frazéllu flagéllu
frazía farzía
frazicadúra , nf Definizione
su si frazigare, su si guastare o pudrigare; cosa fràziga, purdigada
Sinonimi e contrari
frazigamentu,
prudicadura
/
frazigúmene
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pourrissement,
détérioration
Inglese
rotting
Spagnolo
pudrimiento,
podredumbre
Italiano
infracidiménto
Tedesco
Faulen.
frazicàmene , nm Definizione cosa totu fràziga, guasta Sinonimi e contrari frazigúmene Etimo srd.
frazicàre , vrb: frazigare Definizione
su essire pudrigau, fràzigu, nau de unas cantu cosas lassadas a tropu tempus; foedhandho cun arrennegu, abbarrare, istare a tropu e sentza de motivu sentza de fàere nudha candho unu serbit puru, o fintzes iscúdere de mala manera, apodhare iscudendho
Sinonimi e contrari
abburdèschere,
apudrigare,
guastai
Frasi
sa mela l'at chérfida arribbare ma si est frazigada ◊ si pioet candho su fenu est prontu, lu fràzigat totu ◊ cussa est un'ispina mala a frazigare
2.
ti che ses frazigadu tota die in su tzilleri, ca tantu no ndhe tenias cosas de fàghere!…◊ pro cussu e pro cussu, menzus fràzigadi in domo!
3.
sas gheleas fràzicant su mundhu de malidade
4.
si lu torras a tocare ti fràzico a su muru: ti l'imparo eo a ti pònnere chin sos piús minores!
Cognomi e Proverbi
prb:
abba currente no fràzigat bentre
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pourrir
Inglese
to rot
Spagnolo
podrir
Italiano
infracidire
Tedesco
faulen.
frazicàu , pps, agt: frazigadu Definizione de frazicare; chi est totu fràzigu, pudrigau; chi istat firmu Sinonimi e contrari fràzicu, pordiau / asseliadu, assentuladu 2. s'elva fit tota frazigada 3. colaiant sa zorronata in créjia invetzes de istare frazicatas in domo.
frazichía , nf Definizione cosa fràziga, pudrigada Sinonimi e contrari frazicore, frazigúmene.
frazicòre , nm Definizione frazigúmene, nau fintzes solu in su sensu de dannu, disastru Sinonimi e contrari frazigúmene Frasi cussu beranu, a dispetu de sos frazicores de sa gherra, pariat prus craru e amorosu de sos àteros Etimo srd.
fràzicu , agt, nm: fràzigu Definizione
nau mescamente de cosas de papare, erbas o linnas, chi est guastu, pudrigau de no aguantare; foedhandho cun tzacu, fatu, chistione
Sinonimi e contrari
frazigadu,
marcitau,
pordiau
/
cdh. fràcicu
Modi di dire
csn:
casu fràzigu = casu martzu, fatu; ista fràzigu! = abarra firmu!; iscúdere che fràzicu = iscúdere a mal'istropiadura
Frasi
chi siat perfetu in sestu forsi no bi at cristianu: si un'aizu at de sanu, est fràzigu su restu ◊ s'aradu de ferru est totu fràzigu de ruinzu ◊ so che a su frutu fràzicu, chi tenet su colore bellu a fora ◊ muru chi sustenet trae no est fràzigu ne sortu ◊ bi at frommija chi faghet su nidu in sa linna fràziga
2.
ma a ti cheres fàghere sos fràzigos tuos?!…◊ lu depet àere iscutu male: su carrale iscudet che fràzicu!
Etimo
itl.
fràcico
Traduzioni
Francese
pourri,
putrescent
Inglese
rotten,
rotting
Spagnolo
podrido
Italiano
putrefatto,
màrcio,
putrescènte
Tedesco
faul.
frazigàdu frazicàu
frazigadúra frazicadúra
frazigaméntu , nm Definizione
su si pudrigare, su essire mantzau foedhandho de ossu, pruschetotu de dentes)
Sinonimi e contrari
frazicadura
/
nenciadura
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
carie
Inglese
bony decay
Spagnolo
caries (f)
Italiano
càrie òssea
Tedesco
Knochenfraß,
Karies.
frazigàre frazicàre
frazigòne , agt, nm Definizione chi o chie est sugetu meda a si immalaidare Sinonimi e contrari maladióngiu | ctr. sanu Etimo srd.
fràzigu fràzicu
frazigúmene, frazigúmini, frazigúmu , nm Definizione
cosa fràziga, pudrigada
Sinonimi e contrari
frazichia,
frazicore,
prudicatone
/
cdh. fracicúmini,
fracicumu
Frasi
su carru si est falendhe totu a frazigúmene, irbandhonadu, fora ◊ sa foza si prúdigat e finit totu a frazigúmine
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pourriture
Inglese
putrefaction
Spagnolo
podredumbre
Italiano
marciume,
putridume
Tedesco
Fäule.
fràzu , nm, agt Definizione
su bènnere mancu de sa cosa posta a fàere una faina, trebballu, isfortzu, e fintzes su pentzare cun dispraxere a calecuna cosa chi no andhat bene; chi est frazadu
Sinonimi e contrari
consumu
/
dispiachere,
impudu
Frasi
restant de afidare luego, cun pagu frazu, ca, tantu, sa picioca puru est chena parentes ◊ bi ant fatu abbusos, frazos, dannos ◊ làssala inoghe a manigare, a fiza tua, no tet èssere su frazu de!…
2.
bestit frazu e lutuosu mantu
Cognomi e Proverbi
prb:
male cuadu, frazu de pubidha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
usure,
souci
Inglese
wearing out,
grief
Spagnolo
desgaste,
disgusto
Italiano
logorìo,
crùccio
Tedesco
Abnutzung,
Kummer.
frè, frèa , nf: frebba,
frebbe,
frei Definizione
calidesa de corpus prus arta, budhiore chi ponet a unu malàidu po calecunu infetu; alluscadura de s'ómine po sa fémina o de custa po s'ómine; maladia, cosa mala meda, de tímere / frebbas martesas, frebbes maltas = callentura po infetu de brucellosi
Sinonimi e contrari
caentura,
caglientura
Modi di dire
csn:
intrada de frebba = arrebatu, afracada de callentura; callentura de frebba = frebbita, sinnale chi bi at carchi maladia; frebba sighida = callentura chi no bollit passai; frebba de intrare su late = callenturedha chi ponit a sa partera candu cumentzat a portai lati meda; frebba de tres dies = de malària; laras de frebba = laras sicas, trapadas de sa frebba; cúrrere sos cadhos de sa frebba = èssere a irbariones de sa frebba arta; èssere che bràsias de fogu de sa frebba = portai callentura forti; tímere che frea, a freas = meda
Frasi
sa frebba ponet, intrat, abbàssiat, essit ◊ prite, nara, dae die in die consumindhe ti ses a frebba lena? (A.Paba)◊ tenes calura ca sa frebba ti est essindhe ◊ li fit fachendhe zocos su binu o li fit ponendhe frebbe? ◊ sa frebba mi est allumendhe!◊ cussu ti curat dogna frei
2.
est Lucífera o Callina sa chi ti ponit sa frei? ◊ custas sunt frebbes de amore!
3.
cussos fint malos, timidos che frea ◊ a cussus dhus timu a frea! ◊ fit intrendhe unu zerru malu meda e lu fint timindhe che frea ◊ bos curat de dogna frei cun prodígius soberanus ◊ ses pianghendhe pro sa frea de su benidore (G.Sconamila)
Etimo
ltn., itl.
febre(m), febbra
Traduzioni
Francese
fièvre
Inglese
temperature
Spagnolo
fiebre
Italiano
fèbbre
Tedesco
Fieber.
frèa 1 , nf Sinonimi e contrari
beca 1,
tíngiu
Frasi
si corco in letu o mi setzo mi sero su manighinzu de custa frea
Traduzioni
Francese
teigne
Inglese
tinea
Spagnolo
tiña
Italiano
tigna
Tedesco
Grind.