peldonài, peldonàre pedronài
peldónu pedrónu
példua , nf: pérdua Definition
su pèrdere o fintzes perdimentare cosa
Synonyms e antonyms
ispéldua,
pérdia
/
cdh. pàldua
| ctr.
balanzu,
benefíssiu,
conchista,
profetu
Sentences
penso chi sias penetida de sa példua e dannu chi as àpidu ◊ su tempus, chi riparat o addulchit totu sas àteras példuas, est su solu bene chi una bolta példidu piús no si riparat ◊ cun pérdua de onore e graves dannos
2.
a l'ispizolare a leputzedhu, sa patata, bi at pérdua meda ◊ a fàghere gai bi at pérdua manna: est prus su chi frundhis chi no su chi conchistas
Etymon
ctl.
perdua
Translations
French
perte,
gaspillage
English
waste,
loss
Spanish
pérdida,
derroche,
despilfarro
Italian
pèrdita,
sprèco
German
Verlust,
Verschwendung.
peldulariàre , vrb Definition bagamundhare, andhare a giru, fàere su perdulàriu Synonyms e antonyms bandhulare, corruntonai, girollae, perdulare Sentences lu lassaiant essire a peldulariare in sas carreras Etymon srd.
peldulàriu , agt, nm: perdulaju,
perdulari,
perdulàriu,
perdullàriu,
predulari Definition
chi o chie istat perdendho su tempus in giru, chentza fàere nudha de giudu
Synonyms e antonyms
aproviau,
malacudidu,
maliberde,
regoltolzu
/
andariegu,
bacamundhu,
bandhuleri,
corruntoneri,
garroneri,
rundhajolu,
vanganteri
Sentences
unu fegone perdulàriu li deit lolluru nèndheli chi sa cosa chi si bufat si pagat puru! ◊ funt ispérdius in totu su mundu coment'e perdulàrius andendi de logu in logu ◊ no est in chirca de canes perdulajos argamilossos! ◊ ma bribbanti iast a èssi: dèu bocendumí e tui fadendu su predulari in continenti!
Etymon
spn.
perdulario
Translations
French
fainéant
English
idler
Spanish
vago
Italian
perdigiórno,
fannullóne
German
Taugenichts.
peldusèmene pedrusèmene
pelduvèmmina , nm Definition nau de ómine, chi faet fainas de féminas Etymon srd.
pelèa , nf: pellea Definition
s'immarritzone, sa múngia, s'ifadu chi si pigat faendho cosa, trebballandho
Synonyms e antonyms
apeleu,
bataria,
fadia,
impeleu,
istrachidúdine,
stragu 1
/
cdh. pilea
| ctr.
discànciu,
pasu
Sentences
su pischedhaju pacu cosa istratzat: si calicuna ndhe ispatzat est a fortza de gherra e de pelea ◊ a bogare preda bi at pelea manna ◊ una de sas peleas prus mannas, poninne e torranne a pònnere custu contu, est istada sa manera de iscríere
2.
so semper in pelea, tziricandhe sos ammentos galanos chi una die mi ant allutu su coro (F.Satta)◊ su mundhu est cólumu de peleas ◊ prima de atzapare un'àteru travàgliu ne deves colare de peleas!
Etymon
spn.
pelea
Translations
French
fatigue,
peine
English
breathlessness,
trouble,
labour
Spanish
tute,
zurra
Italian
fatica,
briga,
affanno
German
Mühe.
peleài, peleàre , vrb: apeliai,
peliai Definition
pigare pelea, matana, apeleu, múngia faendho cosa; istare a perrica abbetiandho po calecuna cosa chi si bolet
Synonyms e antonyms
fadiae,
ghimallai,
matanare,
penai,
trumentai
/
apiliare,
pedie
Sentences
o Gesús santu ahi peleadu cantu as pro a mie! ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ za ndhe at peleadu, sa zente, de fàmine, in tempos de gherra!…◊ cantu pensas e faghes e peleas det a sa morte tua terminare ◊ pro èssere abberu ómine, unu depet peleare: sinono it'ómine est?! ◊ a peleare macos bi cheret passéntzia meda ◊ e chie bi la faghet a peleare tota vida zente dorta?!
2.
est de diora peliendi po dhi bendi sa domu
Etymon
spn.
Translations
French
combattre,
se fatiguer,
demander avec insistance
English
to fight,
to worry oneself,
to ask insistently
Spanish
pelear,
pedir con insistencia,
instar
Italian
combàttere,
affannarsi,
chièdere con insistènza
German
kämpfen,
streiten,
sich abmühen,
sich ängstigen,
um etwas bitten (eindringlich).
pelèi , nf Definition
genia de idea firma in conca, calecuna cosa chi si faet chentza tènnere unu motivu precisu
Synonyms e antonyms
apeleu
Sentences
candu dhu pigat sa pelei no fait a dhu storrai ◊ immoi est pighendidhu sa pelei po is cosas antigas!
Translations
French
idée fixe
English
obsession,
fixed idea
Spanish
obsesión,
manía
Italian
fissazióne
German
fixe Idee,
Zwangsvorstellung.
peleósu , agt Definition
chi dhue bolet pelea, chi giaet pelea, múngia
Synonyms e antonyms
arrebbentosu,
fadigosu 1,
inzotosu,
matanosu,
pistosu,
trabagiosu,
trumentosu
| ctr.
discanciosu,
lébiu
Sentences
ah, peleosu andhare… e càriat subra palas su bàrriu pesosu! ◊ a tzapare in binza est peleosu, balla!
Etymon
srd.
Translations
French
fatigant
English
hard
Spanish
pesado,
agobiante
Italian
faticóso
German
mühsam,
anstrengend.
peléu , nm: apeleu Definition
totu su chi unu cricat de fàere, fintzes cun múngia, po arrennèscere in ccn. cosa / a p. = a pelea, a trabballu
Synonyms e antonyms
bataria,
impeleu,
matana,
pelea*,
secamentu
Sentences
nessi in bijone beni pro allebiare dogni peleu! ◊ sa giustíscia tua est in peleu, però no podes coglionare a Deu! ◊ vivo in apretu e in peleu ◊ in piús peleu de sa chi fist ti ses posta como ◊ tue in tribbunale chircas de ti ch'essire dae peleu ◊ pelea e peleu est totu su matessi! ◊ sias prontu a calisiollat peleu po su bèni de s'isposa e de sa famíglia tua!
Translations
French
peine,
souci
English
bother
Spanish
molestia,
engorro
Italian
briga,
affanno
German
Mühe.
pèlfa , nf: perfa,
prefa Definition
una genia de orrobba: si narat fintzes de su velludu chi si manígiat po fàere a bestimentos / pantalones, tzacheta de perfa
Synonyms e antonyms
belludu,
pilúcia
Sentences
cherzo colare a sa butega de su sartu ca mi servit una tzancheta de prefa ◊ tui tenis una poriga de cratzonis de prefa nous
Scientific Terminology
ts
Etymon
ctl.
pelfa
Translations
French
peluche
English
sweatshirt,
plush
Spanish
felpa,
terciopelo
Italian
félpa,
velluto
German
Plüsch.
pelfessiòne pefessiòne
pelfétu , agt: perfetu Definition
chi est chentza pecu e ne neghe, chentza mendhea e ne vítziu perunu, chi est bene finiu, chi no dhi mancat nudha de bonu, de calidades bonas (ma che a totu is agt. de calidade podet fàere unu gradu)
Synonyms e antonyms
| ctr.
difetosu
Sentences
deves ischire: s'ómine perfetu no est nàschidu ancora, cussidera! ◊ si bolis èssi perfetu, bai, bendi totu su chi possedis e su dinai donadhu a is pòburus (Ev)◊ s'iscola de sa natura est un'iscola perfeta ◊ sa mama est sa piús perfeta chi no traighet e bos at in coro! (Cubeddu)
Translations
French
parfait
English
perfect
Spanish
perfecto
Italian
perfètto
German
perfekt.
peliài peleài
pelicordína , nf: pericordina, perigoldina Definition ballu antigu frantzesu / ti la fato ballare deo sa pelicordina!… = ti fatzu curri!, ti dh'ongu dèu su tanti!… Etymon itl. perigordina.
pellàrgu , avb Definition passandho unu pagu atesu, a illargu (nau de logu o fintzes de chistione, argumentu, arrexonamentu) Synonyms e antonyms pestesu Sentences su pastore istat totu pellargu tentendhe su bestiàmine Etymon srd.
pellèa pelèa
pellegrína , nf Definition genia de capoto; ispétzia de muncadore fatu a trapadígliu chi portant is féminas in su tzugu Sentences su grideri fiat sempri cun d-una pellegrina de sordau.