romasíza, romasízu, romassíza , nf, nm: romasuza Definizione
cosighedha chi abbarrat, cosa avantzada, coígiu
Sinonimi e contrari
afrantzuchena,
arremusulla*,
cífrinu,
coaratzina,
cruscuza,
fafaruza,
fratamuza,
frataza,
piciualla,
pispisa,
resuzu,
vèglia
Frasi
curade, Sardos, sos manizos de tantos, tantos àteros produtos: no bos ndhe istedas cun sos romasizos mentres chi atesu si papant sos frutos! (P.Casu)◊ naraiat peràulas in latinu, romasuzas de istúdios fatos in seminàriu ◊ sos piatos fint brutos, pienos de romasiza
Traduzioni
Francese
reste,
résidu
Inglese
residue
Spagnolo
sobras,
restos
Italiano
rimasùglio
Tedesco
Rest.
romàsu , pps, agt Definizione
de romanire, ma impreau pruschetotu coment'e agt.: chi est chentza grassu, làngiu, cun pagu prupa
Sinonimi e contrari
abarrau
/
lagnu,
marriu
/
ttrs. rumasu
| ctr.
rassu
Modi di dire
csn:
fàula r. = chi no fait a dha crèiri; èssere romasu fàdigu = istasiu, longu e fini marriu marriu
Frasi
sos macarrones chi bi sont romasos ponidechelos in s'ammarzu ca bi chenamus! (S.Saba)
2.
lampu a fiadu romasu: si li podent contare sos ossos! ◊ est un'ómine artu e romasu ◊ sos voedhos romasos de su carrulante curriant chei su ventu (A.Pau)
3.
custa est tropu romasa: no la torres a contare ca no ti cret neune!
Cognomi e Proverbi
prb:
a béstia romasa cada titupiu si atacat
Etimo
ltn.
rema(n)sus
Traduzioni
Francese
mince
Inglese
thin
Spagnolo
delgado
Italiano
magro
Tedesco
schlank,
mager.
romàsu 1 , pps Definizione de romànnere: abbarrau, coigiau.
romasúza romasíza
romàticu reumàticu
rómbu , nm Definizione
genia de figura prana cun bàtoro latos oguales e àngulos contràrios oguales a duos a duos (ma de diferente apertura), cun is duas diagonales de diferente longària
Sinonimi e contrari
pabassinu
Traduzioni
Francese
rhombe
Inglese
rhomb
Spagnolo
rombo
Italiano
rómbo
Tedesco
Rhombus,
Raute.
rómbulu , nf, nm: arrúmbulu 1,
rúmbula,
rúmbulu 1 Definizione
genia de pische de mare, ladu (assimbígiat a sa palaja, ma prus tundhu e prus mannu)/ calidades de r.: de fangu, lisu (mannos fintzes otanta centímetros); r. de arena = arrumbuledhu
Terminologia scientifica
psc, psetta maxima, scophthalmus rhombus
Etimo
itl.s
rúmmulu
Traduzioni
Francese
turbot
Inglese
rhombus
Spagnolo
rodaballo,
rémol
Italiano
rómbo
Tedesco
Steinbutt.
romigadúra , nf Definizione su romigare, su istare a màtzigu, matzigandho Sinonimi e contrari gramuzadura, ramuzu / masticadura Etimo srd.
romigài, romigàre , vrb: arramigai,
orromigai,
rumigare Definizione
istare matzigandho prus che àteru sa cosa ingúrtia papandho, comente faent is animales chi ndhe dha torrant a buca po dha torrare a passare; istare a su papa papa, sèmpere cun calecuna cosa in buca matzigandho, fintzes orrunchinare
Sinonimi e contrari
aggrumiai,
gramunzare,
grominigai,
ramunzare
/
manicare
Frasi
cussu pane risultat romigadu cun murmutos e prus ascrosu de su pane de su cane (S.Are)◊ su mascu apretau, bastit chi siat foras de cuili, romigat pani mancai amucorau! (E.Sanna)
2.
a rumigare ant àpidu sa brilla sos pastores e zente illuminada! ◊ is topis iant romigau s'istoja
Etimo
ltn.
*rumicare
Traduzioni
Francese
ruminer
Inglese
to ruminate
Spagnolo
rumiar
Italiano
ruminare
Tedesco
wiederkäuen,
herumkauen.
romígu , nm Definizione su romigare, su istare orrumigandho Sinonimi e contrari gramuzadura, gramuzu, ramuzu Etimo srd.
romíta , nm Definizione
chie si che istat a solu, abbandha de sa gente in logu solu
Sinonimi e contrari
eremitu*
Traduzioni
Francese
ermite
Inglese
hermit
Spagnolo
eremita
Italiano
eremita
Tedesco
Einsiedler.
romolétu ramagliète
romosúglia , nf: arremusulla* Definizione coígiu, orrughedhu de cosa chi abbarrat in sa mesa papandho Sinonimi e contrari afrantzuchena, cífrinu, fafaruza, frataza, piciualla, pispisa, romasiza, tzimuca, vèglia.
romulàre , vrb: arrembulai*, rumbulai, rumbulare Definizione andhare orrumbulandho, a orrúmbulu Sinonimi e contrari arrodulare, cadhinare, codulare, lodhurare, lumburare, rodhulare, trodhulare.
romúriu remòre
rònca , nf Definizione èssere de r. = tostorrudu che àinu, pagu abbistu a cumprèndhere Frasi cussu est de ronca, ma su mossu chi li at dadu sa fémina, ca la cheriat tocare chentza chèrrere, li friet!
roncàda , nf: arroncada Sinonimi e contrari arroncadura, corrinada.
roncàli , nm Definizione orroca, rochile, pedra Frasi nosus seus cudhus calaus in su duamila, casi in s'erari de su roncali, esémpiu de disapegu e disamparu (E.Collu).
roncàre , vrb: arroncai* Definizione
fàere o bogare sa boghe, nau de su burricu; nau de gente, fàere una genia de sonu tra buca e nasu coment'e de sorrogu, dormios
Sinonimi e contrari
corrighinare,
irronchiare,
orriare
/
corroschiare,
farroscai,
roschidare,
sarrascare
Frasi
bae e ronca, pegus peitundhu! ◊ ronchendhe a mannu faghiant "Ihohn! ihohn!"
2.
Frantziscu Ranca, chi a denote roncat, si drommit bisendhe chi at pérdidu sa conca…
Traduzioni
Francese
ronfler
Inglese
to snore
Spagnolo
roncar
Italiano
ronfare
Tedesco
schnarchen.
ronchinài , vrb: arronchinai, orrunchinare, runchinare Definizione pònnere su bruncu, fichire is dentes a calecuna cosa po si dha papare; fintzes furare, arrapiare, pigare a rúnchinu Sinonimi e contrari arrosigai, arrusurare, mandhicare, papae Frasi bi aiat unu cane runchinendhe un'ossu 2. cussu andhat pirillí pirillà a runchinare fardetas anzenas! Etimo srd.