ràza 1 , nf Definizione
su chi abbarrat de un'orroca chi cun su tempus che calat a crantos, is orrugos de sa pedra orruta de is orrocas / pedra lada
Sinonimi e contrari
pendéntili,
tèrema
/
pradera,
pràdica,
pràica,
tèglia
Frasi
sa pedra, trodhulendhe dae sa raza, est andhada a fèrrere finas a su riu ◊ ite bellas sas razas de su monte ch'illuminais maestosamente! (A.Paba)◊ che l'ant giutu fintzas a sa raza de su monte pro che lu betare dae sa roca
Terminologia scientifica
slg
Traduzioni
Francese
écroulement,
escarpement
Inglese
sheer drop
Spagnolo
derrumbamiento
Italiano
scoscendiménto
Tedesco
Absturz.
razíle , nm Definizione logu de raza Sinonimi e contrari crastarzu, pendéntili, praicàrgiu, raza 1, talloraxu Frasi dae cales isporosos raziles benies, o bentos atonzinos? Terminologia scientifica slg.
razòla , nf Definizione tinca de mare Terminologia scientifica psc.
razòla 1 ragiòlla
razólu ragiólu
razoniéri ragioniéri
razonínu , agt Definizione chi est de raza / pedra r. = chi essit a crantighedhos, chi si segat a orrugos, chi faet a raza.
ràzu ràgiu
ràzula , nf Definizione genia de matraca; parte de su telàrgiu 2. arrè sas ràzulas, assenta cun passiéntzia sos istàmines e sessa custa gherra! (G.Elies)
re , nm: rei Definizione
in d-unos cantu istados, su capu de s'istadu, s'autoridade prus arta lassada in eréntzia de babbu a fígiu (ma, oe, de fatu, prus símbulu chi no àteru, essendho chi s'autoridade prus arta funt is parlamentos)/ min. reixedhu / Sos Tres Res (o Pasca de Sos…)= sa festa de su ses de gennàrgiu, candho si arregodat s'imbisita de tres urreis de s'orienti a su Bambinu; serbire su re = istare in presone
Sinonimi e contrari
gurrei,
urrei
Frasi
re nostru fit Babbu Sardu Amsícora, Barisone, ca sa sarda nassione Deus l'at fata distinta (S.Casu)◊ sos tre Res de s'Oriente sunt partidos prontamente: un'istedhu in sa via faghet ghia cun lugore ◊ maladitu su rei ca sa leva at bogau po totu is bagadius!…
2.
apenas ant ischidu sa novella, sos tres res si ponzesint in caminu (S.Meloni)
Cognomi e Proverbi
smb:
Re, Rei
/
prb:
in bidha de tzurpus, chini portat un'ogu est rei ◊ menzus fizu de sorte chi no fizu de re ◊ in bidha sua ognunu est rei
Etimo
itl., spn.
Traduzioni
Francese
roi
Inglese
king
Spagnolo
rey
Italiano
re
Tedesco
König.
re 1 , nm Definizione sonu e sinnu, sa de duas notas musicales.
rèa , nf: ria Definizione
atítidu chi is parentes de su mortu faent cicios a inghíriu, is parentes etotu cicios a inghíriu de su mortu, arringheraos; fintzes prantu a toroju, a tzérrios po àteru / èssere a rea = a filera, arringheraus; intrare in r. = iscurtare sa resone, adduire a sa resone, ponner mente
Sinonimi e contrari
rolu,
teju
Frasi
fit fachèndhesi sa ria, pranghendhe sa sorre malassortada ◊ sunt in ria, pranghendhe ◊ sa familla in sa ria est a sucutu ca su balente no est torrau ◊ tantas caras bido totu a rea
2.
in domo sas féminas sunt a ria fata pro mene ca depo partire
3.
a minore li daiat carchi corpu de fuste pro lu fàghere intrare in rea
Terminologia scientifica
sntz
Traduzioni
Francese
larmes funèbres
Inglese
pain,
lamentation
Spagnolo
llanto fúnebre
Italiano
duòlo,
pianto fùnebre
Tedesco
Klage,
Totenklage.
reàle , nm: arreale* Definizione moneda antiga de prata Frasi bi ndh'at chi bendhent s'onore pro unu reale!
reàle 1, reàli , agt, nf: riali Definizione
chi pertocat sa cosa, chi est cunforma a comente is cosas funt, chi si agatat abberu, chi est abberu; chi est de su rei, chi pertocat o apartenet a su rei; nau de unu, chi mantenet su foedhu, chi faet a si ndhe fidare; coment'e nf., sa ferrovia principale
Sinonimi e contrari
veru
/
francu,
sentzillu
/
régiu
| ctr.
ifidau,
traitore
Modi di dire
csn:
ómine reale = sintzillu, síncheru; tempus r. = deretu, su matessi mamentu chi si faedhat o chi si faghet, chentza bi àere àteru tempus in mesu tra càusa e efetu
Frasi
sa prus zusta e reale, sa prima bandhera est custa!
2.
cussu est un'ómini reali
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
réel,
royal
Inglese
real,
royal
Spagnolo
real
Italiano
reale
Tedesco
wirklich,
tatsächlich,
königlich,
ehrlich.
realía , nf: arrealia*, rialia Definizione su èssere contràriu, su dha tènnere contr'a calecuna cosa o a ccn., su èssere a trivas de pare, unu contr'a s'àteru Sinonimi e contrari dibbetu, prima / betiapare Modi di dire csn: semus a realia = a primma, no tratamus; mi at leadu a realia = mi at leadu de mala manera Frasi chena rialia no bi at gara, cantendhe a poesia.
realidàde, realidàdi , nf Definizione
sa cosa comente est, is cosas comente funt
Traduzioni
Francese
réalité
Inglese
reality
Spagnolo
realidad
Italiano
realtà
Tedesco
Wirklichkeit.
realíncu , nm Definizione
propiedade reale o demaniale
Etimo
ctl.
realenc
Traduzioni
Francese
domaine de l'Etat
Inglese
state property
Spagnolo
propiedad del estado
Italiano
demànio
Tedesco
Domäne.
realisài, realizài, realizàre , vrb Definizione fàere, fàere essire reale, fatu a cosa, a òpera, nau prus che àteru de ideas, disígios, progetos e àteru.
realmènte, realmènti , avb Definizione de abberu Sinonimi e contrari veramente.
reassúmere, reassúmiri , vrb Definizione nàrrere o iscríere in pagos foedhos, is cosas prus importantes, su prus necessàriu de una chistione, de un’argumentu.