aceradòlza , nf Definitzione
bica, logu artu de ue faet a isperiare, averguare, de ue si podet abbaidare e bíere atesu
Sinònimos e contràrios
incraradorza
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
vedette
Ingresu
look out post
Ispagnolu
atalaya
Italianu
vedétta
Tedescu
Wachtturm.
aceràre , vrb: aciarare,
aciorare Definitzione
essire a fora, bogare sa conca o su si pònnere in craru po castiare, po bíere
Sinònimos e contràrios
acarare,
acherare,
acontrare,
acrarare,
afacare,
afaciai,
imbraconare,
incarai,
inciarare,
ingiarare,
iscampiare
| ctr.
cuai
Frases
est una not'e luna, de cudhas lunas giaras chi, candho tue ti aciaras, isperas novamente in sa fortuna (A.Casula)◊ sa luna subra de sos montes si aciarat ◊ issa si acerat a sa fentana a iscultare ◊ acèradi, bella, ca est bénnidu s'amante! ◊ si fit a fagher su contu de tantos males, mancu nos timis acerare a gianna! ◊ istaia in su balcone aciorada abbaidendhe s'abba chi pioiat ◊ deo puru mi aciorei
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se montrer
Ingresu
to overlook
Ispagnolu
asomarse
Italianu
affacciarsi
Tedescu
sich zeigen.
acerbàu , agt Definitzione its, agiagarau? Sinònimos e contràrios Frases mi dhoi incraru e biu totu is crabas acerbadas e un'ómini furendi.
acerbonài , vrb: cerbonai Definitzione
pònnere su cerboni, s’arraiga, a bide o àteru, po dha mantènnere
Sinònimos e contràrios
arradicare
2.
issu tenit sa bíngia totu bèni acerbonada
Terminologia iscientìfica
bng
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
échalasser la vigne
Ingresu
vines staking
Ispagnolu
arrodrigar
Italianu
méttere i palétti alle viti
Tedescu
pfählen.
acéri , nm Definitzione
genia de cosa a pònnere àcias allutas
Sinònimos e contràrios
acera,
àcia 1,
blandoni,
candelobbru,
candheleri
Ètimu
ctl.
atxer(a)
Tradutziones
Frantzesu
chandelier
Ingresu
candlestick
Ispagnolu
candelero
Italianu
candelière
Tedescu
Kerzenhalter.
acerimoniài , vrb: cerimoniai Sinònimos e contràrios faedhare, fentomare, nemonai Frases custa cosa dha scius isceti nosu, e tui no ndi acerimonist cun nemus!
acèrriri , vrb Sinònimos e contràrios arriscai, atrevire, tramesare Frases cussu iat a acèrriri a intrai a crésia ispollau! ◊ si est acérriu a fai cussa tontesa!
acértu , nm Definitzione genia de misura po pònnere sa bruvura in is fosiles antigos Sinònimos e contràrios ateltzu Ètimu srd.
acetài, acetàre , vrb: atzetare Definitzione
pigare o bòllere sa cosa chi giaet s'àteru; adduire a sa matessi idea de un'àteru
Sinònimos e contràrios
aggradèssere,
arrecire
/
adduire
Tradutziones
Frantzesu
accepter
Ingresu
to accept
Ispagnolu
aceptar
Italianu
accettare
Tedescu
annehmen.
acetótu , avb: acitotu Definitzione
aici etotu, su matessi, deasi/deosi etotu
Sinònimos e contràrios
ateretante
Frases
faidí pagai in cosa: po nosu andat bèni acetotu ◊ su piciochedhu est sétziu e sa sorri acitotu ◊ dèu puru nau acitotu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
également
Ingresu
equally
Ispagnolu
igualmente,
asimismo
Italianu
ugualménte
Tedescu
auch,
gleich,
in gleicher Weise
achè , avb, nm: achelu Definitzione
foedhu chi narant po ammostare una cosa; cositedha de pagu contu, fintzes iscusa, iscórtziga / no cumprèndhere un'achè = no cumprendi una cibudha
Sinònimos e contràrios
acodhu,
addeallu,
ajallu,
allodhu,
midhu
/
arraghèscia,
bóciga
Frases
mih sa luna, achè su chelu cun su mare adhae adhae chi si basant! ◊ achela, in su giardinu anzenu annidada che columba ferida, che umbra de manos réndhidas! (L.Massa)
2.
si agato un'achè ti che bogo dae sas terras mias! ◊ devo dare su contu a su sótziu meu e no cherzo chi bi nascat unu achè
Tradutziones
Frantzesu
voilà!,
rien,
prétexte
Ingresu
here it is!,
trifle,
excuse
Ispagnolu
he aquíahí,
aquíahí tienes
Italianu
ècco!,
nonnulla,
pretèsto
Tedescu
hier,
nichts.
achedàre , vrb: achetai,
achetare,
achidare 2,
achietai,
achietare,
chietare Definitzione
fàere chietu, brandhu, sériu, firmu; andhare a si crocare, su note
Sinònimos e contràrios
abbacai,
abbonantzai,
allenare,
apachiare,
apasaogare,
assebiai,
asselenare,
assussegai
| ctr.
agegherai,
salargiare
/
pesai,
seguzare
Frases
si ant a achietare che pitzinnedhos in coda de mama ◊ bentu chi tremis s'imbirdi, poita no ti achietas e mi lassas drommí?!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
apaiser
Ingresu
to appease
Ispagnolu
aquietar,
calmar
Italianu
acquietare,
acchetare
Tedescu
beruhigen,
ruhig werden.
achedàre 1 , vrb: achetare 1,
agedai,
agedari,
aghedare,
axedae,
axedai,
axerai Definitzione
fàere a aghedu, nau fintzes de sa pasta cun su frammentu; in cobertantza, nau de ccn. arrennegare
Sinònimos e contràrios
acriare,
aghedinare,
frammentai,
imbischidare,
pesai
Frases
su binu cheret contivizadu, ca sinono si aghedat ◊ Cíciu mi at nau ca su binu biancu si dhi est agedau
2.
dhi at ghetau unu lómburu de fromentu: dèu nau chi at a axedai! ◊ is tzípulas no ant axedau: depiat tenni písima su frammentu ◊ tenei sa pasta in sa scifedha axerendi e fui arremangada pronta a ispongiai ◊ at lassau su pane aghedandho in su tianu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tourner en vinaigre
Ingresu
to vinegar
Ispagnolu
agriar
Italianu
inacetire,
inacidire,
fermentare
Tedescu
zu Essig werden,
säuern,
gären.
achedhadólzu , nm Definitzione calesiògiat cosa chi si ponet coment’e acotzu po mantènnere cosa unu pagu in artu de terra, o posta assentada, firma (es. carradas) Sinònimos e contràrios pedestàgiu Ètimu srd.
achedhadúra , nf Definitzione su achedhare, su pònnere cosa subra de àtera prus in artu Ètimu srd.
achedhàre acedhàe
achedhàre 1 acadhài
achedhonàre , vrb Definitzione fàere a chedha Sinònimos e contràrios abbamare, acedhae, aggamai, aggrustare, amedhare, ammeschiare, ingamai | ctr. irgrustiare, istagiai Terminologia iscientìfica pst Ètimu srd.
achedósu , agt Definitzione chi est aghedu, chi s'est aghedau Sinònimos e contràrios achedau Terminologia iscientìfica sbr Ètimu srd.