allabràu , agt Definitzione chi est o istat a murru bocau, chi costumat a si ammurrionare, a si ofèndhere Sinònimos e contràrios ammurrionadu, ammusciadu, primmósigu | ctr. allegru, pregiosu Ètimu srd.
allàbu alàbu
allacàda , nf: allancada Definitzione genia de atrotigadura po isfortzu, cropu, orrutòrgia o àteru (ma si narat de gente puru candho essit a gobba po pesu chi leat o becesa) Sinònimos e contràrios abbugnadura, addordigada Frases at tentu un'allacada a sas costas Ètimu srd.
allacadúra , nf Definitzione su allacare Sinònimos e contràrios allacada Ètimu srd.
allacàja , nf Sinònimos e contràrios serbidora.
allacàju alacàgliu
allacaméntu , nm Sinònimos e contràrios allacanadura, allacanamentu, allacanonzu, ispoderimentu, sfinighimentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faiblesse, langueur Ingresu weakness Ispagnolu debilidad Italianu debolézza, languóre Tedescu Schwäche.
allacanàdu , agt, pps: allacanau Definitzione de allacanare; chi est chentza fortzas, coment’e cédiu, lecu Sinònimos e contràrios ilgherradu, illacainzau, isbagazadu, smardoscinau / abbrebesciau, acalamau, allechiau, allizadu, ammalmiadu, ammortiginau, ammustiau, pribissiu | ctr. feurràciu, friscu 2. s'úrtimu tempus, candu s'est arrimau, fiat totu allacanau ◊ ses totu allacanau, sempri bufendi ◊ lah chi dèu no seu ni allacanau e ni mortu! ◊ fut sicu e allacanau che unu losíngiu de candela ◊ biendi sa pipia totu allacanara su babbu s’est acicau Tradutziones Frantzesu flétri, épuisé, abattu Ingresu flabby, exausted, withered Ispagnolu ajado, mustio Italianu appassito, spossato, móscio Tedescu entkräftet, schwächlich.
allacanadúra , nf Definitzione su allacanai; su èssere allacanau Sinònimos e contràrios allacamentu, allacanonzu, allecadura, apistixonadura, fiachesa 2. de turmentai no eus mai a acabbai, circhendu sempri fintzas a sa dí de s'allacanadura (M.Artizzu Congiu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flétrissure Ingresu withering Ispagnolu marchitamiento, ajamiento Italianu avvizziménto, floscézza Tedescu Schlappheit.
allacanàe, allacanài , vrb: allacanare, allecanai Definitzione si narat foedhandho de gente, animales e matas chi funt cédios, lecos, chentza fortza po mancamentu de abba, po immarritzone, o àteru, de erbas e matas chi si che fúrriant o incrubant candho faet bentu forte; trebballare cun afannu, a cantu si dha podet fàere, tribbulare meda, fintzes torrare àlidu a pelea e a sa lestra, assupandho Sinònimos e contràrios acalamai, addormicare, allebigiare, allechiai, ammustiai, caugai, ifrachire, inflachèssiri, irdebbilitare / fritire, muciare / acaogare, afandhare, afauciae, assupai, sufratare Frases su sicori allàcanat erbas e floris ◊ seu totu allacanau de sa basca 2. aia iscavadu sa domo allacanendhe e mi so mortu de manu mia ◊ t'ismermu e ti allàcanu! ◊ ànima e corpus mi at allacanadu lassèndhemi tristu e isconsoladu (S.Baldino) 3. a brincos che la ponzeit in bidha, a limba fora allacanendhe che cane de catza (G.Addis)◊ sos canes fint isterrujados in s'umbra, allacanendhe a limba a fora Tradutziones Frantzesu languir, affaiblir Ingresu to languish, to weaken Ispagnolu debilitarse Italianu languire, infiacchire Tedescu schmachten, ermatten.
allacanài 1 , vrb: allacanare 1, allacanari, lacanare Definitzione tènnere is làcanas acanta de pare, nau de logu e proprietàrios; betare apare cosas foedhandho Sinònimos e contràrios alindare, aorare, atremenai, stremenai Frases is terras suas allàcanant a sartu de un'àtera bidha 2. isse est imbreacu e sos cumpantzos rident a totu su chi est allacananne ◊ unu chi iscriet, si no istat atentu, nche potet essire in contos torratos a contare o istare allacananne nudha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu confiner Ingresu to border (on) Ispagnolu lindar, confinar Italianu confinare (èssere confinanti) Tedescu grenzen.
allacanaméntu , nm Sinònimos e contràrios allacamentu, allacanadura, allacanonzu, ammortosinadura, amotroxinamentu, arrematu, fiachesa, inflachimentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flétrissure, affaiblissement Ingresu withering, weakening Ispagnolu debilitamiento Italianu appassiménto, infiacchiménto Tedescu Entkräften.
allacanaméntu 1 , nm Definitzione su allacanare, su tènnere làcanas de unu logu impare cun àteru Frases Austis tenet allacanamentos cun Teti, Tíana, Sòrgono, Ortzai, Neoneli, Nughedu e Ortueri Ètimu srd.
allacanànti , agt: lacanante* Definitzione chi est a làcanas apare, a làcana in mesu Sinònimos e contràrios afrontante, giuriscongru, lacanarju.
allacanàre allacanàe
allacanàre 1, allacanàri allacanài 1
allacanàu allacanàdu
allacanónzu , nm Sinònimos e contràrios allacamentu, allacanadura, allacanamentu, bàtima, sufrata Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu essoufflement, épuisement Ingresu breathlessness, ousting Ispagnolu jadeo, postración Italianu affanno, spossatézza Tedescu Atemnot, Erschöpfung.
allàcanu , nm Sinònimos e contràrios allacamentu, allacanadura, allacanonzu Frases totinduna iscumpareit onzi allàcanu de carena e li torreit su briu Ètimu srd.
allacàre , vrb Definitzione fàere a lacu, a bisura de canale, nau de cosa lada Sinònimos e contràrios aggatare, agiogulare 1, allachedhare, ammacigai, atzumbarare, atzumbonare Ètimu srd.