A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

picirínu , agt Sinònimos e contràrios piciridhinu.

piciriólu , nm Definitzione genia de pane àrridu, aturrau, de órgiu Terminologia iscientìfica pne.

píciris , nm pl: pítziris Definitzione genia de pintza cun sa molla po poderare orrobba istérria asciutandho Sinònimos e contràrios pítiche* 1.

picirròne , nm Sinònimos e contràrios bichigrussu, piciurussu Terminologia iscientìfica pzn.

picíta , nf Definitzione in su foedhóngiu de is pipios, sa natura de s'ómine Sinònimos e contràrios bichiriola, lelledha, marracoi, pichiriola, pissiredha, puzonedha, tórrina Ètimu srd.

píciu 1 , nm: píciulu Definitzione dinaredhu minudu, pagu Sinònimos e contràrios centésimu, pítzolu Frases tres bellus pegus iant cumbinau de si fai unu prangixedhu sentza de ispendi unu píciu.

píciu 2 , nm Definitzione ghetai su p. = coment'e pitzigare a ogu?, o bicu, pitzu? Frases no mi dha depiat fai a si morri ananti miu: immui chini mi at a crei ca no seu dèu chi ghetu su píciu?

piciuàlla , nf: pitzialla, pitziaxa Definitzione orrughedhos piticos de cosa (pane, linna, orrobba e àteru); cosa de pagu contu, pitichedha (es. pane modhe, grussu, ma piticu); brutura Sinònimos e contràrios afrantzuchena, arrogalla, atallaria, biculaza, fafaruza, fanialla, murichia, pispisa, romasiza, tzimuca, vèglia Maneras de nàrrere csn: fai una cosa a pitziallas = fàghere una cosa a cantos, a bículos; pitzialledha de terra = arroghedhu de terra, terrinu minore, de pagu tretu Frases sa màscara at ghetau farrancadas de pitzialla de paperi ◊ poita càstias sa pitzialla in s'ogu de fradi tuu, candu no ti acatas de sa biga chi portas tui? (Ev)◊ at fatu a pitziallas imbírdiu e guarnissa ◊ su trigu si prugat po nd'iscerai sa pitzialla 2. custa bidhixedha est una pitzialledha de su mundu ◊ bollu contai su contu chena de cambiai mancu una pitzialla de su chi apu biu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu débris, bribe, miette Ingresu crumbs Ispagnolu pedacitos, baratijas Italianu minuzzàglia Tedescu Kram.

piciuàu , agt: pitzuau Definitzione nau de ccn., pitigadu, pitzulau, chi dh'at pigau calecunu male, ma mescamente chi at bufau, alligru a binu / p. de sali, de axedu = ispuntante a sale, aghedu (nadu de mànigu) Sinònimos e contràrios demadu, tunconidu / allanternau, allegrútzulu, andaríciu, apischirillau, inciadiu, muschitau, pistincau Frases sa mama s'intendit mali: no portat callentura ma est pitzuada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu piqué, gris, pompette Ingresu tipsy Ispagnolu pellizcado, achispado, bebido Italianu pizzicato, brillo Tedescu gekniffen, beschwipst.

piciúda , nf Definitzione genia de cogone prus che àteru pitica po is pipios Sinònimos e contràrios piu Frases canno faent su pane in domo, po is pipios faent sèmpere sa piciuda (G.A.Cui)◊ piga custu paline de piciudas! Terminologia iscientìfica pne.

piciulàju , nm Definitzione unu chi tenet dinare meda Sinònimos e contràrios addinaradu, pillantzosu | ctr. ispiantadu Ètimu srd.

píciulu píciu 1

piciúrra petòrra

piciurríe , vrb Definitzione coment'e andhare in logu a petorru, in pesada, nau in su sensu de andhare impresse, fàere fronte, tènnere coidau; nau de erbas, crèschere bene, imbènnere Sinònimos e contràrios apichiare, atoliare, remenare / aggrighidhí, aurrire.

piciúrru paciúrru

piciurússu , nm: pissurussu, pitigrussu, pitzirussu, pitzugrussu Definitzione genia de pigione chi portat su bicu curtzu ma grussu meda Sinònimos e contràrios bichigrussu, picirrone, picugroxu, sciacaméndhulas Frases su piciochedhu fut cassandho piciurussos cun sa stira Terminologia iscientìfica pzn, coccothraustes coccothraustes insularis Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gros-bec Ingresu grosbeak Ispagnolu picogordo Italianu frosóne Tedescu Kirschkernbeisser.

pícius , avb, prep, nm: pissu, pitos, pitu 1, pitzu 3 Definitzione logu in artu, prus in artu Sinònimos e contràrios assua | ctr. assuta Maneras de nàrrere csn: intrare pitu a unu = pònnere manu; a pitos = subra; leare dae pitos de...= dae subra de...; èssiri sempri a piss'e ccn. cosa = imperendi sempri cussa, sempri sa própiu; èssere pitu pitu = subra subra, a pillu, acomenti parit o si bit a prima castiada; in pitzus allenu = subra de àtere; in pitzu meu, tou/tua, sua, in pitzus tús = subra meu, tou, sua, subra tua; in picedhu, in pitzedhu = a orighedhu, in perígulu o apunta a che rúere; segai tropu a picedhu = a orighedhu, tropu zustu o unu pagu mancante; su pitzu = (a logos) su pianu de subra, in sas domos; su pitzigedhu = isostre, puntu prus artu Frases pariat chi unu monte che li fit rutu a pitos ◊ che li andhaiat a pitu ◊ andaus a pícius! 2. semus andhaos a pissu de monte ◊ milli pandheras béntulant in pitos de cada capu de mundhu ◊ apu postu su paperotu in pissu de mesa ◊ si nche artziaiat in pitzos de su monte ◊ su cantu de is chígheras s'intendiat in pitzu de is matas ◊ totu sos males che orruent in pitzu tua ◊ su sànguni sú arruat in pitzus nostus! ◊ totu s'impínniu che fut calau in pitzu suo 3. no mi est bastadu de pigare a unu pitu pro selvare totu ◊ no ti acúrtzias e ne a t'intrare pitu resesso ◊ dèu soi a piss'e custa cicia cadhossa e sa meri ndi tenit noas allogadas! ◊ tenet sa famíglia a pitzu de una gerronada! ◊ est ghetendi velenu in pitzus allenu sentz'e dhu circai! (Lai)◊ custa cosidura in picedhu in picedhu no andat bèni! ◊ no ti dhu pighes a giogu su male in pitzu angenu!◊ su dannu est in pitzu meu! 4. si est sétzia in pitzedhu de su letu ca no boliat istrobbai ◊ arràcia de brulla, mi at postu una molleta in s'origa e própiu in picedhu! Tradutziones Frantzesu sur, dessus Ingresu on, over, above, upstairs, top Ispagnolu sobre Italianu sópra Tedescu oben, herauf, hinauf, auf, über, Obere Seite.

picocài , vrb Definitzione iscúdere, atripare (prus che àteru foedhandho de pipios) Frases su babbu e sa mama funta atrupelliaus ca mancàt sa pipia e, candu dh'ant agatara, de su prexu no dh'ant picocara!

picochíle , agt Definitzione chi est picocu, piticu, minore Sinònimos e contràrios minorache, minorile Frases primu de bèndhere sas tancas, mancari picochiles, a sos istranzos, pensade a fizos bostros! (P.G.Mura) Ètimu srd.

picócu , agt, nm Definitzione chi tenet pagu mannària Sinònimos e contràrios minore, minudu, pichicu, pistirincu, pistiringhinu | ctr. mannu Frases sa domo mia est picoca ◊ su pische mannu si che màndhigat su picocu ◊ s'ozastru faghet unu frutu prus picocu de s'olia 2. sa sorre manna est dendhe a ismurzare a sos piús picocos ◊ su piús picocu in su regnu de sos chelos est piús mannu de a issu.