A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

arpàu , nm Definitzione cerpiu boci óminis, o forchidhàdila búbula o arranzolu vúvulu, iscrapone, genia de bobboi velenosu, a bàtoro paja de farrancas, in colore de castàngia, chi portat coment'e duos bratzos o dentes mannas (fóscighes) po aferrare: istat cuau asuta o in mesu de pedras, cuau asuta de trastos, e portat su velenu in s'agu o lantza de sa coa Sinònimos e contràrios cucurrabóina, ischifione Terminologia iscientìfica crp, euscorpius carpathicus canestrinii, e. flavicaudis Ètimu ltn. arcuatus Tradutziones Frantzesu scorpion Ingresu scorpion Ispagnolu escorpión, alacrán Italianu scorpióne Tedescu Skorpion.

arpía , nf Definitzione monstru fabulosu: si narat de fémina arrabbiada o chi no faet a dha padire Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu harpie Ingresu harpy Ispagnolu arpía Italianu arpìa Tedescu Harpyie.

arpiadòri , agt, nm Definitzione chi o chie furat, pigat che is arpias Sinònimos e contràrios afufadore, arrapiante, forúnciu, francudu, furànciu, furone, ladrone, mostrengheri, scabeciadori Ètimu srd.

arpiài , vrb Sinònimos e contràrios afufai, arrapagnare, aungrare, craspuare, furai, irrobbare, sdorrobbai Tradutziones Frantzesu enlever, kidnapper Ingresu to kidnap Ispagnolu raptar Italianu rapire Tedescu rauben, entführen.

arpilàdu , pps, agt: arpilau Definitzione de arpilare Sinònimos e contràrios assicau, interroridu, istremuntiu, spramau 2. a denote, a dedie, mi paret de la bídere acerada che una pupa e ndhe resto arpiladu ca isco chi est morta Tradutziones Frantzesu saisi d'horreur Ingresu horrified Ispagnolu horrorizado Italianu raccapricciato Tedescu entsetzt.

arpiladúra , nf Definitzione su arpilare Ètimu srd.

arpilàre , vrb: aspilare, elpilare, orpilare, urpilare* Definitzione artudhare, fàere ateterare su pilu in sa carena, pònnere sa tzudha de s'apantàviu, de s'assíchidu, o fintzes de s'umidore Sinònimos e contràrios altudhare, arpilire, assunciudhai, astriare, istriare 1 Frases de fronte a totu cussos animales si arpileit e ndhe resteit disgustadu ◊ titillias de fritu mi arpilant sa carena Tradutziones Frantzesu frissonner Ingresu to shudder Ispagnolu estremecerse Italianu rabbrividire Tedescu schaudern.

arpilàu arpilàdu

arpíle ampíle

arpilía , nf Definitzione istriori de assíchidu o de fritu, genia de trémia chi giaet sa carena po assíchidu o fritu Sinònimos e contràrios acrichidhada, erpiliu, istriore, tidilia, titifrius Frases custas sunt arpilias de assustru, àter'e che fritu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frisson Ingresu shiver Ispagnolu escalofrío Italianu brìvido Tedescu Frösteln, Schauder.

arpilíre , vrb Definitzione coment'e trèmere de su fritu, o fintzes de s'assíchidu o assustru, de su dispraxere o àteru Sinònimos e contràrios altudhare, arpilare, assunciudhai, astriare, istriare 1 2. arpilidu in sa vida so cantendhe pro su massacru de Sa Fraigada! (A.Sanna) Ètimu srd.

arpiòne , nm Definitzione genia de gànciu Sinònimos e contràrios àmiche, àncara, càncara 1, grafale.

arpísta , nm Definitzione sonadore de arpa.

arpútzu abrúciu

àrra , nf Definitzione lallanu de oro o de àteru metallu bellu fatu po pònnere in dossu, mescamente in pódhighes, ma fintzes in su brúciu, in su tzugu, in origas: genia de caparru o singiale chi s'isposu donat a s'isposa; si narat fintzes a sa lóriga de filuverru chi si ponet in su murru de su mannale po no forrogare Sinònimos e contràrios lallanu, prenda / anedhu, aricina, arracada, nàcara, pendhulica / àrria Frases abarras noti e dí cun s'isprigu ananti cumponendurudí is arras Sambenados e Provèrbios smb: Arra, Arras Terminologia iscientìfica prd Ètimu ltn. arra(e) Tradutziones Frantzesu bague Ingresu ring Ispagnolu anillo, alianza Italianu anèllo Tedescu Ring.

àrra 1 , nf Definitzione genia de moida, de cosa movendho / a. de sidas = sa moida chi faghet sa sida candho la moent sos bentos Sinònimos e contràrios arralla 1, frata, frusa 1.

àrra 2 , nf Definitzione genia de preughedhu chi ponet a s'abe in su casidhu e dha bochit puru si no si meighinat Terminologia iscientìfica crp, varroa destructor Tradutziones Frantzesu varroa Ingresu insect able to kill bees into the apiary Ispagnolu parásito que mata las abejas en las colmenas Italianu varròa Tedescu Varroamilbe.

arràba , nf: arrava, raba* Definitzione genia de erba chi faet un’arraighina grussa chi si papat.

arrabassàre, arrabatàre , vrb: arrabatzare Definitzione cricare e arregòllere de totu, agiummai coment'e faendho a mundhadura Sinònimos e contràrios ammuntonae, arragolli Frases sunt cun martedhos, tenatzas, giaos, tàulas, totu su chi ant pótidu arrabatzare pro ndhe pesare su palcu ◊ s'àbbile arrabatzat porchedhos e anzones ◊ est arrabatzendhe peràulas e ditzos ◊ fala a bidha e arrabatza totu su chi podes ca inoghe tenimus fàmine! Ètimu ctl. arrabassar Tradutziones Frantzesu ramasser Ingresu to pick up Ispagnolu recoger Italianu raccògliere, racimolare Tedescu zusammenkratzen.

arrabàtu , nm: rabatu Definitzione su arregòllere sa cosa; sa cosa arregorta, prus che àteru linnighedha Frases bae, colli onzi arrabatu e batindhelu ca faghimus su fogu! Ètimu srd.