tzingrulína , nf Definitzione genia de pigionedhu bellu meda Sinònimos e contràrios cadrallina, cardanera, cardelita, carzolina, passarilinu Terminologia iscientìfica pzn Ètimu srd.
tzingulàdu , nm Definitzione tratore, carrarmau o àtera màchina manna chi portat a inghíriu de is orrodas una genia de fasca a dentes, de ferru, a bisura de cadena lada, a manera de arrèschere de prus in terra e fàere prus fortza.
tzíngulu , nm: cíngulu Definitzione
cordone chi su preide acàpiat in chintzu in pitzu de s'alba o càjamu; genia de tapeto (o fasca chi acàpiat s'orroda de ananti e de apalas) a inghíriu de is orrodas de unas cantu màchinas, totu a dentes, de ferru
Sinònimos e contràrios
chinghedhu
Tradutziones
Frantzesu
chenille
Ingresu
caterpillar,
cincture
Ispagnolu
cíngulo,
oruga,
llanta articulada
Italianu
cìngolo
Tedescu
Raupenkette.
tziníbiri, tziníperu , nm: cinnéberu,
tzinnébiri,
tzinníbaru,
tzinníbberu,
tzinníbere,
tzinníberu,
tzinníbiri,
tzinníbiru,
tzinníviri,
tzinnívuru Definitzione
tzinníbiri ’eru, genia de linna chi faet a mata fintzes manna, a fogighedhas piticas e a bortas puntudas: faet unu frutu a birilla chi narant arrulloni, bòdhero / tzinníbiri burdu, o masedu o fémina = Juniperus phoenicea
Sinònimos e contràrios
chiníberu,
gheníperu,
níbbaru,
subínnuru,
tenníperu,
trubénneru
Frases
is domus funta fatas a duas àcuas, a bigas grussas de tziníbiri, linna chi no tenit mai fini ◊ su tzinnívuru fait fogu bellu ◊ sa mata de tzinníbiri abbruxada no torrat a pillonai, ita dannu!
Terminologia iscientìfica
mtm, Juniperus oxycedrus
Ètimu
ltn.
zyniperus
Tradutziones
Frantzesu
cade
Ingresu
juniper
Ispagnolu
enebro de la miera
Italianu
ginépro rósso
Tedescu
Zederwacholder.
tzinnài , agt Definitzione nau de ccn., chi est tontatzu Sinònimos e contràrios bambioco, bijoncu, braballu, deleadu | ctr. abbistu, cabosu Frases daghi ses tzinnai ti essit a colda topa su filonzu.
tzinnàre , vrb: acinnai* 1 Definitzione fàere a tzinnos, a ingestos cun is ogos o fintzes cun sa manu; fàere a lampalughe Sinònimos e contràrios ammiare, atzinnire / lampai, lampigiai Frases no mi fetas atzinnos ca no isco a tzinnare.
tzinnèa , nf Definitzione arritzone de mare, genia de animaledhu tundhu, a ispinas longas a dónnia parte: de sa calidade fémina si papant is oos, chi si agatant aintru a bisura de silibba de aràngiu (fintzes de matessi colore) ma meda prus piticas mancu su tanti de unu cocerinu / is partes de una tz.: scroxu, ispina, buca, títulas (ous), sidhus (genia de bentosas) Sinònimos e contràrios tzintzinu Terminologia iscientìfica anb, arbacia pustulosa, paracentrotus lividus, echinus acutus, e. melo, sphaerechinus granularis Ètimu tbr. zinnea.
tzinnébiri tziníbiri
tzinnía , nf: sinniga, tinnia, tzinniga Definitzione cun custu númene si narant genias diferentes de erba, calidades de giuncu, chi faent totu in logos úmidos, a mola, a cambos fines e longos, impreadas po fàere o bestire istrégiu, calecunu trastu: a) Carex divisa (sinniga); b) Juncus acutus (giuncumàsciu, tinnia), J. articulatus (sinniga, tinnia) e J. bufonius; c) Schoenus nigricans (sinniga); d) Scirpus holoscenus, S. lacuster, S. maritimus (sinniga, tinniga) Frases dh'iat partu de intendi murigu in d-unu musúngiu acanta de ispàdula e tzinniga ◊ e mi dh'aferrat a sa braba… gei dh'at fatu cadredhai: tremiat che sa tzinniga! Ètimu srdn.
tzinniàdu , pps, agt: tzinniau Definitzione de tzinniai Sinònimos e contràrios abbeltu, afiladu, cannidu, intzinniau, isperradu 2. portat s'ischina tzinniada.
tzinniàgiu , nm: tinnialzu Definitzione venadórgiu, logu chi dhue creschet sa tzinnia Sinònimos e contràrios giuncàgiu, tzinnigraxu*
tzinniài , vrb: sinniai, tinniare Definitzione su sonare de un'istrégiu de materiale chídrinu tzacau Sinònimos e contràrios intzignai*.
tzinniàu tzinniàdu
tzinníbaru, tzinníbberu, tzinníbere, tzinníberu, tzinníbiri, tzinníbiru tziníbiri
tzinnída , nf: acinnira* Definitzione
móvia chi si faet cun sa conca, cun sa manu, coment'e bolendho nàrrere cosa
Sinònimos e contràrios
acínnidu,
chinnida,
manigiada,
móida
Frases
ti apo cumpresu a sa tzinnida
2.
trobeida, travada, abbilandrada e ammurralada, est che anzone pronta a sa tzinnida
Tradutziones
Frantzesu
geste,
signe
Ingresu
nod,
wave
Ispagnolu
seña,
ademán
Italianu
cénno
Tedescu
Zeichen.
tzinnidúra , nf Definitzione su tzinnire / tz. de s'ocru = genia de trementa chi pigat a is prabàstulas Sinònimos e contràrios chinnidura, fritida, módia, sidhida Ètimu srd.
tzinníga tzinnía
tzinnigràxa , nf Definitzione genia de erba bona fintzes po fàere funes Sinònimos e contràrios ispartu 1, sónnia, tinnia, túmixi Terminologia iscientìfica rba, Lygeum spartum Ètimu srd.
tzinnigràxu , nm Definitzione logu chi dhue creschet sa tzinnia, su giuncu Sinònimos e contràrios benassu, giuncàgiu, giunchedu, tinnialzu Ètimu srd.
tzinníre tzindhíre