Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

contraventzionài , vrb: cuntraventzionai Definition pònnere contravintzione Sentences is carabbineris iant cuntraventzionau is chi no portànt is bullitinus Etymon srd. Translations French donner, flanquer une contravention English to fine Spanish multar Italian multare German mit einer Geldstrafe belegen.

contriàre , vrb Definition andhare contras a unu, essire in contràriu a su chi bolet s'àteru, murrungiare calecuna cosa a unu Synonyms e antonyms contraíchere, scontrariai, iscontriai, scuntretzai | ctr. audire Sentences su maridu podet fàghere su padronu de totu chena chi nisciunu lu cóntriet Translations French contrarier English to oppose Spanish contrariar, contrastar Italian contrastare German widersprechen.

contribbulài, contribbulàre , vrb Definition penoriare, provare o fàere provare penas, tribbulias Etymon itl. contribolare Translations French affliger English to distress Spanish afligir Italian afflìggere, travagliare German quälen.

controíre , vrb: contruire Definition giare órdine, cumandhare, apretzetare de no fàere calecuna cosa, controriai Synonyms e antonyms brevare, contraíchere, chitai 1, preubbire | ctr. ordinare, obbrigare Sentences su binu e su fumu bi l'at controidu su dutore ◊ si mi controit de fàghere piagheres, controat finas de mi ndhe pedire! ◊ li at controidu su passazu in sa tanca sua ◊ su babbu a sos fizos no los at mai contruidos ◊ ti controo de faedhare cun istranzos, inoghe! Translations French interdire, défendre English to forbid Spanish prohibir Italian controindicare, proibire, vietare German als schädlich bezeichnen, verbieten.

contularjàre , vrb: contularzare Definition cricare contos, allegas, chistionos angenos, nàrrere bodhetas, criticare, alleghetare Synonyms e antonyms afoghilare, allicuterai, crastulai, criticai, licutai, lollughinare, lorodhare, pidanciulai, piscinargiai, pistizonare, spisciulari, trobedhare 1, zudicare Sentences cussa est fémina de cusséntzia e no istat contularjandhe peri sos fochiles ◊ sa bidha contularjat e bocat a pizu sas leredhas 2. istaiant abbandha, ne bidos e ne contularzados Etymon srd. Translations French cancaner, jaser English to gossip Spanish cotillear, chismorrear Italian pettegolare German schwatzen.

contzimàre , vrb Definition betare o pònnere su concime a sa cosa prantada o semenada Synonyms e antonyms aligare, alladamenae, ladamingiare, stercorai Translations French fumer, engraisser English to manure Spanish abonar Italian concimare German düngen.

conziminàre , vrb: aconziminare, cungiminai, cungimminai, cunziminai Definition cuncordare, aprontare, pònnere a postu, intrare apare cosas Synonyms e antonyms codrimingiai, cuncodrai, cuntzebire, ingrauciare, ordimignare, ziminare | ctr. isconsiminzare Sentences coces, fressadas, lentolos e iscacos tocaiat a nois a los conziminare ◊ fraghigendi is arrastus cungímminat is trastus ◊ ocannu sa cummédia dh'at bófia cungiminai ammarolla cussu ◊ a mi ndi furai a filla mia a tres oras de noti chini dhu podiat cunziminai?! ◊ is tzeracus boliant papai petza e ant cunziminau de bocí una mallora Etymon ctl. conjuminar Translations French combiner English to combine, to compose Spanish combinar, arreglar Italian combinare, compórre German zusammenstellen.

copedhàre , vrb: corpedhare Definition giare cropos, prus che àteru piticos, lestros aifatu de pare, istare giaendho cropos Synonyms e antonyms colpare, fèrrere, tochedhare Sentences in iscola a segare, a corpedhare, a pulire, a tínghere, e gai, mancu a zogu, mancu brullendhe faghet ◊ ite li ses corpedhendhe, a martedhu, a cussa cosa? ◊ s'intendhet su mastru de linna corpedhendhe, paret puntzitendhe carchi cosa 2. unu túnciu paret essendhe dai sos muros e copedhendhe a balcones e giannas Etymon srd. Translations French battre, taper plusieurs fois English to beat over and over Spanish golpear muchas veces Italian bàttere ripetutaménte German wiederholt schlagen.

copiài, copiàre , vrb Definition fàere sa cópia, torrare a iscríere cosa iscrita; fintzes imparare de un'àteru a fàere sa matessi cosa Synonyms e antonyms iscopiare 2 Sentences mi che cópio custa cantone a su cuadernu Translations French copier, transcrire English to copy, to transcribe Spanish copiar Italian copiare, trascrìvere German abschreiben.

corciài , vrb Definition cosa chi faent is maistos de pannu: cosire a puntos istrintos o a forma de còrcia su prenimentu de bestimentu; pruschetotu est su chi faent a is banitas ponendho puntos chi passant de parte a parte, donniunu a contu suo, po aguantare su prenimentu (lana o àteru) bene istérriu e firmu Etymon spn. (a)colchar Translations French piquer English to quilt Spanish hilvanar Italian impuntire German steppen

corcobàre , vrb: corcovare Definition fàere dortu Synonyms e antonyms abbajonare, abbrentai, acocovedhae, agionedhare, allachedhare, atrotiai, colembrai, inconchedhare, inconcobare, indortigare Sentences sa lantza s'est corcovada pariat de pasta crua Etymon spn. corcovar Translations French courber English to bend Spanish torcer Italian curvare, incurvare German biegen.

cordinài, cordinàre , vrb Definition fàere a manera chi duas o prus personas currespondhant cun su chi faent a unu matessi iscopu, fàere torrare paris, a su matessi puntu una cosa cun s'àtera, una persona cun s'àtera Translations French coordonner English to coordinate Spanish coordinar Italian coordinare German koordinieren.

córdula , nf: Definition s'istentina de unu pegus mescamente piticu filada, a imbodhigadura, cun àteros orrugos de matzàmene (bentre, cordule, orrugu de napa, àteru) e poi cota a orrostu o, si est pegus mannu, iscotada e apustis orrustia o fata a cassola / fai sa córdula a sa musca = èssere limidos, susuncus Synonyms e antonyms codra Scientific Terminology mng Etymon srd. Translations French tresse de boyaux servant à faire rôtir English gut plait prepared to be roasted Spanish trenza, madeja, revoltillo, mazo Italian tréccia di intestini per arròsti German Darmflechte zum Braten.

corogliàre , vrb Definition giare a bíere, a crèdere una cosa po un'àtera, pigare a ingannu Synonyms e antonyms abbovai, abbuvonare, coglionai, colovrinare, imbaucare, imbelecare, imbusterai, improsae, ingannai, ingrangugliare, ingregai, istusciare, piocai, scafai, trampai, transare Sentences no s'ischit ite àteru li nesit cussa mariola pro la corogliare ◊ a sos duos amantes si los corogliesit su dimóniu e fatesint su progetu de bochire sa muzere de isse ◊ ma como chi bos isco cuss'astrúscia, su de mi corogliare est corogliadu! (P.Mossa) Translations French rouler, tromper English to make fun of Spanish engañar Italian corbellare, trarre in inganno German täuschen.

coronài, coronàre , vrb Definition pònnere sa corona, coronas; in cobertantza, fàere a bregúngia, a befa o fintzes brigare meda 2. nci funta duus deputaus a sa trasmissioni, ma gei mi dhus ant coronaus bèni cun is telefonadas: de dónnia colori ndi dhus ant nau! ◊ si fais aici gei ti coronat mulleri tua!…◊ gei s'ant coronau bèni a nosu Sardus!…◊ cussas sunt féminas chi bendhent s'onore pro unu reale: no las cherzo a muzere ca timo pro mi coronare! Etymon srd. Translations French couronner English to crown Spanish coronar Italian coronare German krönen.

corraxinài , vrb: corruxinai, curruxinai Definition betare unu corrighinu, istare o èssere a corrighinos: si narat de animales (àinu, leone), de su mare e fintzes de sa bentre Synonyms e antonyms abborrochinare, corrighinare, corrinai, orriare Sentences parit unu molenti corraxinendi 2. mi currúxinat sa brenti, mi benit a puntas Scientific Terminology bga Translations French braire, rugir English to bray, to roar Spanish rebuznar, rugir Italian ragliare, ruggire German iahen, brüllen.

corrighinàre , vrb: corriginare, corrochinare, corronchinare, currighinare Definition betare unu corrighinu, istare a corrighinos: si narat de is animales, e de sa gente puru in su sensu de abboghinare o tzerriare in debbadas Synonyms e antonyms abboghinare, ammuilare, barroinae, borrare, borrighinare, corraxinai, corrinai, irruilare Sentences su porcu est corrighinandhe ◊ currighinant che traos in begriles ◊ si pesant a toroju corrighinendhe che boes feridos ◊ s'aca corrighinanne a istedhos de s'aera e sos procos in su lanne de sa pastura anzena 2. corronchinare che trabu de Orra ◊ a ndhe as de s'àsiu de corrighinare!… Scientific Terminology bga Etymon srd. Translations French beugler English to bellow Spanish bramar Italian mugghiare, schiammazzare dei tòri German muhen.

corrígiri , vrb: currègere, curregi, currèxere, currèzere, currígiri Definition giare annestru, educatzione; cassare e bogare a fora is fadhinas, is ibbàllios de un'iscritu, de unu trebballu, de unu fàere o cumportamentu e po cussu cambiare su chi andhat male a comente andhat bene o podet andhare méngius Synonyms e antonyms ammonestai, annestrare, curregire Sentences cussa est zente sentza currégia ◊ custa vida no dha bàliu prus: o dhu curregis, a fillu tuu, o mi ndi andu de domu! 2. mamma mi azuaiat a fàghere sos disignos, mi leaiat s'istória e mi curreziat sos suntos ◊ seo duas oras iscridindhe e currezindhe ◊ in custu libbru de Saba ndi essit pagu cosa de curregi Surnames and Proverbs prb: chie su fizu no currezet, lu ódiat Etymon itl. Translations French corriger English to correct Spanish corregir Italian corrèggere, rettificare German verbessern.

corrinài , vrb: currinai, currinari Definition betare unu corrinu, corrighinos (su tzerriare de is boes), istare o èssere a corrighinos: si narat de animales e de gente puru Synonyms e antonyms abborriare, barroinae, borrare, borrighinare, corraxinai, irronchiare, corruxinai, mughilare 2. si est fuiu corrinendi che unu malloru Scientific Terminology bga Etymon srd. Translations French mugir English to moo Spanish mugir Italian muggire German muhen.

corriscàle, corriscàli , nm Definition su corredhu a pònnere cosighedha asciuta, sa funghedha, po allúere su fogu Synonyms e antonyms corriscarju, corruèscara Scientific Terminology stz Etymon srd. Translations French petit étui de corne English little horn to light fire Spanish cuerno para encender el fuego Italian cornétto contenènte ésca German Hörnchen mit Köder.