertraulichkeit, zu große Freiheit.

amparàre amparài

amparatòre amparadòre

amparía , nf Sinònimos e contràrios amparu, apógiu, refrantu.

ampàru , nm Definitzione totu su chi si faet po ndhe passare a unu o una cosa de totu su chi dhi podet èssere de dannu Sinònimos e contràrios afiagnu, amparia, apógiu, azubentu, defensa, refrantu Frases tue fist s'amparu de totu sa bidha ◊ ti apo dadu su bratzu pro amparu ◊ de Deus e Maria no ti manchet s'amparu! ◊ e cantos poveritos bi at sentza amparu! ◊ cuss'òrfanu est chena amparu ◊ sa lege lis dat amparu ◊ sias s’amparu de sos parentes! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu protection, soutien Ingresu protection, support Ispagnolu amparo Italianu protezióne, sostégno, patrocìnio, tutèla Tedescu Schutz, Stütze, Verteidigung.

àmparu , agt: amplu, ampru, àmpuru Definitzione chi est bundhante de mannària, mescamente in largària Sinònimos e contràrios amplosu, largu | ctr. astrintu Frases est ampru de coru ma istrintu de buciaca Ètimu ltn. amplus Tradutziones Frantzesu ample, vaste, large Ingresu wide Ispagnolu amplio, ancho Italianu àmpio Tedescu weit.

amperàgiu , nm Definitzione su tanti de amperes de sa currente, tanti de currente.

ampère , nf: (nr. ampèr) Definitzione medida de intensidade de s'elétricu.

ampèsa , nf Definitzione brodu de petza, solu su brodu.

ampiài , vrb: ampuai, ampuare, ampulai, ampulare, ampullai Definitzione andhare o portare de bàsciu a pitzu, pesare in artu, a logu prus in artu, mòvere a forte, iscutulare e avolotare: ampuare si narat fintzes in su sensu de cúrrere a unu logu, de si incarare a bíere Sinònimos e contràrios acadhai, alciare, apicai, apilicare, apugiai, pigai 1 / isciucai | ctr. cabai, falare Maneras de nàrrere csn: ampulai sa boge = artziare sa boghe, faedhare o leare a boghes coment'e brighendhe; a. a unu a ccn. logu = azuarechelu; ampulai una muneda = imbolare sa muneda in artu lassèndhela rúere a terra a bídere si essit rughe o crastos Frases chi mi nci àmpuat su sànguni a conca, cussu tramasseri mau!… ◊ is prus lébius si ndi ampulànt in artu ◊ àmpula sa cara sentza tímere sas cumpanzas! (I.Porcheddu)◊ s'abba àmpulat dae mare a sas nues ◊ at ampuau is ogus a cara incillia ◊ ampuaminci ca no nci lompu! ◊ cudhu bentu che ampuliàt fintzas sas orrocas! ◊ at saludau a manu ampulada 2. mi seu ampuada ogus a celu Ètimu tts Tradutziones Frantzesu monter Ingresu to rise Ispagnolu subir, levantar Italianu salire, sollevare Tedescu hinaufsteigen, aufheben.

ampiamànu amparamànu

ampilàda , nf: ampilata Definitzione su ampilare Frases no ant natu nudha fintzas apustis de s'ampilata a sa rughe Ètimu srd.

ampilàre , vrb Definitzione pigare cun s'ampile, aferrare cun is manos, apicare e fintzes inartare, pesare, portare in artu, apitzu Sinònimos e contràrios apilicare / ampiai, alciare 2. so in terra, gherrendhe, e si àmpilo sa pinna so seguru de torrare a rúere ◊ babbu mi porriat unu filu a mi ampilare a caminu de chelos ◊ si pómpiat s'amicu e unu nodu de ternura che li àmpilat a sa gula (T.Cherchi) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu harponner Ingresu to harpoon Ispagnolu arponar Italianu arpionare Tedescu harpunieren.

ampíle , nm: arpile Definitzione genia de unchinu, de gànciu Sinònimos e contràrios àncara / àmiche, càncara 1, grafale, rúnchinu 1 Tradutziones Frantzesu gond Ingresu hook Ispagnolu arpón Italianu arpióne Tedescu Haken.

ampílla , nf Definitzione pigionedhu de sa mannària de unu crunculeu, bicu fine e longhitu, niedhu, faet su niu fintzes in logu chi abbitat gente Terminologia iscientìfica pzn.

ampióngiu, ampiónzu , agt Definitzione chi est amplu, largu, mannu Sinònimos e contràrios àmparu, amplosu, largu, leajolu | ctr. astrintu, minore Ètimu srd.