arraspiàdu, arraspiàtu , agt Sinònimos e contràrios rasposu / arrodadu Frases a dontzi posta de cugliera chi nos ghetamus a buca nos lassat sa gula arraspiata pro met'ora 2. su massaju fit cun sa farche arraspiada a nou Ètimu srd.
arràspidu , agt: ràspidu Definitzione chi arreschet, coment'e arrasigandho unu pagu Sinònimos e contràrios arraspinosu, arraspiosu, arrescidhosu, faratzosu, rafiganzosu, raspitzu, rasposu | ctr. lísiu, pranu Ètimu srd.
arraspinósu , agt: arraspionosu,
arrespinosu,
raspinosu Definitzione
agiummai coment'e fatu a raspa, chi no est lisu, chi arreschet unu pagu a dhi passare sa manu
Sinònimos e contràrios
arràspidu,
arraspiosu,
faratzosu,
grispau,
rafiganzosu,
ràspidu,
raspitzu,
rasposu
| ctr.
lísiu,
pranu
Frases
su sirboni portat su dossu arraspionosu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rêche
Ingresu
coarse
Ispagnolu
rudo,
áspero
Italianu
rùvido
Tedescu
rauh.
arraspínu , agt Sinònimos e contràrios arraspinosu Frases crabas arraspinas de pilu no ndi apu tentu.
arraspinzadúra , nf Definitzione su raspinzare Ètimu srd.
arraspinzàre , vrb Definitzione
coment'e raspare, nau in cobertantza po furare, pigare a furadura
Sinònimos e contràrios
afuruncai,
aungrare,
ciaspinare,
furanciulai,
gastochiare,
respilliai,
raspinnare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
chaparder
Ingresu
to pilfer
Ispagnolu
ratear
Italianu
rubacchiare
Tedescu
stehlen.
arraspínzu , nm Definitzione
fura de calecuna cosa
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
petit vol
Ingresu
pilferage
Ispagnolu
ratería
Italianu
furtarèllo
Tedescu
leichter Diebstahl.
arraspiòni , nm Definitzione mata o tupa arraspinosa Sinònimos e contràrios busa 1, macra, mata, moa 1, moíngiu, tele, tupale Ètimu srd.
arraspionósu arraspinósu
arraspiósu , agt: arrasposu,
rasposu* Definitzione
chi arreschet a dhi passare cosa in pitzu, chi no est lisu
Sinònimos e contràrios
arraspedhosu,
arraspinosu,
arrescidhosu,
rafiganzosu,
scrafangiosu
| ctr.
lísiu,
pranu
Frases
portu is manus arraspiosas de su frius
Tradutziones
Frantzesu
rêche
Ingresu
rough
Ispagnolu
rudo,
áspero
Italianu
rùvido
Tedescu
rauh.
arraspisonàdu , agt Definitzione nau de mata, chi est un'arraspioni, pagu tenta contu, sentz'e pudare, cun cambos bècios, sicaos.
arraspósu arraspiósu
arraspúndi , vrb: arrespòndhede,
arrespòndhere,
arrespònnere,
arrespundi,
errespòndhere,
respònere* Definitzione
giare s’arresposta a una domandha, nàrrere su chi unu at domandhau; iscríere a unu chi at mandhau lítera o àtera posta; fintzes foedhare a gente prus manna o prus de importu chentza o cun pagu arrespetu, candho iat a èssere prus arrespetosu a citire; in su giogu o in àteru, fàere calecuna cosa coment'e adduindho a su chi proponet o cumènciat s'àteru, o fintzes contr'a su chi faet s'àteru / arrespòndhere a singru serru = donai s'úrtima arrispusta, serrai su chistionu e dónnia discussioni
Sinònimos e contràrios
ispundhe
| ctr.
dimandhare,
porrogare,
precontare
Frases
a s'anzone dha faedhaiat che candho issa dhi podiat arrespòndhere ◊ nemus dhi arrespundit mancu fuedhu ◊ no arrespundis nudha? ◊ a cussa pregonta issu no iscít arrespundi ◊ anca dh'iat arrespostu: Arresone tenes, fizu meu!
2.
is tempus càmbiant: immoi unu arrespundit fintzas a su babbu!
Tradutziones
Frantzesu
répondre
Ingresu
to answer
Ispagnolu
contestar,
responder
Italianu
rispóndere
Tedescu
antworten.
arraspústa , nf: arrespusta,
arrisposta,
errespusta,
resposta* Definitzione
su chi si narat a una domandha, su chi s'iscriet po una lítera arrecia; su chi si faet contr'a un'incidu
Sinònimos e contràrios
sceda,
segurtade
| ctr.
dimandha,
percunta
Frases
is líteras chi arribbànt si dhas ligiat predi Frau e issu etotu dhi fadiat s'arrespusta ◊ dh'iat pregontau si abarràt a cenai e chentza de abetai s’arrespusta iat postu sa mesa
2.
s'isciòperu est s’arrespusta po no èssi donau s’aumentu de sa paga
Tradutziones
Frantzesu
réponse
Ingresu
answer
Ispagnolu
respuesta
Italianu
rispósta
Tedescu
Antwort.
arrassanajólu, arrassangiólu, arrassannólu , nm: arresignolu,
arressanniolu,
arressenolu,
arressignolu,
arressinniolu,
arrissinolu,
arrosignolu,
arrossignolu,
arrussignolu,
orrossinnolu,
rassaniolu* Definitzione
pigione de beranu
Sinònimos e contràrios
bríntzoli,
cirulicorda,
conchiebara,
grussinnolu,
izaghe,
passailanti,
piciorru,
pínnaru,
surbiarriu,
tzotzo
Terminologia iscientìfica
pzn, luscinia megarhynchos
Tradutziones
Frantzesu
rossignol
Ingresu
nightingale
Ispagnolu
ruiseñor
Italianu
usignòlo
Tedescu
Nachtigall.
arrassòli , nm: arresole,
arressole,
arrisoli,
aressoli,
ressole* Definitzione
genia de basca candho in is istades su sole paret prus budhiu puru, coment'e po una basca serrada, chi no at isfogu, cun s'aera prena de vapore (o fintzes cun nues ma no de abba)
Frases
su soli e s'arrassoli apu provau in s'argiola ◊ s'istadi si fut postu in cuaturetu, totu arrennegau fendi sempri arrassoli
Terminologia iscientìfica
tpm
Tradutziones
Frantzesu
réverbération du soleil
Ingresu
glare
Ispagnolu
bochorno
Italianu
rivèrbero del sóle
Tedescu
Wiederschein.
arràsta , nf, nm: arràstiu,
arrastru,
arrastu,
rasta Definitzione
sa capacidade de ndhe bodhire is fragos cun su nasu; fragu, ma fintzes singiale, òpera o cosa chi abbarrat de comente si passat o s'istat in su logu, in sa vida; fintzes singiale de is cropos chi abbarrat in sa carre, de postas de pei o àteru deasi
Sinònimos e contràrios
abbentada,
fiacu 1,
frusa
/
arrancu
/
addromu,
arrestallu,
frata,
ilmina,
peada,
trata
/
iscringada
Maneras de nàrrere
csn:
essiri de s'arrastu, foras de s'arrastu = essíreche fora de su chistionu, de s'argumentu; s'arrastu de sa pedhe = pedhutu, arroghedhu de petza chi abarrat atacau a sa pedhi comenti si ndi tirat iscroxendi un'animali
Frases
no at lassau mancu arrasta ◊ fatzais arrastu de marxani! ◊ s'arrastu de sa peta arrustindhe ch'essit atesu ◊ margiani portat càrigas finis po s'arrastu ◊ si nci ant fatu mangiucu, dhu connòsciu de s'arrastu
2.
ancu fatat un'abba chi sa capra lesset s'arrastu in sa pranedha! ◊ me is bias dhoi fiant is arrastus de is lamonis de carru ◊ a pè cun sas iscarpas bullitadas, bi fit s'arrastu in donzi caminera (A.Liori)◊ passendi no lassat arrastu mancu in s'arena
3.
s'ómini si depit istreletzai de is àterus, deghinò no lassat arrastu de sa vida sua ◊ no lassat arrasta, che a su bentu passanne subra de su màrmaru ◊ ant agatau grutonis cun arrastus de genti bívia in simanas antigas ◊ sunt andaus avatu de s'arrastu ma no ant agatau su tallu
4.
aciotendidhu, dónnia corpu lassàt un'arrastu arrúbiu ◊ in s'arena dhoi at arrastu de peis ispollincus
5.
at cummentzau bèni a chistionai, ma apustis nc'est essiu de s'arrastu ◊ guai a dhi narri s'annomíngiu ca nci essiat luegu foras de arrastu
Tradutziones
Frantzesu
flair,
trace
Ingresu
track,
scent
Ispagnolu
olfato,
husmo,
rastro
Italianu
odorato,
fiuto,
órma,
imprónta,
tràccia
Tedescu
Geruchssinn,
Witterung,
Spur.
arrastadòri , agt, nm: rastadore Definitzione chi o chie andhat cricandho s'ormina, s'arrastu, is postas de pei Sinònimos e contràrios irdarrastadori Ètimu srd.
arrastadúra , nf: rastadura Definitzione crica de orminas, de peadas de bestiàmene, de arrastos Sinònimos e contràrios arrastamentu, irdarrastadura Ètimu srd.
arrastài , vrb: arrastare,
arrastari,
arrastrai,
rastai Definitzione
andhare a s'arrastu de sa fera, pigare s'arrancu, fragare; sighire o pònnere aifatu de s'ormina, de is arrastos
Sinònimos e contràrios
acarigai,
annajare,
annàsere,
fiagare,
isimare,
nuscai,
semare 1
/
addromare,
atratare,
ildarrastare,
orminare,
trateare
Frases
su cani miu at arrastau sa perdixi ◊ recuias a domo arrastendhe sabores dae tesu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
flairer le gibier
Ingresu
to scent game
Ispagnolu
rastrear
Italianu
fiutare la selvaggina
Tedescu
wittern.