punnigósu pinnegósu
punniolàda, punnolàda pugnalàda
púnnu púnna
punnugósu pinnegósu
púnta , nf Definizione
tretu de calecuna cosa in sa parte prus fine o chi arresurtat prus antibitzada a denanti, adatu a intrare, a púnghere, a istampare, a marcare, o fintzes comente acabbat andhandho e impiticandho; foedhandho de logu, tretu chi essit, su puntu prus artu de montes, montigos, matas, erbas e àteru / min. puntighedha, puntirighita (fintzes in su sensu de punta prus arta de una mata)
Sinonimi e contrari
cabu,
càbudu,
coatza
/
bica,
ispuntone 1
Modi di dire
csn:
in p. o a p. de mesunoti, de mesudie = tochendhe mesunote, tochendhe mesudie; èssere a p. a…, in p. a… = acanta acanta a…; cúrrere o andhare a punt'a subra, a punt'in susu, a punt'in giosso = artziai, calai; èssiri che pilloni in p. de pértia = deretu a tucare; pònnere, èssere in puntirighita = in pitzirighedhu, a orighedhu; zúghere s'ou in punta (nau de is pudhas) = èssiri acanta a criai; sa p. de s'ama = is pegus chi funti prus a innantis caminendi; p. de billete = una pariga de arrigas, unus cantu fuedhus iscritus po ccn.; p. de bonu coro = unu pagu de bonugoro; una p. de sabi =un'apenas, una pitzigadedha; pònnere una cosa de p. = cun sa punta faci aundi depit andai o sètziri, fèrriri, intrai; èssere o pònneresi de p., de p. e de ata = andhare in contràriu, learesila cun arrennegu, a s'airada; pònnere duos p. apare = unu contras de s'àteru; èssere p. e p., bogare p. cun ccn., èssere a p. apare = èssiri a bétia apari, chentza la dare in bínchida s'unu a s'àteru, s'unu contras a s'àteru; andhare a punta in altu cun ccn. = pònneresi de punta, andhàreli o essíreli contràriu, fàghere a poderiu; leare a ccn. de punta = leàrelu in malas, andhàreli in contràriu chentza tzèdere nudha; punt'e pei = falada de pè, corpu dadu de punta cun su pè cartadu (sa punta de su pei = s'ala de sos pódhighes)
Frasi
de s'úrtimu fogone no si sebertaiat sa punta de su trenu ◊ sa punta de sa pinna est guasta ◊ sa punta de sa lepa est prus segante ◊ sa punta de su trapanti bintrat de prus in cosa modhi
2.
sas puntas de sos montes prus artos sunt totu niadas ◊ miraiat da'una punta a s'àtera, in montes ◊ su triàngulu est una frigura prana a tres puntas ◊ s'àrbure che zughet sa figu cota in punta ◊ in punta de su campanile bi est sa rughe
3.
punta punta de mesudie sas túrtures istant cantendhe ◊ dae punt'e manzanu fintzas a sero tardu ◊ est assupridu a sa punta de mesudie ◊ totus si bollint a cuadhu de punta ◊ est nendhe machines de punta e de ata ◊ as a intendi is campanas arrepichendi in punt'e mesu noti ◊ est annuadu meda, a punt'a pròere ◊ cussu pitzinnu est a punt'a piànghere ◊ dhoi tengu una baca in punt'in punta de angiai ◊ menzus no si presentent ne de ata e ne de punta, ca tantu de votu no ndhe lis dao! (Tz.Muredda)◊ totu sa bidha si est posta de punta pro che bogare su podestade ◊ no andhes a punta in altu cun sos mannos! ◊ ricos za fint, ma pagaiant a puntas de pè!…◊ sos pòveros no bi ant bogadu punta chin sos ricos, ca sa lege no favoriat a issos!
Etimo
ltn.
puncta
Traduzioni
Francese
pointe,
sommet
Inglese
point,
peak,
top,
vertex
Spagnolo
punta,
cumbre,
ápice
Italiano
punta,
sommità,
vétta,
àpice,
vèrtice
Tedesco
Spitze,
Gipfel,
Spitze,
Gipfel.
púnta 1 , nf Definizione
su púnghere; mescamente dolore forte forte coment’e a punghidura chi benit, passat e torrat fatuvatu a calecunu arremu o tretu de sa carena
Modi di dire
csn:
is puntas de su partu = sos dolores chi benint in illieronzu; punta de sàmmene = pressione arta
Frasi
is iscracàllius de cudhus dhi pariant puntas de gortedhu
2.
li at bénnidu una punta a su coro ◊ mi currúxinat sa brenti, mi benit a puntas ◊ tengu puntas a brenti, soi unfrada ◊ su dolore mi benit a puntas ◊ sa robba curret a sas chisuras e si bi arruntzinat a puntas de trémula, a su tempus malu ◊ sa paghe betat s'ala cavachendhe sas puntas de su male ◊ dhi at pigau una punta a su costau e no ndi at tentu sanamentu ◊ maigantos morint de male de punta
Terminologia scientifica
mld
Traduzioni
Francese
élancement,
colique
Inglese
stitch,
colic
Spagnolo
punzada,
cólico
Italiano
fitta,
còlica
Tedesco
Stich,
stechender Schmerz.
púnta 2 , nf Definizione su puntare po cassare, isparare o àteru Frasi sa catzedha mia est bona in sa circa, in sa punta e in s'aciapu (D.Maccioni)
puntabóru , nm: puntarolu,
puntaroru,
punterolu Definizione
aina a punta acutza chi manígiant is sabbateris po fàere illargare istampos, o àtera po trebballare istrégiu de fenu, fintzes punta de ferru po istampare una carrada
Sinonimi e contrari
rajolu 1,
puncione,
stampadori
Frasi
cun trabballu de codhus cun su puntaboru at procurau pagus sodhus fendi istrexu de fenu
Terminologia scientifica
ans
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
poinçon,
alêne
Inglese
drift
Spagnolo
estaquillador,
punzón
Italiano
punteruòlo
Tedesco
Ahle.
puntacióus , nm pl Definizione puntas de acious, male a su gúturu chi pigat a sorrogu de no fàere mancu sa boghe / mexina de is p., abbrebus, e in cobertantza, ganghedhas, atzavoga, istrinta a su gúturu, foedhandho a befa o cun arrennegu 2. chi torrat a innoxi dhi feus sa mexina de is puntacious! Etimo srd.
puntacútzu , agt Definizione nau de aina (es. gurtedhu), chi portat sa punta Sinonimi e contrari punciudu, puntudu, puntzirudu Etimo srd.
puntàda , nf: puntara Definizione cropu giau cun sa punta de calecuna cosa, ma mescamente de s'iscarpa Sinonimi e contrari scofada Frasi e cumentzat a donai puntadas de pei a s'enna!…◊ donat una bella puntara de pei e dh'at fatu borai Etimo srd.
puntàda 1 , nf Definizione
su puntare; idea de fàere calecuna cosa; genia de ispartzidura de calecuna faina (prus che àteru filmis, trasmissiones o cosas deasi) a manera de arresurtare fata in tantas bortas
Sinonimi e contrari
ilzàchida,
pasia
2.
sa puntada fut de lòmpiri is primus (G.Mura)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
feuilleton
Inglese
instalment
Spagnolo
episodio
Italiano
puntata
Tedesco
Stich,
Fortsetzung.
puntadòre , nm Definizione chie puntat, cosa chi serbit a puntare, a pigare sa mira.
puntàdu , pps, agt: puntau Definizione
de puntare; nau de ccn., chi est imbideau a o in punna de calecuna cosa
Sinonimi e contrari
inganatzidu,
intensionau
2.
est puntadu a sa bérgula: sa ua ti che collit, mih! ◊ cussu est zòvanu puntadu a fiza tua! ◊ fit puntadu che cane de cassa
Traduzioni
Francese
intentionné
Inglese
dotted
Spagnolo
decidido
Italiano
puntato
Tedesco
punktiert.
puntadúra , nf Definizione
su pònnere is puntos in s'iscritura, is singiales (puntos, vírgulas, duos puntos, puntu e vírgula o àteru) a manera de inditare giustu comente si depet lígere e cumprèndhere su pentzamentu iscritu
Traduzioni
Francese
ponctuation
Inglese
punctuation
Spagnolo
puntuación
Italiano
punteggiatura
Tedesco
Interpunktion.
puntài , vrb: puntare Definizione
abbaidare prontos a fàere calecuna cosa o pònnere abbaidandho a calecuna cosa o tretu, fintzes àere idea de fàere una cosa o lòmpere a un'iscopu; pigare sa mira, pònnere cun sa punta a cara a calecuna cosa o logu; pònnere is puntos in s'iscritura
Sinonimi e contrari
ammeriare 1,
parai
Traduzioni
Francese
braquer,
pointiller
Inglese
to point,
to punctuate
Spagnolo
parar,
puntear
Italiano
puntare,
punteggiare
Tedesco
anstarren,
zielen,
interpunktieren.
puntàle, puntàli , nm Definizione
orrugu de linna longu e grussitu de pònnere asuta po agguantare calecuna cosa; genia de punta chi si ponet a unu càbudu de calecuna cosa coment'e po fortilesa, po dha fàere prus adata a púnghere o durare de prus (es. p. de iscarpa)/ p. de àrbule = sa punta, is cambos prus in artu
Sinonimi e contrari
frucàrgiu,
puntedhu,
trumponi
/
crispedhu
Etimo
itl.
puntale
Traduzioni
Francese
poteau
Inglese
pole
Spagnolo
palo
Italiano
palo
Tedesco
Pfahl.
puntambàsciu pontimbàsciu
puntàna , nf: fantana* Definizione essia de abba, logu inue essit abba (fintzes fatu apostadamente a bisura de monumentu, po bellesa) Sinonimi e contrari antana, mígia 1, mitzadroxu, mitzarxu, orgosa.
puntanèlla , nf Definizione grifone cuncordau in is orrugas, pruschetotu in is agrugaduras, po pòdere pigare s'abba púbblica Sinonimi e contrari funtanella*, grifone 1 Frasi carrat s'abba dae sa puntanella cun sas brocas.