maladiórgiu , agt Sinonimi e contrari maladióngiu Etimo srd.
maladissiòne , nf: malaiscione (ma-la-i-sci-o-ne)
malaissione,
maledissione,
maleditzione,
maleditzioni,
maleiscione,
maleissone,
malissione Definizione
genia de frastimu, male chi si betat o chi si disígiat a is àteros; fintzes male bastat chi siat
Sinonimi e contrari
frastimu,
irrocu,
iscomínica,
matenna
| ctr.
benedissione
Modi di dire
csn:
pàrrere m. = pàrriri mali chi benit de is maleditzionis, pàrriri cosa frastimada; betare maledissiones = frastimai, disigiai mali
Frasi
sa vida est prena de cosas bonas e cosas malas, de disizos e malaisciones ◊ sa maledissione chi li at iscutu su babbu li est falada che sedha ◊ za ndhe li at betadu de maledissiones, brighendhe, no timas!…
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
malédiction
Inglese
curse
Spagnolo
maldición
Italiano
maledizióne
Tedesco
Fluch,
Unglück.
maladítu mabadítu
malàdiu , agt, nm: malàidu,
malaiu,
malàriu,
malàvidu,
malàviu,
maràriu,
moàdiu,
mobàdiu,
mouàdiu Definizione
chi o chie at pérdiu sa salude, chi sufrit o tenet ccn. male
Sinonimi e contrari
arrimadu,
demadu,
firmu,
tunconidu
| ctr.
sanu
Modi di dire
csn:
rúere m., a m. = irmalaidare, leare carchi maladia; dàresi a m. = fàghere finta de èssere malàidu; m. in puntu de morti = grave, morindhe; m. a conca = chi no est zustu de conca, macu, irbariadu, de cumportamentu fora de tinu; su m. no si abbizat = no atuat, at pérdidu sos sentidos
Frasi
portas is ogus malàidus ◊ chi ses malaia meda tzérrio s’arretore! ◊ so rutu malàidu dai candho mi ant leadu de lantza e de punta ◊ a sas tres dies rughet a malàdia sa sorre ◊ fit malàvidu dae meda ◊ issu est arrutu malàriu ◊ si dat a malàidu e si ponet in letu ◊ fut bonu e atentu a sarbare malaios e pòberos ◊ marària… a conca, est, cussa!
Etimo
ltn.
malehabitus
Traduzioni
Francese
malade,
infirme
Inglese
sick
Spagnolo
enfermo
Italiano
ammalato,
inférmo
Tedesco
krank,
Kranke.
malàera , nf: malàghera,
malària Definizione
su male de s'isprene, genia de maladia connota e patia meda in Sardigna de su tempus de su domíniu cartaginesu a su tempus de is Americanos chi cun s'ERLAAS ant cricau de che ispèrdere sa tzuga (tzíntzula) chi dh'ispainat: est unu male chi dipendhet de unu bobboitedhu (unu protozou, una céllula ebbia, su plasmodium malariae) chi sa tzuga candho punghet ponet in su sàmbene e faet a callenturas artas chi benint a dies (segundhu sa genia, dónnia duas, o dónnia tres o dónnia bàtoro dies)
Sinonimi e contrari
malàrica
Frasi
za lu bies chi semus totu matudos, dae sa malàghera ◊ unu tempus che fit sa malària, ma ch'est galu su bentu malu, s'abba a isumésciu, s'astrau chi brujat
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
paludisme,
malaria
Inglese
marsh fever
Spagnolo
paludismo
Italiano
malària
Tedesco
Malaria,
Sumpffieber,
Wechselfieber.
malafàda , nf: malavada Definizione
malu fadu, sorte lègia, nau pruschetotu a frastimu
Sinonimi e contrari
derdícia,
digràtzia
/
ttrs. maravada
| ctr.
dícia
Traduzioni
Francese
malchance,
malheur,
déveine
Inglese
bad luck
Spagnolo
mala suerte,
desdicha
Italiano
sfortuna,
disdétta
Tedesco
Unglück.
malafadàu , agt, nm: malafatatu,
malavadadu,
malavadau,
malebadau,
malefadau,
malevadadu,
malevadau,
malivadau Definizione
chi o chie tenet fadu malu, sorte mala: si narat fintzes lastimandho
Sinonimi e contrari
deldiciadu,
irgianadu,
istraliosu,
mabassortau,
malafortunau,
malaventuradu,
maleadadu
/
scedau
| ctr.
afoltunadu,
assortadu
Frasi
su malevadadu aiat tota sa carena uscrada ◊ daghi su malevadadu poteit piulare, nesit: "Non ndhe poto piús!" ◊ tengat passiéntzia, su malivadau! ◊ malefadada che criadura imparaditza, si nch'est pódida pesare dae letu chin s'azudu de Màriu ◊ su malevadadu chi si garrigaiat s'abbaunzu passaiat de cobertore, corrudu e giutu a befe ◊ tue malebadau in su fochile e issa corcandhe in letu!
2.
malevadados, za bi lis at assutu su coro a che lis furare cudha criadura sos bandhidos!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
malheureux,
malchanceux
Inglese
unfortunate (person)
Spagnolo
desafortunado
Italiano
sventurato
Tedesco
unglücklich,
Unglückliche.
malafàre , nm Definizione su fàere male, cosas pagu e nudha de bonu.
malafatàtu malafadàu
malafatía , nf: malavatia,
malifata,
malifatia Definizione
su malu fàere, dannu
Sinonimi e contrari
arrovesa,
fresa 1
Frasi
arratza de malafatia chi dh'ant fatu: dh'ant iscadrancibau su bestiàmini! ◊ totu is malafatias benit s’ora de donai contus!◊ ih, totu is malifatas chi at fatu custu piciochedhu!…
Traduzioni
Francese
crime,
vandalisme
Inglese
vandalism
Spagnolo
delito,
perjuicio
Italiano
delitto,
vandalismo
Tedesco
Verbrechen,
Vergehen,
Delikt,
Wandalismus,
Vandalismus.
malafatòre , nm: malefatore,
malefatori Definizione
chie est abbituau a fàere male, a fàere dannos, furas o àteru deasi
Sinonimi e contrari
indilichidu,
istruebbenes,
malefatzente,
nastalatzu
| ctr.
benefatore
Traduzioni
Francese
malfaiteur
Inglese
evildoer
Spagnolo
malhechor
Italiano
malfattóre
Tedesco
Übeltäter,
Verbrecher.
malafidàtu , agt Definizione
chi no giaet fide, no si fidat; fintzes chi no dhue at de si fidare
Sinonimi e contrari
discunfiantzosu,
scunfiantzosu
Frasi
si setzis goi malafidatos de no crèdere a mie, tanno dimannàtelu a su carrale! ◊ sos prus malafidatos sont annatos deretos a si picare su dinari
2.
cussos sont imbrogliones malafidatos
Traduzioni
Francese
méfiant
Inglese
wary
Spagnolo
desconfiado,
de poco fiar
Italiano
diffidènte
Tedesco
mißtrauisch.
malafideàu , agt, nm Definizione nau de ccn., chi no faet a si ndhe fidare, falsu, chentza fide Sinonimi e contrari caratzanu, fingidu, finteri | ctr. francu, sentzígliu.
malafíne , nf Definizione una m. de… = medas, unu muntone de… Frasi una malafine de boltas mi aiat futidu faghíndhemi frastimare Etimo srd.
malafissiàdu, malafitziàu , agt: malavisciadu,
malavissiadu,
malavissiatu Definizione
chi est prenu de vítzios, de abbitúdines malas
Sinonimi e contrari
bissiosu
| ctr.
benacostumadu,
birtudosu
Frasi
funt malafitziaus: dhus lassant scambillaus de pitierredhedhus e candu funt mannus si fúrriant a su majou ◊ malafitziau, su cichetu bufada, su letu mi atufada: nd'at de dhu schivai!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vicieux
Inglese
depraved
Spagnolo
vicioso
Italiano
vizióso
Tedesco
lasterhaft.
malafogósu , agt Sinonimi e contrari airadu, focosu, furianu Frasi una noti acapiaus cudhu burrincu a una serranda e si fiat arrebbellau in manera malafogosa: po si nd'iscapiai iat cracinau a sa serranda strubbendu totu su bixinau!(S.Furcas)
malafortunàu , agt, nm: malafurtunau Definizione
chi o chie no at tentu o no tenet sorte, fortuna, o chi tenet mala fortuna, chi est de unu male a s'àteru
Sinonimi e contrari
deldiciadu,
difortunadu,
disagurau,
irgianadu,
mabassortau,
malafadau
| ctr.
afortunadu,
diciosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
malchanceux,
malheureux
Inglese
unlucky (person)
Spagnolo
desafortunado
Italiano
sfortunato
Tedesco
unglücklich,
Unglückliche.
malafrigongiàu , agt Sinonimi e contrari afrodhocu, malandhadu, malecumbinau, malefraganau Etimo srd.
malafurtunàu malafortunàu
màlaga , nf Definizione una calidade de àghina