Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

collocadòre , nm: collocaroi Definitzione impiegau chi contivígiat sa lista de is disocupaos iscritos e dhos tzérriat candho dhue at dimandha de manodòpera Frases filla tua no est torrara ancora de su collocaroi? Terminologia iscientìfica prf Tradutziones Frantzesu placeur Ingresu clerk (in a labour exchange) Ispagnolu quien trabaja en la oficina de empleo Italianu collocatóre Tedescu Arbeitsvermittler.

collocaméntu , nm Definitzione su collocare, su pònnere in postu de trebballu; s'ufíciu chi contivígiat sa lista de is disocupaos Sinònimos e contràrios collocatzione Tradutziones Frantzesu placement, bureau de placement Ingresu placing Ispagnolu empleo, oficina de empleo Italianu collocaménto Tedescu Anstellung.

coltína , nf: cortina, cultina Definitzione sa pratza asuta de una mata, totu a inghíriu de su truncu inue orruet su frutu; s'umbra chi faent is matas, asuta; su frutu chi dhue orruet asuta de sa mata Sinònimos e contràrios paltza, prassàrgia, pratzada Maneras de nàrrere csn: fàghere sa c. a sas àrbures = limpiai asuta de is matas; èssere a cortina (nadu de unu frutu) = a meda, in terra Frases est abbaidendhe sas fozas sicas e mortas suta de sa coltina ◊ sa pira ruet in sa cortina ◊ sa cortina no si collit comintzendhe dae mesu, ma dae alas de fora, a s'atenta 2. sos àrbores fachent cortina ◊ in istiu cherent fatas sas cortinas pro agatare su logu netu a ndhe collire s'olia 3. ndhe apo collidu una cortina de olia ◊ sa nughe bi est a cortina, in terra Sambenados e Provèrbios smb: Cortina / prb: sa landhe falat a sa cortina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu le couvert d'un arbre Ingresu Space under a tree Ispagnolu lugar debajo de un árbol Italianu lo spàzio sótto una pianta Tedescu Schatten eines Baumes.

comentacòe , avb Definitzione in calesisiat manera Sinònimos e contràrios comentecasiat, comentesisiat Frases a dónnia contu fàciat comentacoe!(E.Nieddu) Tradutziones Frantzesu de toute façon Ingresu however Ispagnolu de todas formas Italianu comùnque Tedescu wie auch immer.

comentecasíat , avb Definitzione de una css. manera Sinònimos e contràrios comentacoe, comentisiollat, comentesisiat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu de toute façon Ingresu however Ispagnolu de todas formas Italianu comùnque Tedescu wie auch immer.

comentesisíat , avb: cumentisisiat Definitzione de una manera chi no faet a dhu nàrrere, male meda de salude o de poberesa, in poberesa meda; in cale sisiat manera (fintzes cng. cun chi) Sinònimos e contràrios comentecasiat Frases est ca semus comentesisiat, sinono za bi fimus andhados nois puru a sa festa! 2. bi cheret chi sonent sos cannones sas allegrias de sa libbertade? Ma comentesisiat su pópulu oprimidu ndhe ischidade! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu d'une très mauvaise manière Ingresu no matter (how) Ispagnolu de forma mala Italianu in pèssimo mòdo, in una condizióne purchè sia Tedescu recht und schlecht.

cómitu , nm: gómitu Tradutziones Frantzesu commandant Ingresu crew leader Ispagnolu jefe de tripulación Italianu capociurma Tedescu Mannschaftsführer.

comodínu , nm: cumodinu Definitzione genia de mobbiledhu chi si ponet apresu a sa cabitzana po dhue arrimare cosa chi podet serbire a sa persona crocada in su letu Sinònimos e contràrios cdh. cumudinu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu table de chevet Ingresu night-table Ispagnolu mesa de cabecera Italianu comodino Tedescu Nachttisch.

conciliadúra , nf: contziliadura, cuntziliadura Definitzione s'ufíciu de su cunciliadore Sinònimos e contràrios curiedha Frases cussu faet de totu, fintzes s'arrejonadore in contziliadura! Tradutziones Frantzesu bureau du conciliateur Ingresu reconciling Ispagnolu oficina del juez de paz Italianu conciliatura Tedescu Versöhnen.

cóncu , nm: cuncu Definitzione genia de istrégiu, mescamente de linna a pònnere a papare a su porcu, a catzigare su furesu, s'àghina, ammurgiare su casu; concale de porcu / bufare totu a unu c. = totu a unu tirone, chentza torrare àlidu Sinònimos e contràrios lacu, pica Frases pica cussa baca e múrghela a cussu concu de preda ◊ sos bervegarzos zughiant murtorzos, zodharzos e concos pro ammurzare su casu 2. in sa funtana at bíbiu abba chin sas manos a concu 3. pigat unu tzicherone de late e si che dhu bufat totu a unu cuncu ◊ bidindhe cudha isprammada bi faet bufare unu cuncu de abba Sambenados e Provèrbios smb: Concu Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu auge en bois Ingresu big wooden basin Ispagnolu recipiente de madera Italianu gròssa cónca di légno Tedescu großes Holzgefäß.

confusionéri , agt, nm: cubisioneri, cunfusioneri, cuvusioneri Definitzione chi o chie pesat cuvusiones, ponet a brigare s'unu cun s'àteru, betat apare is chistiones; fintzes chi o chie cunfundhet cun tropu facilidade cosas diferentes Sinònimos e contràrios confusionajolu, cunvisionadori, cunfusionista / carraxeri Frases a s'imprabastuleri no lu acrustes ca est confusioneri! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu ctl. confusioner Tradutziones Frantzesu semeur de discordes Ingresu sow seeder of discord Ispagnolu sembrador de discordia Italianu seminatóre di discòrdia Tedescu Zwietracht Säer.

contrapàssu , nm Definitzione su currespòndhere giustu giustu de una pena a sa curpa Tradutziones Frantzesu peine du talion Ingresu retaliation Ispagnolu pena de talión Italianu contrappasso Tedescu Wiedervergeltung.

contrasinnàre , vrb Definitzione cambiare is sinnos (mescamente de is animales po dhos cunfúndhere, si funt furaos) Tradutziones Frantzesu modifier la marque du bétail pour tromper Ingresu to falsify the signs Ispagnolu cambiar la marca de las reses Italianu falsare i ségni Tedescu die Zeichen entstellen.

cóntzu , nm Definitzione genia de lentza po piscare Sinònimos e contràrios palamitu Terminologia iscientìfica ans Ètimu itl.s conzu Tradutziones Frantzesu ligne à pêcher Ingresu boulter Ispagnolu clase de hilo para pescar Italianu palàmito Tedescu Langleine.

coràssidu, coràssiu, coràssili, coràssu , nm: coràtzidu Definitzione iscancamentu de coro; abbruxore o agriore de istògomo, imbarratzu de istògomo po cosa mala a digirire; a logos, fintzes apentu mannu, sentidu Sinònimos e contràrios colàrdine, coràrghidu, fogóriu Frases est mortu de coràssiu ◊ de sa tristesa, dugna noti mi pigat su coràssiu ◊ fiat tussendi pariat chi teniat coràssiu 2. tengu su coràssiu a s'istògumu ◊ cussu a papai no dhu bollu ca mi pigat su coràssiu a s'istògumu ◊ chi bufu binu papendi castàngia mi fait a coràssiu Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûlure d'estomac Ingresu heartburn Ispagnolu ardor, acidez de estómago Italianu piròsi gàstrica, brucióre di stòmaco Tedescu Sodbrennen.

corcòne , nm: corconi Definitzione ammurrionadura, su s'intristare primaos po calecuna ofesa o cosa chi no est pràchia Sinònimos e contràrios annógiu, atrafudhu, bischiza, bústica, istrugnu, labbrione, porcandria, pussàgiu Tradutziones Frantzesu bouderie Ingresu sulky expression Ispagnolu ceño, estar de morros Italianu bróncio Tedescu Schmollmiene.

corgiólu , nm: corjolu, corzolu, craxolu, croxó, croxolu, curzolu Definitzione su pígiu de fora de calecuna cosa, mescamente su córgiu de su procu (corgiolu de lardu), ma fintzes de sa castàngia, de sa nughe, de sa patata, de is frutos / arrisu cun craxolu = su arriri cun amargura, po no prangi Sinònimos e contràrios badhu 2, pedhe, pedhola / colzola, còglia Frases su corzolu de su lardu est tostu, si no est porchedhu minore ◊ su corzolu de su casu est tostu, sa mata est modhe ◊ arrustendi su procedhu no fatzast abbruxai su croxó! Sambenados e Provèrbios smb: Corgiolu, Corzolu, Curgiolu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couenne, peau Ingresu pigskin, skin Ispagnolu hoja de tocino, témpano Italianu coténna, bùccia Tedescu Schwarte, Schale.

coronèta , nf: coronita, curunita Definitzione genia de petonadura de is féminas Sinònimos e contràrios cacariolu, cocoiledhu, concajoni, cucajone, cucale, cuchedha, cucurinu, picioce Frases bestiat sempri de niedhu, a mantellita o a guefa, a velu sempri calau ma apuntau cun s'agulla a sa coronita Ètimu ctl. coroneta Tradutziones Frantzesu chignon Ingresu chignon Ispagnolu tipo de peinado Italianu tignóne dei capélli della dònna Tedescu Haarkranz.

corrédhu , nm Definitzione min. de corru; istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu; istúgiu po chistire paperis; genia de tassa po bufare, de corru; genia de imbodhigadura de is pilos, petonaos a manera de fàere coment'e unu corru curtzu; fintzes una genia de pentzamentu o ravinu malu a iscutulare Sinònimos e contràrios corritedhu / corredha, corrigale 2. a su maridu lu cumannaiat a bacheta e lu faghiat pisciare in corredhu ◊ a tabbacare de su corredhu meu chie bi at a pònnere maledade?! Sambenados e Provèrbios smb: Correddu / prb: cartas cantant in corredhu Terminologia iscientìfica stz Tradutziones Frantzesu étui à corne Ingresu horn-case Ispagnolu estuche de cuerno Italianu astùccio di còrno Tedescu Hornfutteral.

corrighínu , nm: corríginu, corróxinu, corrúxinu, currighinu, currughinu, currúxinu Definitzione boghe mescamente de animale (àinu, boe, leone), ma fintzes de gente; murrúngiu de istentinas Sinònimos e contràrios borrighinu, borróchinu, corrinu, gridas, irrónchiu, órriu Maneras de nàrrere csn: pràngiri a corrúxinu = prànghere a órrios, a corrighinu; currúxinu de prantu = cadha de prantu, prantu a órrios Frases in campu s'intendhent corrighinos de àinu ◊ dhoi fiant is moentis totu a currighinus ◊ búmbitus e agrónius e iscràmmius e isciarrocus e súrbius e borrocus e currúghinus e cónius 2. s'intendhiat piantu, giuilamentos e corrighinos ◊ si fiat abbrancada apitzus prangendi a corrúxinu 3. custus funt currúxinus de bentri isbuida ◊ iat abboxinau chi pariat unu tiàulu a sfinitzus e a corróxinus de brenti Sambenados e Provèrbios prb: currúxinu de mobenti no àrtziat a celu Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu braiment, cri plaintif Ingresu bray, cry Ispagnolu rebuzno, grito de llanto Italianu ràglio, grida di pianto Tedescu Iahen, Schrei.