cobbulàre , vrb: copulare Definitzione iscríere cantones de befa, ispartzire a pesadas unu cumponimentu Ètimu spn. coplear.
cóbbulu cóbbula
cobecàre cavacài
cobécu , nm: acovecu,
cobélciu,
cobercu,
copélciu,
copérciu,
copercu,
covecu,
covésciu,
crobecu,
cropecu,
crovecu,
cruecu,
cuercu,
cuprecu Definitzione
tapu ladu, ciatu, fintzes unu pagu cucurúciu, de pònnere in pitzu po ammontare un'istrégiu (e su chi dhu'est aintru); crobecu est puru unu pratu de argidha, fintzes sa parte de sa mola chi si ponet in pitzu de su coro e chi girandho molet su laore; is duos pígios de su pane carasau fresau, po comente funt unu a cara a s'àteru
Sinònimos e contràrios
cabertore,
cavacu,
tavacu
Maneras de nàrrere
csn:
covecu de s'ogru = sa pabarista, sa prapedha; covecu de mola (sa túnica) = cosa grai meda, nadu cun fele; covecu de su pane (de fresa)= pizu; servire de covèsciu = (nau de ccn.) serbire pro cuerrare àtere
Frases
a s'isterzu li ponzo su piatu a covecu ◊ sos tumbinos, in sas carrelas, zughent unu covecu ◊ su dimóniu fait is pingiadas e no is cruecus! (E.Olla)
2.
sos chimbanta chivalzos faghent chentu covecos
3.
lea, za no sunt mancu covecos de mola, no!
Sambenados e Provèrbios
prb:
su subercu segat su cobercu
Ètimu
ltn.
cooperc(u)lu(m)
Tradutziones
Frantzesu
couvercle
Ingresu
lid
Ispagnolu
tapa
Italianu
copèrchio
Tedescu
Deckel.
cobedína , nf: cubedina,
coberina 1,
cuberina,
cubidina,
cuidina,
cupidina Definitzione
mesu carrada, genia de istrégiu mannu a doas, prus che àteru sa metade de una carrada pitica segada in duos de traessu, po manigiare a sa binnenna, catzigare àghina, pònnere mustu; fintzes carratzolu / cubidinedha = zenia de umpuale de linna
Sinònimos e contràrios
bagione,
tina
/
carraciola,
cupoto
Frases
budhit che mustu in sa cobedina ◊ andat totu carrapa carrapa… est cumenti a una cubidina: chi arruit s'isciàsciat! ◊ ses a mustatzus de pilu aresti e a culu de cuberina!
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cuve
Ingresu
vat
Ispagnolu
tina
Italianu
tino
Tedescu
Bottich.
cobélciu cobécu
cobeltòre cabertòre
cobeltúra cabertúra
coberài , vrb: coberare,
coborai,
cobrare,
corbai,
crobare,
cropare 2,
cuberai,
cuberare,
cuberari,
cuperare,
cuverare Definitzione
cricare, agatare e arregòllere calecuna cosa chi serbit, fintzes fàere pagare unu dépidu
Sinònimos e contràrios
abbogiare,
acatare,
acurumai,
aprovistare,
arragolli,
bruscare,
chilcare,
imbènnere,
pelcutzare
/
sdurri
Maneras de nàrrere
csn:
corbai su dinai, s'ora, su tempus, sa cosa, avocados; crobare zente = fàghere zente, chircare zente pro àere azudu in ora de bisonzu mannu; crobare ànimu, corazu (o crobare de ànimu, de corazu)= agatai, tènniri sa fortza, su coràgiu; crobare fama = parai fama; cuperau (nadu de criadura) = pipiu isbandonau de sa mama, lassau a chini dhu bolit pigai, agatau e arregortu
Frases
comenti at a ai fatu a coberai totu cussu dinai! ◊ chi agiuet a su fatore a crobare prontamente missu o àtera zente (F.I.Mannu)◊ is pagus postus in Sardigna funt coberaus cun ispintas políticas ◊ candho, zente mia, as a crobare asséliu?! (A.Canalis)◊ canno cantat mannai deo cobero totu is allegas ◊ a gràscia chi lu avio cuverau cussu pacu de cosa chi giuchio! ◊ a su càntaru assortint is fémminas cun is brocas po coborai s'abba de bufai
2.
at già crobadu su sonnu chi fit perdendhe ◊ pregaus a Deus po chi si agiudit a coberai is grandus valoris de sa vida ◊ mira, santutza de oro, apo pérdidu su coro: no lu apas crobadu tue? (Grolle)
3.
s'assessori mi at donau apuntamentu, ma no si est fatu coberai ◊ mi addulcat su coro s'ammentu, ma no ti tia chèrrere prus crobare ◊ a babbu miu dh'apu a cuberai in domu? ◊ at cicau acantu fuat s'iscusórgiu e dhui at cuberau cinixu ◊ su ciuérgiu e s’ílixi si cuberant in atrus logus puru, ma su sardu dhu manixaus nosu feti!
4.
ant chircadu s'àidu e crobadu de si ndhe essire
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
procurer,
trouver
Ingresu
to find,
to get
Ispagnolu
encontrar,
cobrar
Italianu
procurare,
procacciare,
esígere
Tedescu
besorgen,
fordern.
coberaméntu , nm Definitzione su buscare cosa e fàere provista, su ndhe tirare unu dépidu Sinònimos e contràrios coberantza, cobru, coveratu Ètimu srd.
coberàntza , nf Definitzione
su ndhe tirare unu dépidu, unu pagamentu
Sinònimos e contràrios
coberamentu,
esígida
Ètimu
spn.
cobranza
Tradutziones
Frantzesu
recouvrement,
perception
Ingresu
exaction
Ispagnolu
cobranza
Italianu
esazióne,
riscossióne
Tedescu
Eintreibung.
coberàntza 1 , nf Definitzione nau in cobertantza, su cobèrrere, sartiare su mascu a sa fémina Sinònimos e contràrios coberimentu, sartionzu Ètimu srd.
coberàre coberài
cobércu cobécu
cobería , nf Definitzione su cobèrrere Sinònimos e contràrios cadhiconzu, cadhigamentu, coberantza 1, codhóngiu.
coberibbànca, coberibbàngu , nm: coberribbanca Definitzione genia de tapeto de pònnere in pitzu de sa mobbília (càscia o àteru) coment'e tiàgia o mantili Sinònimos e contràrios coberigàscia Ètimu srd.
coberidòri , nm: coberridore Definitzione
su cuadhu mascu de casta chi si betat a is ebbas po dhas sartiare e pesare arratza
Sinònimos e contràrios
ammessarzu,
zuchidore
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
étalon
Ingresu
stallion
Ispagnolu
padrillo
Italianu
stallóne
Tedescu
Zuchthengst.
coberídu , pps Definitzione de cobèrrere Sinònimos e contràrios cobertu, cucuzau Frases poi de pagu sas undhas ant coberidu sa conca de su soldadedhu ◊ su Cristos a sa rughe ingiaidu sos fideles in pena l'ant bizadu, de invocos e piantu coberidu.
coberidúra , nf Definitzione
su chi serbit po ammontu, a carragiare cosa; foedhandho de animales, coberimentu de su mascu po improssimare s'animale fémina
Sinònimos e contràrios
coberimentu,
cuguzura,
sartionzu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
recouvrement
Ingresu
covering
Ispagnolu
cobertura,
monta
Italianu
copriménto
Tedescu
Decken.
coberigàlighe , nf Definitzione genia de covecu chi si ponet apitzu de su càlighe de sa Missa Terminologia iscientìfica prdc Ètimu srd.