casaríta , nf Definizione genia de logu in paris fatu cun sida, canna e àteru deasi (prus che àteru in pitzu de frucàrgios) po pònnere su casu asciutandho o afumandho in su barracu Sinonimi e contrari iltatu Frasi in sas casaritas in iverru e in beranu bi pasaiant sos nidos de su casu abbentanne Etimo srd.
casarítu , nm Definizione mesa adata e incrubada (in pendhente) po pònnere is discos cun su casu po iscolare su soru.
casàta casàda
casatína casadína
casaxédu , nm Definizione late (cun d-unu pagu de abba) ammadrigadu, mortu ma chentza chi si siat fatu a casu: abbarrat cagiau e aghedu Sinonimi e contrari fruja, giodhu, giuncheta, mezoradu Terminologia scientifica pst, csu Etimo srd.
cascabédhu, cascabéllu , nm: cascavèglia,
cascavégliu,
cascavellu Definizione
idea badhinosa, pistighíngiu, pentzamentu malu; nau de unu, chi dh'ant orróschiu o chi at orróschiu; a logos, genia de sonàgia pitichedhedha / ghetare cascavégliu a unu = ficare ódiu, tírria, menospretziai
Sinonimi e contrari
bidhídhiri,
bigirria,
erredha,
férnia,
fumacera,
irriolu,
iscrapitzada,
meleda,
zibbírriu
/
ischiglitu
Modi di dire
csn:
bogai (o bogaisindi) is cascavellus de conca = fàghere lassare (o lassare) sas ideas macas, sos machines; lassai su cascavellu, o is cascavellus; ghetai cascavellu a ccn. = leare a regelu
Frasi
e no nci dh'essit su cascavégliu de conca! ◊ podides irmazinare su cascavellu chi mi at postu candho mi at allegadu de "sos àteros astros"! (A.Deplano)◊ issu at ghetau cascavellu a is barracellus e a is canis ◊ bogai su mediori e is cascavèglias!
Etimo
ctl.
cascavell
Traduzioni
Francese
fantaisie,
idée fixe
Inglese
fancy,
oddness
Spagnolo
capricho,
antojo
Italiano
caprìccio,
bizzarrìa,
idèa fissa
Tedesco
Laune,
fixe Idee.
cascàda , nf Definizione su cascare Sinonimi e contrari càschidu, cascu Frasi su tempus de una cascada, e mi sapo cudhu batu chi che aia catzadu lèndhemi a mossu Etimo srd.
cascadúra , nf Definizione
sa tzirbisa chi abbarrat a unu trastu de orrobba postu male, cun cosa in pitzu, acrocoedhau, o fintzes a sa pedhe comente s'imbèciat o comente si movet
Sinonimi e contrari
crispa,
frúngia,
frungidura,
pícia 1,
pighizone
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pli,
ride
Inglese
crease
Spagnolo
arruga
Italiano
grinza
Tedesco
Falte.
cascài , vrb: cascare Definizione
fàere a piegas, a pinnigas, unu trastu a fortza de dhu aprapudhare; cannire, segare unu pagu
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrascillonai,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
/
afilare 1,
spistuai
Frasi
su bistiri si cascat sentza de dh'incingiai
2.
at cascau un'ossu
Etimo
spn.
cascar
Traduzioni
Francese
chiffonner
Inglese
to wrinkle
Spagnolo
arrugar,
ajar
Italiano
gualcire,
raggrinzare
Tedesco
zerknittern.
cascài 1 , vrb: cascare 1,
caschiare Definizione
betare o fàere càschidos, po fàmene, po sonnu, o fintzes morindho
Sinonimi e contrari
cascajare,
cascaredhare,
caschidae
/
mòrrere
Modi di dire
csn:
cascare s'unu in buca a s'àteru = pentzai is cosas a sa própiu manera; cascare carchi cosa = disigiaidha (ca no si ndi tenit); cascai, -are fàmine = patire, passare fàmine; cascare sa porta = afacai, tambai, acostai sa porta ma chentza dha serrai bèni
Frasi
candu cascamu aici, sa bon'ànima de nonna naràt: Su càschiru de tziu Andriolu!…◊ est caschendu de su fàmini ◊ como sos pópulos cascant che cane gridendhe forte "Cherimus pane!"(P.Mereu)◊ sos mandrones cantant e cascant e tirant de… ancas! ◊ a chini papat a chini cascat
2.
si ti ponzo manu a ti mazare mi cascas in ungras! ◊ sas nues no faghent rutare su chelu: pro cussu sa terra est cascandhe ◊ chi sigheus aici nd'eus a cascai de fàmini cust'ierru!…(M.Sanna)
3.
custos duos parent essidos dae sa matessi bentre: che cascant s'unu in buca a s'àteru!
4.
si no si ponet cuidau a triballare sa binza, zai cascat su binighedhu durche!…
Etimo
ltn.
cascare
Traduzioni
Francese
bâiller
Inglese
to yawn
Spagnolo
bostezar
Italiano
sbadigliare
Tedesco
gähnen.
cascajàre , vrb Definizione betare o fàere càschidos po fàmene, po sonnu e àteru Sinonimi e contrari cascai 1, cascaredhare Frasi a ndhe ant de aju de cascajare, aisetendhe pane! Etimo srd.
càscala , nf Sinonimi e contrari càschidu Frasi intra una càscala e s'atra est sighendi a arrochetai peri su logu.
cascàlla , nf Definizione su cascare Sinonimi e contrari càschidu Frasi fiant a frastimus, a isturridus e a buca oberta a cascallas (F.Carlini) Etimo srd.
càscara , nf Definizione
mancamentu, mancàntzia de papare, su cascare
Sinonimi e contrari
acanénciu,
bendhita,
cadéliu,
catanzu
Modi di dire
csn:
fàghere càscara = èssiri morendi de fàmini; dí de c. = de zeunu, chentza manigare; càscara de nie = nue de nie
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
inanition
Inglese
starvation
Spagnolo
inanición
Italiano
inèdia
Tedesco
Fasten.
cascaràdu , pps, agt: cascaratu Definizione de cascarare 1; chi est in su bisóngiu, chi tenet fàmene; chi est morindho o tremendho de su fritu Sinonimi e contrari famidu / ateterighedhadu, cancaradu 2. sendhe minore, fit restatu una die intrea cascaratu abbaitànnesi a buca abberta s'abba de sa funtana comente cambiaiat colore 3. su fassismu che aiat imbiau sos zòvanos a bonificare sas terras cascaradas de s'Àfrica 4. porto sas manos cascaradas de su fritu e no potzo fàghere nudha.
cascaràgliu , nm Definizione logu de matedu de tantis genias, tibbu de matas e tupas Sinonimi e contrari crachi, frascarzu, lita, molalzu, stovina, tèpere 1, tuparzu Terminologia scientifica slg.
cascaràmine , nm Definizione cosa chi istrobbat, trastos bècios, malesa de fuliare Sinonimi e contrari arrabore, baldulete, bascaràmene, carramacina, carravore, malesa Frasi ndhe apo vidu paritzas ammanuncandhe in mesu de su cascaràmine, in chirca de ràmine e de allúminiu Etimo srd.
cascararàre , vrb Definizione su tzerriare o cantare de is arranas Sinonimi e contrari dhadharare Etimo srd.
cascaràre calcaràre