finidúra 1 , nf Definizione su finire; su fàere andhandho e menguandho, ispaciandho, finendho, nau de sa cosa Sinonimi e contrari cossumidura Frasi cust'abba si ch'est fata a finidura, istendhe in su sole Etimo srd.
finigàre finicàre
finigàtzu , agt Sinonimi e contrari finognu, finóligu, sútile | ctr. russonzu Frasi est unu pipiu finigatzedhu, cun sa facixedha groga.
finigòni , nm: finioni Definizione
coment'e afinamentu, debbilesa, mancamentu de fortza po farta de alimentu / fàmini a finigonis = fàmine a mòrrere; arrallai finionis = nàrriri isciolórius
Sinonimi e contrari
arrannosigamentu,
cossumidura,
ispitinzu
Frasi
a ita giuat chi s'ómini apetighit sa Luna si no assuermat su prantu de chini morrit a finigonis? ◊ est a mesu brenti morrendu a finigonis po su fàmini ◊ po lassai morri su burricu a finigonis mellus dhu bendeus!
2.
ndi biesta de fàmini a finigonis, abetendi is assegnus!…
Traduzioni
Francese
consomption
Inglese
consumption
Spagnolo
consunción
Italiano
consunzióne
Tedesco
Auszehrung.
finigósu , agt Definizione
nau de ccn., chi est de carena fine meda, debbiledha (ma nau fintzes de àteru, es. de s'isperàntzia)
Sinonimi e contrari
dílicu,
fineri,
iltrízile,
istincu,
levecu,
marriu,
minchitu,
scarritzinu,
schirriolu,
stinghiritzu
/
débbile,
fine
| ctr.
folte,
grussu
2.
cussas tassas a colori de proinca funt cun s'imbírdiu finigosu
Terminologia scientifica
zcrn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
maigrelet
Inglese
puny
Spagnolo
flaco
Italiano
mingherlino
Tedesco
schmächtig.
fínigu fínicu
finiméntu , nm Definizione su finire / ndhe batit su santu f. = bi cheret tropu tempus, est istentosu meda; f. de peràula = sa essida de una peràula, sa parte chi podet cambiare dendhe a sas peràulas unu significadu de m. o de f., de sing. o de pl. o, si est bvrb., de chie cumprit s'atzione inditada; f. de luna = luna bècia Sinonimi e contrari fine, finidura 1 / avenimentu Frasi at a àere finimentu cust'undha chi mi tenet inserradu ◊ totugantu benit a finimentu 2. ndhe batit su santu finimentu, custa cosa: no faghet a l’achipire! Etimo srd.
finimèntus , nm pl Definizione totu su chi serbit a issedhare e pigare is animales / finimentos de is cuadhos: sa fune, su crabistu, sa bríglia, sa sedha Sinonimi e contrari achipàgiu, fronimentu, fruninzu.
finiòni finigòni
finíre, finíri , vrb Definizione
batire a sa fine, fàere is úrtimas cosas de unu trebballu, is finiduras; ispaciare totu
Sinonimi e contrari
acabbae,
sensai
/
consumai,
ispaciai
Frasi
su triballu tocat a lu comintzare e a che lu finire puru ◊ su tribàgliu in custa domo no est bene finidu, no! ◊ candho finit sa música, sa roca si aperit e cumparint sas gianas ◊ su contu finit innòi
2.
ajó, a letu: ite faghimus a fogu allutu, finindhe linna e currente?! ◊ est finidu su tempus de divertire! ◊ unu si morit candu at finiu sa vida sua ◊ eis giai finiu su dinai prima de dhu portai in manus?! ◊ cussu tempus puru at finiu, s'arregodu però est abbarrau ◊ s'abba budhindhe si che finit
Etimo
ltn.
finire.
Traduzioni
Francese
achever,
terminer,
finir
Inglese
to finish
Spagnolo
acabar,
agotar
Italiano
finire,
esaurire,
consumare
Tedesco
beenden,
verbrauchen.
fínis fíne
finisamènti , avb Definizione
apustis de tanti, a fine e a candho (ge fut ora!)
Frasi
unu cuncordu de pópulu finisamenti uniu (A.Cannas)
Traduzioni
Francese
finalement,
enfin
Inglese
finally
Spagnolo
por fin,
finalmente
Italiano
finalménte
Tedesco
schließlich,
endlich.
finitèsa , nf Definizione
cosa finia, bene fata, dechida, nau fintzes de ccn.
Sinonimi e contrari
dechidesa,
ermosura,
finesa,
finétzia
Frasi
essidu mi at finitesa, si mi cherzo cojuare!
Traduzioni
Francese
fini
Inglese
perfection
Spagnolo
perfección
Italiano
finitézza
Tedesco
Vollkommenheit.
finitía, finitías , nf Definizione
prus che àteru, s'úrtimu tempus de calecuna sumana, ma fintzes s'úrtima parte, comente acabbat unu logu, o cosa chi ispàciat, finendho / batire una cosa a f. = acabbai de dha fai
Sinonimi e contrari
acabbada,
acabbu,
fine
| ctr.
comintzu,
inghitzu
Frasi
s'ànima giughent niedha che moro sentza pensare chi sa vida insoro benit a sa segura finitia (A.Casula)◊ a finitia de su cuncursu unu at cantadu sa poesia sua ◊ dies, chidas e istajones tenent finitia ◊ mancu su cane faghet finitia goi! ◊ parimus a finitias de su mundhu ◊ batide a finitia su messonzu!
2.
comintzaiat in finitia de cussa galleria
Traduzioni
Francese
fin,
conclusion
Inglese
end,
conclusion
Spagnolo
fin,
conclusión
Italiano
fine,
conclusióne
Tedesco
Ende,
Schluß,
Abschluß.
finitósu , agt Sinonimi e contrari pistichinzosu, schinitzosu.
finítzu , nm Definizione
genia de pentzamentu chi ponet in dillíriu, chi no lassat in asséliu; gana, bisóngiu de iscràfere; a logos fintzes preugu
Sinonimi e contrari
afródhiu,
ischinitzu,
oriolu,
pestighinzu,
pistu
/
scarfíngiu
/
peogu
2.
est fastizosu custu finitzu!
Traduzioni
Francese
nervosisme
Inglese
irritation
Spagnolo
nerviosismo
Italiano
nervosismo
Tedesco
Nervosität.
finíu finídu
finivíni , nm, avb Definizione su fàere andhandho e ispaciandho / su mali f. = sa tisichéntzia, tisichesa Sinonimi e contrari cossumidura, finigoni Frasi in su coro cun s'issoro finivini bi at pampas dolorosas (A.Serra) 2. at fatu a su finivini fintzas chi no bi ndh'at abbarradu nudha ◊ genti meda patesciat su mali finivini Etimo srd.
finivíni 1 finevíne
finízu , nm Definizione immarritzone mannu, istrachesa Sinonimi e contrari istasimentu / méngua, menguonzu, mímina Etimo srd.