isprèndhere , vrb Definitzione
pigare e trantzire o iscapiare s'acàpiu / pps. ispresu
Sinònimos e contràrios
isòlbere
| ctr.
acapiae,
prèndhere
Frases
su cadhu si est ispresu e s'est fuidu ◊ como su chi ant presu no faet a dh’isprèndhere ◊ isprendho sos canes pro ti mossigare!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
délier
Ingresu
to untie
Ispagnolu
desatar
Italianu
slegare,
slacciare
Tedescu
losbinden,
aufschnüren.
ispresciàre , vrb: isprexare,
spretziai Definitzione
pigare a disprétziu, nàrrere o pònnere male de ccn.
Sinònimos e contràrios
disprejare,
ilbantare,
ilzenzare,
innorare,
menispresiare
Frases
at ispresciadu su frade ◊ ispero chi abbarrent de isprexare sa chi istimo ◊ chie si siat chi isprésciet sos cumandhos tuos at a èssere picadu e mortu!
Tradutziones
Frantzesu
mépriser
Ingresu
to disdain
Ispagnolu
despreciar
Italianu
disprezzare
Tedescu
verachten.
isprobigài , vrb: sprobigai Definitzione
arrennèscere a cumprèndhere, a bíere, a fàere calecuna cosa de dificurtosu; fàere impresse
Sinònimos e contràrios
cumprèndhere,
sebeltare,
spirigai
Frases
ita nd'eis isprobigau de cuss'ómini?
Tradutziones
Frantzesu
déchiffrer
Ingresu
to decipher
Ispagnolu
descifrar
Italianu
decifrare
Tedescu
entziffern.
isprodàre , vrb Definitzione
illimpiare, allichidire, torrare apostu sa mesa, su logu, arretirare sa cosa
Sinònimos e contràrios
ispariciai
| ctr.
apariciai
Frases
li apo nadu de isprodare sa tàula: annotamala mi at lassadu totu s'isterzu in bàmbinu (G.Ruju)◊ passadu su buldellu, at isprodadu su logu
Tradutziones
Frantzesu
desservir
Ingresu
to clear
Ispagnolu
quitarlevantar la mesa
Italianu
sparecchiare
Tedescu
abräumen.
ispronài, ispronàre , vrb: spronai Definitzione
púnghere o cracare a isprones
Sinònimos e contràrios
aspronare,
ispronizare
Frases
andhaiat ispronendhe su cadhu a su portante
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
éperonner
Ingresu
to spur
Ispagnolu
espolear
Italianu
spronare
Tedescu
anspornen.
isprosàre , vrb Definitzione
pigare, cumbínchere s'àteru cun calecuna cosa chi dhi praghet
Sinònimos e contràrios
allosingai,
improsae,
insabonai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
séduire,
circonvenir
Ingresu
to lure
Ispagnolu
seducir,
embaucar
Italianu
adescare
Tedescu
anlocken.
isprubbicàre , vrb Definitzione
iscandhaligiare, nàrrere una nova o chistione a totugantos, a sa gente peri su logu
Sinònimos e contràrios
isbandhizare,
iscandhulizire,
piredhare,
tamburinai,
trumbitai
| ctr.
cuare
Frases
sa birgonza chi aiat fatu bi l'at isprubbicada in dainanti de sa zente ◊ ite mi tantat chi su chi as fatu tue ti l'isprúbbico!
Tradutziones
Frantzesu
crier aux quatre vents
Ingresu
to trumpet
Ispagnolu
publicar,
pregonar,
airear
Italianu
strombazzare
Tedescu
ausposaunen.
isprumàre , vrb: sprumai Definitzione
piscare s'ispruma de su brodu o àteru budhindho; istidhigare s'ispruma, fintzes fàere ispruma, a ispruma
Sinònimos e contràrios
agrumai,
igrumari,
ischedhare 2,
isciumiare
2.
custa bellesa de figuras fint isprumadas chin su sutzu de sa beda pro lis dare su colore birde
Ètimu
ltn.
spumare
Tradutziones
Frantzesu
écumer
Ingresu
to skim
Ispagnolu
espumar
Italianu
schiumare
Tedescu
abschäumen.
isprupàre , vrb: ispulpai,
ispulpare,
ispurpai,
ispurpare,
sprupai Definitzione
segare, istacare sa prupa de is ossos
Sinònimos e contràrios
idossinare,
ispulpuzare
Frases
so ispurpendhe custos ossos ◊ s'intruxu iat isprupau unu crabitedhu ◊ is nais de is matas candu passat fogu parint bratzus isprupaus ◊ sa conca de su procu po dha fàere in casseta si coghet e s'isprupat
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dépulper
Ingresu
to take the flesh off
Ispagnolu
descarnar
Italianu
spolpare
Tedescu
entfleischen.
ispucíre , vrb: isputzire Definitzione
pigare a disprétziu, coment'e cosa lègia, mala, de fuliare, coment'e candho de una cosa si narat Puci! grisandhodha e, po cussu, pònnere o lassare a una parte, arrefudare
Sinònimos e contràrios
abborrèschere,
ilbantare,
ilzenzare,
irdinzare,
ispresciare,
isputzare,
isvenzare,
menispresiare,
putzinai
/
aorare,
assolae
| ctr.
piàchere,
stimai
Frases
fit gai fea chi finas unu buvone l'aiat ispucida ◊ sa zente sardignola isputzit su faedhu de sos ajajos e leat bona iscola de lorodhos anzenos e ammajos (P.Casu)◊ su frutu de sa cariasa no l'isputzit neunu ◊ ispucit sa cosa chena mancu l'assazare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éprouver du dégoût,
vilipender,
abominer
Ingresu
to loathe,
to vilify
Ispagnolu
aborrecer,
despreciar
Italianu
schifare,
vilipèndere,
abominare
Tedescu
verachten,
verabscheuen.
ispudhonàre , vrb Definitzione
betare o segare is cambos noos, is pigionatzos de una mata
Sinònimos e contràrios
brossare,
illeinare,
immodhitare,
ipuzonare,
irgrasazonare,
irbrossare,
ischesciai
Frases
s'ortulanu est ispudhonendhe in sa bardera ◊ su binzateri pudat e ispudhonat in modu chi sa binza batat frutu bonu e meda
Tradutziones
Frantzesu
ébourgeonner
Ingresu
to pinch out
Ispagnolu
desvastigar,
deschuponar
Italianu
spollonare
Tedescu
von Schößlingen befreien.
ispulicàre , vrb: ispuligare,
spuligai Definitzione
illimpiare, pruschetotu in su sensu de ndhe segare su corgiolu; illimpiare de su púlighe puru; su si arrangiare, iscabbúllere in ccn. cosa
Sinònimos e contràrios
innetiare,
ispigiolare,
spilloncai
/
pulicare
/
illitire
Frases
ti apo connotu, fis un'ozastredhu ténneru e bellu e bene ispulicadu (L.Marteddu)◊ est ispulighendhe s'arantzu a resorza ◊ est in su bisonzu ma mandrone, cheret sa cosa a mossu ispuligadu!
3.
sos parentes… s'ispúlighent sas dentes: chirchent e tzapent peri sos cuzolos! ◊ as intesu ite ti at nadu: como ispuligadila!
Ètimu
ltn.
ex + *policare
Tradutziones
Frantzesu
peler
Ingresu
to peel,
to skin
Ispagnolu
pelar
Italianu
pelare
Tedescu
schälen.
ispúndiri 1 , vrb: spòndiri Definitzione
acostire tropu, essire tropu de un'oru artu, de un'atza
Sinònimos e contràrios
ispiòndiri
Frases
issu si est ispúndiu tropu de aundi fut impostau, at postu mali su pei e nc'est arrumbulau
Tradutziones
Frantzesu
se pencher
Ingresu
to lean out
Ispagnolu
asomarse
Italianu
spòrgersi
Tedescu
sich vorbeugen.
ispuntài , vrb: ispuntare,
spuntai Definitzione
segare is puntas, segare o guastare sa punta, tocare su binu nou; bogare cosa posta a punghidura; cumenciare a bogare, a essire sa punta; rfl. nau de is binos, essire aghedos, guastos
Sinònimos e contràrios
ispitare,
scomai
/
essire
/
achedare 1
| ctr.
acuciai
Frases
in binza semus ispuntendhe sa bide ◊ a faedhare male ses avesu: sa limma ti la deves ispuntare! (V.Congias)
3.
in Sardigna no passat dí chi no ispuntit unu frori de una mata
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
épointer
Ingresu
to blunt,
to cut the tip off,
to come up,
to become sour
Ispagnolu
despuntar,
aparecer,
agriarse
Italianu
spuntare
Tedescu
die Spitze abbrechen.
ispuntogliàre , vrb: ispuntorzare,
ispuntzorjare Definitzione
púnghere a istrúmbulu (puntógliu), fàere coment'e punghendho ispinghendho a cara a denanti a calecunu; nàrrere sa cosa, arregodare calecuna cosa a chie pagu dhue pentzat
Sinònimos e contràrios
apuntolzare,
ifurconare,
inchisai,
impunciai,
impuntzonare,
infruncuai,
inghitzidare,
intzutzulai,
istrumbulai,
istuzare,
púnghere,
puntorjare,
strumbuai
Frases
massajos aturdios, che carros iscussertos irdeghiant, ispuntorzaos a gana! ◊ su massaju ispuntorzat su zú sotandhe s'incarcu de s'aradu
2.
si no est ispuntorzadu, cussu, no ndhe faghet de nudha! ◊ est ispuntoglianne chin duos pódhiches sa tastiera de sa computera
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
aiguillonner,
inciter
Ingresu
to goad
Ispagnolu
aguijonear
Italianu
pungolare,
incitare
Tedescu
anstacheln,
anregen.
ispuntzàre , vrb Definitzione
bogare, tirare is púncias
Sinònimos e contràrios
ilgiaitare,
stacitai
Tradutziones
Frantzesu
déclouer
Ingresu
to unnail
Ispagnolu
desclavar
Italianu
schiodare
Tedescu
aufnageln.
ispuntzonàre , vrb: spuncionai Definitzione
agiummai comente e púnghere a puncione, nàrrere o fàere cosa po portare a unu a fàere ccn. cosa, fintzes ofendhendhodhu; fàere in puncione, cumenciare a istacare calecuna filera de granu de su moriscu
Sinònimos e contràrios
impunciai,
impuntzonare,
insissiligai,
intzidiare,
ispuntogliare,
ispuntziare,
ispuntzigonare,
punciurrare,
puntorjare,
tzuntzullare
Frases
sas pudhas prus las ispuntzonabamus e prus s’istichiant e abarrabant firmas
2.
isprunindhe su trigumoriscu faghiant tres muntones: unu de trigumoriscu ínnidu de isprunire, unu de corros ispuntzonados e s'àteru de corros isprunidos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
taquiner,
encourager
Ingresu
to spur,
to sting,
to prod,
to tease
Ispagnolu
picar
Italianu
punzecchiare,
spronare
Tedescu
sticheln,
anspornen.
isputzàre , vrb: isputziare Definitzione
pigare a disprétziu, coment'e cosa lègia, mala, de fuliare, coment'e candho de una cosa si narat Puci! grisandhodha: dhu narant fintzes in su sensu de istesiare (coment'e candho si fúliat ccn. cosa chi si grisat)
Sinònimos e contràrios
ilbantare,
ilzenzare,
ispresciare,
ispucire,
isvenzare,
menispresiare
Frases
macari isputzatu dae totu, in su tzilleri si sediat "a tavolino" e si ordinaiat carchi ispetzialinu
2.
ispútzia dae inoche, ca m'imbrutas!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éprouver du dégoût,
dédaigner
Ingresu
to scorn
Ispagnolu
despreciar
Italianu
spregiare,
schifare
Tedescu
verachten.
issardàre , vrb Definitzione
istacare cosas sardadas
Tradutziones
Frantzesu
dessouder
Ingresu
to unsolder
Ispagnolu
desoldar
Italianu
dissaldare
Tedescu
loslöten.
issentíre , vrb Definitzione
pèrdere su sentidu, nau fintzes in su sensu de provare unu dolore, unu dispraxere, un'ifadu mannu malu a padire o pistighíngiu, ispédhiu, disígiu forte
Sinònimos e contràrios
ammachiae,
arrabbidare,
arrabiai,
dischissiare,
delliriare,
fadhotai,
irbariare,
ischisciai 1
Frases
est issentindhe a dolore de dentes ◊ so issentindhe de custu manighinzu ◊ a sos duos annos dae su protzessu si est issentidu e nche l'ant tzacadu a manicómiu ◊ cudhos zogos bellos a bèndhere mi faghiant issentire ◊ sos candhidados sunt totu issentindhe in chirca de votos!◊ sos batos sunt issentindhe, a màulos, ca ant leadu fragu de peta!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
délirer
Ingresu
to rave
Ispagnolu
delirar
Italianu
delirare
Tedescu
irre sein.