peldonài, peldonàre pedronài
peldónu pedrónu
példua , nf: pérdua Definitzione
su pèrdere o fintzes perdimentare cosa
Sinònimos e contràrios
ispéldua,
pérdia
/
cdh. pàldua
| ctr.
balanzu,
benefíssiu,
conchista,
profetu
Frases
penso chi sias penetida de sa példua e dannu chi as àpidu ◊ su tempus, chi riparat o addulchit totu sas àteras példuas, est su solu bene chi una bolta példidu piús no si riparat ◊ cun pérdua de onore e graves dannos
2.
a l'ispizolare a leputzedhu, sa patata, bi at pérdua meda ◊ a fàghere gai bi at pérdua manna: est prus su chi frundhis chi no su chi conchistas
Ètimu
ctl.
perdua
Tradutziones
Frantzesu
perte,
gaspillage
Ingresu
waste,
loss
Ispagnolu
pérdida,
derroche,
despilfarro
Italianu
pèrdita,
sprèco
Tedescu
Verlust,
Verschwendung.
peldulariàre , vrb Definitzione bagamundhare, andhare a giru, fàere su perdulàriu Sinònimos e contràrios bandhulare, corruntonai, girollae, perdulare Frases lu lassaiant essire a peldulariare in sas carreras Ètimu srd.
peldulàriu , agt, nm: perdulaju,
perdulari,
perdulàriu,
perdullàriu,
predulari Definitzione
chi o chie istat perdendho su tempus in giru, chentza fàere nudha de giudu
Sinònimos e contràrios
aproviau,
malacudidu,
maliberde,
regoltolzu
/
andariegu,
bacamundhu,
bandhuleri,
corruntoneri,
garroneri,
rundhajolu,
vanganteri
Frases
unu fegone perdulàriu li deit lolluru nèndheli chi sa cosa chi si bufat si pagat puru! ◊ funt ispérdius in totu su mundu coment'e perdulàrius andendi de logu in logu ◊ no est in chirca de canes perdulajos argamilossos! ◊ ma bribbanti iast a èssi: dèu bocendumí e tui fadendu su predulari in continenti!
Ètimu
spn.
perdulario
Tradutziones
Frantzesu
fainéant
Ingresu
idler
Ispagnolu
vago
Italianu
perdigiórno,
fannullóne
Tedescu
Taugenichts.
peldusèmene pedrusèmene
pelduvèmmina , nm Definitzione nau de ómine, chi faet fainas de féminas Ètimu srd.
pelèa , nf: pellea Definitzione
s'immarritzone, sa múngia, s'ifadu chi si pigat faendho cosa, trebballandho
Sinònimos e contràrios
apeleu,
bataria,
fadia,
impeleu,
istrachidúdine,
stragu 1
/
cdh. pilea
| ctr.
discànciu,
pasu
Frases
su pischedhaju pacu cosa istratzat: si calicuna ndhe ispatzat est a fortza de gherra e de pelea ◊ a bogare preda bi at pelea manna ◊ una de sas peleas prus mannas, poninne e torranne a pònnere custu contu, est istada sa manera de iscríere
2.
so semper in pelea, tziricandhe sos ammentos galanos chi una die mi ant allutu su coro (F.Satta)◊ su mundhu est cólumu de peleas ◊ prima de atzapare un'àteru travàgliu ne deves colare de peleas!
Ètimu
spn.
pelea
Tradutziones
Frantzesu
fatigue,
peine
Ingresu
breathlessness,
trouble,
labour
Ispagnolu
tute,
zurra
Italianu
fatica,
briga,
affanno
Tedescu
Mühe.
peleài, peleàre , vrb: apeliai,
peliai Definitzione
pigare pelea, matana, apeleu, múngia faendho cosa; istare a perrica abbetiandho po calecuna cosa chi si bolet
Sinònimos e contràrios
fadiae,
ghimallai,
matanare,
penai,
trumentai
/
apiliare,
pedie
Frases
o Gesús santu ahi peleadu cantu as pro a mie! ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ za ndhe at peleadu, sa zente, de fàmine, in tempos de gherra!…◊ cantu pensas e faghes e peleas det a sa morte tua terminare ◊ pro èssere abberu ómine, unu depet peleare: sinono it'ómine est?! ◊ a peleare macos bi cheret passéntzia meda ◊ e chie bi la faghet a peleare tota vida zente dorta?!
2.
est de diora peliendi po dhi bendi sa domu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
combattre,
se fatiguer,
demander avec insistance
Ingresu
to fight,
to worry oneself,
to ask insistently
Ispagnolu
pelear,
pedir con insistencia,
instar
Italianu
combàttere,
affannarsi,
chièdere con insistènza
Tedescu
kämpfen,
streiten,
sich abmühen,
sich ängstigen,
um etwas bitten (eindringlich).
pelèi , nf Definitzione
genia de idea firma in conca, calecuna cosa chi si faet chentza tènnere unu motivu precisu
Sinònimos e contràrios
apeleu
Frases
candu dhu pigat sa pelei no fait a dhu storrai ◊ immoi est pighendidhu sa pelei po is cosas antigas!
Tradutziones
Frantzesu
idée fixe
Ingresu
obsession,
fixed idea
Ispagnolu
obsesión,
manía
Italianu
fissazióne
Tedescu
fixe Idee,
Zwangsvorstellung.
peleósu , agt Definitzione
chi dhue bolet pelea, chi giaet pelea, múngia
Sinònimos e contràrios
arrebbentosu,
fadigosu 1,
inzotosu,
matanosu,
pistosu,
trabagiosu,
trumentosu
| ctr.
discanciosu,
lébiu
Frases
ah, peleosu andhare… e càriat subra palas su bàrriu pesosu! ◊ a tzapare in binza est peleosu, balla!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fatigant
Ingresu
hard
Ispagnolu
pesado,
agobiante
Italianu
faticóso
Tedescu
mühsam,
anstrengend.
peléu , nm: apeleu Definitzione
totu su chi unu cricat de fàere, fintzes cun múngia, po arrennèscere in ccn. cosa / a p. = a pelea, a trabballu
Sinònimos e contràrios
bataria,
impeleu,
matana,
pelea*,
secamentu
Frases
nessi in bijone beni pro allebiare dogni peleu! ◊ sa giustíscia tua est in peleu, però no podes coglionare a Deu! ◊ vivo in apretu e in peleu ◊ in piús peleu de sa chi fist ti ses posta como ◊ tue in tribbunale chircas de ti ch'essire dae peleu ◊ pelea e peleu est totu su matessi! ◊ sias prontu a calisiollat peleu po su bèni de s'isposa e de sa famíglia tua!
Tradutziones
Frantzesu
peine,
souci
Ingresu
bother
Ispagnolu
molestia,
engorro
Italianu
briga,
affanno
Tedescu
Mühe.
pèlfa , nf: perfa,
prefa Definitzione
una genia de orrobba: si narat fintzes de su velludu chi si manígiat po fàere a bestimentos / pantalones, tzacheta de perfa
Sinònimos e contràrios
belludu,
pilúcia
Frases
cherzo colare a sa butega de su sartu ca mi servit una tzancheta de prefa ◊ tui tenis una poriga de cratzonis de prefa nous
Terminologia iscientìfica
ts
Ètimu
ctl.
pelfa
Tradutziones
Frantzesu
peluche
Ingresu
sweatshirt,
plush
Ispagnolu
felpa,
terciopelo
Italianu
félpa,
velluto
Tedescu
Plüsch.
pelfessiòne pefessiòne
pelfétu , agt: perfetu Definitzione
chi est chentza pecu e ne neghe, chentza mendhea e ne vítziu perunu, chi est bene finiu, chi no dhi mancat nudha de bonu, de calidades bonas (ma che a totu is agt. de calidade podet fàere unu gradu)
Sinònimos e contràrios
| ctr.
difetosu
Frases
deves ischire: s'ómine perfetu no est nàschidu ancora, cussidera! ◊ si bolis èssi perfetu, bai, bendi totu su chi possedis e su dinai donadhu a is pòburus (Ev)◊ s'iscola de sa natura est un'iscola perfeta ◊ sa mama est sa piús perfeta chi no traighet e bos at in coro! (Cubeddu)
Tradutziones
Frantzesu
parfait
Ingresu
perfect
Ispagnolu
perfecto
Italianu
perfètto
Tedescu
perfekt.
peliài peleài
pelicordína , nf: pericordina, perigoldina Definitzione ballu antigu frantzesu / ti la fato ballare deo sa pelicordina!… = ti fatzu curri!, ti dh'ongu dèu su tanti!… Ètimu itl. perigordina.
pellàrgu , avb Definitzione passandho unu pagu atesu, a illargu (nau de logu o fintzes de chistione, argumentu, arrexonamentu) Sinònimos e contràrios pestesu Frases su pastore istat totu pellargu tentendhe su bestiàmine Ètimu srd.
pellèa pelèa
pellegrína , nf Definitzione genia de capoto; ispétzia de muncadore fatu a trapadígliu chi portant is féminas in su tzugu Frases su grideri fiat sempri cun d-una pellegrina de sordau.