umbrilósu , agt Definizione chi tenet umbrile, chi est de bisura bella Sinonimi e contrari galanu Frasi fizu meu umbrilosu, ses recreu e ses gosu! Etimo srd.
umbrína 1 , nf Definizione umbra / sa die de sas umbrinas = usàntzia chi tenent, a logos (Nule), de fàere sos sedhines po is ànimas su sete de freàgiu Sinonimi e contrari úmbara Frasi su vinu a s'assecus nos vortat solu a umbrina de cristianu ◊ annant pro garriare sas erveches, ma de sas erveches mancu s'umbrina! (A.Pau)◊ s'imberghiat a donzi umbrina, s'apantejaiat a su cantu de s'istria.
umbríne, umbrínu , agt, nm Definizione
nau de logu, chi istat meda in umbra, a cara a su Nord, chi dhue tocat pagu sole
Sinonimi e contrari
arbàrgiu,
carvàrgiu,
carvarjinu,
crogarzinu,
culassoli,
palassole,
palassolinu,
palavrida,
travuntanàrgiu,
umbràdile,
umbritzu,
umbrosu
/
ttrs. ritzesu
| ctr.
solianu
Frasi
dogni umbrinu diventat solianu, su sole faghes tocare in totue
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
baiser
Inglese
shady
Spagnolo
sombrío
Italiano
ombróso,
bacìo
Tedesco
schattig,
nach Norden gelegen,
von der Sonne nicht berührt.
umbríre , vrb Definizione prnl., tímere meda, assicare Sinonimi e contrari adumbrai, timire Frasi bos ais a èssere umbrios! 2. est umbria a torrare su maridu (G.Brocca) Etimo srd.
umbrítzu , agt Definizione nau de logu, chi est o abbarrat in s'umbra Sinonimi e contrari palassole, palassolinu, umbràdile, umbrine, umbrosu Etimo srd.
umbrixèdha , nf Definizione min. de umbra: umbra pitica (o fintzes manna, segundhu comente si narat), umbra metzana.
umbrósigu , agt Definizione nau de tretu, de logu, chi est in s'umbra, chi dhue at umbra Sinonimi e contrari umbrosu.
umbrósu , agt Definizione
chi est in s'umbra, nau de logu chi dhue tocat pagu sole; nau de unu, chi si aúmbrat, chi luego si dha pigat, si ofendhet, fintzes chi est oféndhiu
Sinonimi e contrari
umbrighinosu,
umbrine,
umbritzu,
umbrósigu
/
tzachedhosu,
ufrósigu,
umbràdile
Frasi
est una costa umbrosa
2.
fiat unu sennori langinu, círdinu che furconi, incilliu e umbrosu ◊ cussu est mezus a dhu tènnere umbrosu chi no a dhu tènnere a paghe
Etimo
ltn.
umbrosus
Traduzioni
Francese
susceptible
Inglese
susceptible,
touchy
Spagnolo
sombrío,
susceptible
Italiano
suscettìbile
Tedesco
reizbar.
umbruncàre , vrb: imbruncai* 1 Definizione camminandho, pònnere su pei in buidu, atumbare su pei a calecuna cosa firma o grae chi faet orrúere o andhare coment'e orruendho Sinonimi e contrari abbruncai, atzupare, imbronconai, trabbucai 1 Frasi si no rues, nessi umbruncas e si sa chelfija truncas t'istas pro sempre iscollada.
úmbu úlimu
umbúdu , nm: imbudu* Definizione genia de aina, larga in pitzu e istrintedha in bàsciu, a punta, aperta in ambas partes, po betare cosa in istrègios a buca istrinta Sinonimi e contrari budedhu, imprebbarile, oridorzu, umpidroxu, umpregubedhas.
úmbulu úlimu
umbústu , nm: imbultu* Definizione genia de bestimentu de fémina; trastu téteru de pònnere po poderare su dossu prus firmu po dolores o àteru Sinonimi e contrari bustu 1 / giustinu.
umedàdi , nf: umidade,
umidadi,
umitate Definizione
su èssere úmidu o dhue àere umidore, isciustura fitiana
Sinonimi e contrari
umbirirari,
umidesa,
umidore
| ctr.
asciotura,
sicore
Frasi
si bit s'àcua in is arrugas e s'umidadi aintru de is domus ◊ sa bidha che l'ant cambiada pro sas umidades de su riu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
humidité
Inglese
dampness
Spagnolo
humedad
Italiano
umidità
Tedesco
Feuchtigkeit.
umedài , vrb: umidai,
umidare Definizione
pigare umidore, fàere o essire umatu (de serenu, lentore, suore o àteru)
Sinonimi e contrari
umedèssiri
Frasi
cussas modhinas ant torradu a umidare sa robba istérrida
Etimo
spn.
humedar
Traduzioni
Francese
humecter
Inglese
to dampen
Spagnolo
humedecer,
mojar
Italiano
inumidire
Tedesco
befeuchten.
umedèssiri , vrb: umidèssiri Sinonimi e contrari umedai Etimo spn. humedecer.
umiadórgiu, umiadróxu , nm Definizione
logu inue bufat o si faet bufare su bestiàmene; tretu e síngia a ue si depet lòmpere currendho a bínchidas, a trivas
Sinonimi e contrari
abbadógiu,
biberadóriu,
bidorzu
/
ràgia
2.
a cali umiadroxu eus a cúrriri?
Traduzioni
Francese
abreuvoir,
ligne d'arrivée
Inglese
trough (drinking),
finishing line
Spagnolo
abrevadero,
meta
Italiano
abbeveratóio,
traguardo
Tedesco
Tränke,
Ziel.
umidàde, umidàdi umedàdi
umidài, umidàre umedài