aceradòlza , nf Definizione
bica, logu artu de ue faet a isperiare, averguare, de ue si podet abbaidare e bíere atesu
Sinonimi e contrari
incraradorza
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vedette
Inglese
look out post
Spagnolo
atalaya
Italiano
vedétta
Tedesco
Wachtturm.
aceràre , vrb: aciarare,
aciorare Definizione
essire a fora, bogare sa conca o su si pònnere in craru po castiare, po bíere
Sinonimi e contrari
acarare,
acherare,
acontrare,
acrarare,
afacare,
afaciai,
imbraconare,
incarai,
inciarare,
ingiarare,
iscampiare
| ctr.
cuai
Frasi
est una not'e luna, de cudhas lunas giaras chi, candho tue ti aciaras, isperas novamente in sa fortuna (A.Casula)◊ sa luna subra de sos montes si aciarat ◊ issa si acerat a sa fentana a iscultare ◊ acèradi, bella, ca est bénnidu s'amante! ◊ si fit a fagher su contu de tantos males, mancu nos timis acerare a gianna! ◊ istaia in su balcone aciorada abbaidendhe s'abba chi pioiat ◊ deo puru mi aciorei
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se montrer
Inglese
to overlook
Spagnolo
asomarse
Italiano
affacciarsi
Tedesco
sich zeigen.
acerbàu , agt Definizione its, agiagarau? Sinonimi e contrari Frasi mi dhoi incraru e biu totu is crabas acerbadas e un'ómini furendi.
acerbonài , vrb: cerbonai Definizione
pònnere su cerboni, s’arraiga, a bide o àteru, po dha mantènnere
Sinonimi e contrari
arradicare
2.
issu tenit sa bíngia totu bèni acerbonada
Terminologia scientifica
bng
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
échalasser la vigne
Inglese
vines staking
Spagnolo
arrodrigar
Italiano
méttere i palétti alle viti
Tedesco
pfählen.
acéri , nm Definizione
genia de cosa a pònnere àcias allutas
Sinonimi e contrari
acera,
àcia 1,
blandoni,
candelobbru,
candheleri
Etimo
ctl.
atxer(a)
Traduzioni
Francese
chandelier
Inglese
candlestick
Spagnolo
candelero
Italiano
candelière
Tedesco
Kerzenhalter.
acerimoniài , vrb: cerimoniai Sinonimi e contrari faedhare, fentomare, nemonai Frasi custa cosa dha scius isceti nosu, e tui no ndi acerimonist cun nemus!
acèrriri , vrb Sinonimi e contrari arriscai, atrevire, tramesare Frasi cussu iat a acèrriri a intrai a crésia ispollau! ◊ si est acérriu a fai cussa tontesa!
acértu , nm Definizione genia de misura po pònnere sa bruvura in is fosiles antigos Sinonimi e contrari ateltzu Etimo srd.
acetài, acetàre , vrb: atzetare Definizione
pigare o bòllere sa cosa chi giaet s'àteru; adduire a sa matessi idea de un'àteru
Sinonimi e contrari
aggradèssere,
arrecire
/
adduire
Traduzioni
Francese
accepter
Inglese
to accept
Spagnolo
aceptar
Italiano
accettare
Tedesco
annehmen.
acetótu , avb: acitotu Definizione
aici etotu, su matessi, deasi/deosi etotu
Sinonimi e contrari
ateretante
Frasi
faidí pagai in cosa: po nosu andat bèni acetotu ◊ su piciochedhu est sétziu e sa sorri acitotu ◊ dèu puru nau acitotu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
également
Inglese
equally
Spagnolo
igualmente,
asimismo
Italiano
ugualménte
Tedesco
auch,
gleich,
in gleicher Weise
achè , avb, nm: achelu Definizione
foedhu chi narant po ammostare una cosa; cositedha de pagu contu, fintzes iscusa, iscórtziga / no cumprèndhere un'achè = no cumprendi una cibudha
Sinonimi e contrari
acodhu,
addeallu,
ajallu,
allodhu,
midhu
/
arraghèscia,
bóciga
Frasi
mih sa luna, achè su chelu cun su mare adhae adhae chi si basant! ◊ achela, in su giardinu anzenu annidada che columba ferida, che umbra de manos réndhidas! (L.Massa)
2.
si agato un'achè ti che bogo dae sas terras mias! ◊ devo dare su contu a su sótziu meu e no cherzo chi bi nascat unu achè
Traduzioni
Francese
voilà!,
rien,
prétexte
Inglese
here it is!,
trifle,
excuse
Spagnolo
he aquíahí,
aquíahí tienes
Italiano
ècco!,
nonnulla,
pretèsto
Tedesco
hier,
nichts.
achedàre , vrb: achetai,
achetare,
achidare 2,
achietai,
achietare,
chietare Definizione
fàere chietu, brandhu, sériu, firmu; andhare a si crocare, su note
Sinonimi e contrari
abbacai,
abbonantzai,
allenare,
apachiare,
apasaogare,
assebiai,
asselenare,
assussegai
| ctr.
agegherai,
salargiare
/
pesai,
seguzare
Frasi
si ant a achietare che pitzinnedhos in coda de mama ◊ bentu chi tremis s'imbirdi, poita no ti achietas e mi lassas drommí?!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
apaiser
Inglese
to appease
Spagnolo
aquietar,
calmar
Italiano
acquietare,
acchetare
Tedesco
beruhigen,
ruhig werden.
achedàre 1 , vrb: achetare 1,
agedai,
agedari,
aghedare,
axedae,
axedai,
axerai Definizione
fàere a aghedu, nau fintzes de sa pasta cun su frammentu; in cobertantza, nau de ccn. arrennegare
Sinonimi e contrari
acriare,
aghedinare,
frammentai,
imbischidare,
pesai
Frasi
su binu cheret contivizadu, ca sinono si aghedat ◊ Cíciu mi at nau ca su binu biancu si dhi est agedau
2.
dhi at ghetau unu lómburu de fromentu: dèu nau chi at a axedai! ◊ is tzípulas no ant axedau: depiat tenni písima su frammentu ◊ tenei sa pasta in sa scifedha axerendi e fui arremangada pronta a ispongiai ◊ at lassau su pane aghedandho in su tianu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourner en vinaigre
Inglese
to vinegar
Spagnolo
agriar
Italiano
inacetire,
inacidire,
fermentare
Tedesco
zu Essig werden,
säuern,
gären.
achedhadólzu , nm Definizione calesiògiat cosa chi si ponet coment’e acotzu po mantènnere cosa unu pagu in artu de terra, o posta assentada, firma (es. carradas) Sinonimi e contrari pedestàgiu Etimo srd.
achedhadúra , nf Definizione su achedhare, su pònnere cosa subra de àtera prus in artu Etimo srd.
achedhàre acedhàe
achedhàre 1 acadhài
achedhonàre , vrb Definizione fàere a chedha Sinonimi e contrari abbamare, acedhae, aggamai, aggrustare, amedhare, ammeschiare, ingamai | ctr. irgrustiare, istagiai Terminologia scientifica pst Etimo srd.
achedósu , agt Definizione chi est aghedu, chi s'est aghedau Sinonimi e contrari achedau Terminologia scientifica sbr Etimo srd.