contraventzionài , vrb: cuntraventzionai Definitzione
pònnere contravintzione
Frases
is carabbineris iant cuntraventzionau is chi no portànt is bullitinus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
donner,
flanquer une contravention
Ingresu
to fine
Ispagnolu
multar
Italianu
multare
Tedescu
mit einer Geldstrafe belegen.
contriàre , vrb Definitzione
andhare contras a unu, essire in contràriu a su chi bolet s'àteru, murrungiare calecuna cosa a unu
Sinònimos e contràrios
contraíchere,
scontrariai,
iscontriai,
scuntretzai
| ctr.
audire
Frases
su maridu podet fàghere su padronu de totu chena chi nisciunu lu cóntriet
Tradutziones
Frantzesu
contrarier
Ingresu
to oppose
Ispagnolu
contrariar,
contrastar
Italianu
contrastare
Tedescu
widersprechen.
contribbulài, contribbulàre , vrb Definitzione
penoriare, provare o fàere provare penas, tribbulias
Ètimu
itl.
contribolare
Tradutziones
Frantzesu
affliger
Ingresu
to distress
Ispagnolu
afligir
Italianu
afflìggere,
travagliare
Tedescu
quälen.
controíre , vrb: contruire Definitzione
giare órdine, cumandhare, apretzetare de no fàere calecuna cosa, controriai
Sinònimos e contràrios
brevare,
contraíchere,
chitai 1,
preubbire
| ctr.
ordinare,
obbrigare
Frases
su binu e su fumu bi l'at controidu su dutore ◊ si mi controit de fàghere piagheres, controat finas de mi ndhe pedire! ◊ li at controidu su passazu in sa tanca sua ◊ su babbu a sos fizos no los at mai contruidos ◊ ti controo de faedhare cun istranzos, inoghe!
Tradutziones
Frantzesu
interdire,
défendre
Ingresu
to forbid
Ispagnolu
prohibir
Italianu
controindicare,
proibire,
vietare
Tedescu
als schädlich bezeichnen,
verbieten.
contularjàre , vrb: contularzare Definitzione
cricare contos, allegas, chistionos angenos, nàrrere bodhetas, criticare, alleghetare
Sinònimos e contràrios
afoghilare,
allicuterai,
crastulai,
criticai,
licutai,
lollughinare,
lorodhare,
pidanciulai,
piscinargiai,
pistizonare,
spisciulari,
trobedhare 1,
zudicare
Frases
cussa est fémina de cusséntzia e no istat contularjandhe peri sos fochiles ◊ sa bidha contularjat e bocat a pizu sas leredhas
2.
istaiant abbandha, ne bidos e ne contularzados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cancaner,
jaser
Ingresu
to gossip
Ispagnolu
cotillear,
chismorrear
Italianu
pettegolare
Tedescu
schwatzen.
contzimàre , vrb Definitzione
betare o pònnere su concime a sa cosa prantada o semenada
Sinònimos e contràrios
aligare,
alladamenae,
ladamingiare,
stercorai
Tradutziones
Frantzesu
fumer,
engraisser
Ingresu
to manure
Ispagnolu
abonar
Italianu
concimare
Tedescu
düngen.
conziminàre , vrb: aconziminare,
cungiminai,
cungimminai,
cunziminai Definitzione
cuncordare, aprontare, pònnere a postu, intrare apare cosas
Sinònimos e contràrios
codrimingiai,
cuncodrai,
cuntzebire,
ingrauciare,
ordimignare,
ziminare
| ctr.
isconsiminzare
Frases
coces, fressadas, lentolos e iscacos tocaiat a nois a los conziminare ◊ fraghigendi is arrastus cungímminat is trastus ◊ ocannu sa cummédia dh'at bófia cungiminai ammarolla cussu ◊ a mi ndi furai a filla mia a tres oras de noti chini dhu podiat cunziminai?! ◊ is tzeracus boliant papai petza e ant cunziminau de bocí una mallora
Ètimu
ctl.
conjuminar
Tradutziones
Frantzesu
combiner
Ingresu
to combine,
to compose
Ispagnolu
combinar,
arreglar
Italianu
combinare,
compórre
Tedescu
zusammenstellen.
copedhàre , vrb: corpedhare Definitzione
giare cropos, prus che àteru piticos, lestros aifatu de pare, istare giaendho cropos
Sinònimos e contràrios
colpare,
fèrrere,
tochedhare
Frases
in iscola a segare, a corpedhare, a pulire, a tínghere, e gai, mancu a zogu, mancu brullendhe faghet ◊ ite li ses corpedhendhe, a martedhu, a cussa cosa? ◊ s'intendhet su mastru de linna corpedhendhe, paret puntzitendhe carchi cosa
2.
unu túnciu paret essendhe dai sos muros e copedhendhe a balcones e giannas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
battre,
taper plusieurs fois
Ingresu
to beat over and over
Ispagnolu
golpear muchas veces
Italianu
bàttere ripetutaménte
Tedescu
wiederholt schlagen.
copiài, copiàre , vrb Definitzione
fàere sa cópia, torrare a iscríere cosa iscrita; fintzes imparare de un'àteru a fàere sa matessi cosa
Sinònimos e contràrios
iscopiare 2
Frases
mi che cópio custa cantone a su cuadernu
Tradutziones
Frantzesu
copier,
transcrire
Ingresu
to copy,
to transcribe
Ispagnolu
copiar
Italianu
copiare,
trascrìvere
Tedescu
abschreiben.
corciài , vrb Definitzione
cosa chi faent is maistos de pannu: cosire a puntos istrintos o a forma de còrcia su prenimentu de bestimentu; pruschetotu est su chi faent a is banitas ponendho puntos chi passant de parte a parte, donniunu a contu suo, po aguantare su prenimentu (lana o àteru) bene istérriu e firmu
Ètimu
spn.
(a)colchar
Tradutziones
Frantzesu
piquer
Ingresu
to quilt
Ispagnolu
hilvanar
Italianu
impuntire
Tedescu
steppen
corcobàre , vrb: corcovare Definitzione
fàere dortu
Sinònimos e contràrios
abbajonare,
abbrentai,
acocovedhae,
agionedhare,
allachedhare,
atrotiai,
colembrai,
inconchedhare,
inconcobare,
indortigare
Frases
sa lantza s'est corcovada pariat de pasta crua
Ètimu
spn.
corcovar
Tradutziones
Frantzesu
courber
Ingresu
to bend
Ispagnolu
torcer
Italianu
curvare,
incurvare
Tedescu
biegen.
cordinài, cordinàre , vrb Definitzione
fàere a manera chi duas o prus personas currespondhant cun su chi faent a unu matessi iscopu, fàere torrare paris, a su matessi puntu una cosa cun s'àtera, una persona cun s'àtera
Tradutziones
Frantzesu
coordonner
Ingresu
to coordinate
Ispagnolu
coordinar
Italianu
coordinare
Tedescu
koordinieren.
córdula , nf: Definitzione
s'istentina de unu pegus mescamente piticu filada, a imbodhigadura, cun àteros orrugos de matzàmene (bentre, cordule, orrugu de napa, àteru) e poi cota a orrostu o, si est pegus mannu, iscotada e apustis orrustia o fata a cassola / fai sa córdula a sa musca = èssere limidos, susuncus
Sinònimos e contràrios
codra
Terminologia iscientìfica
mng
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tresse de boyaux servant à faire rôtir
Ingresu
gut plait prepared to be roasted
Ispagnolu
trenza,
madeja,
revoltillo,
mazo
Italianu
tréccia di intestini per arròsti
Tedescu
Darmflechte zum Braten.
corogliàre , vrb Definitzione
giare a bíere, a crèdere una cosa po un'àtera, pigare a ingannu
Sinònimos e contràrios
abbovai,
abbuvonare,
coglionai,
colovrinare,
imbaucare,
imbelecare,
imbusterai,
improsae,
ingannai,
ingrangugliare,
ingregai,
istusciare,
piocai,
scafai,
trampai,
transare
Frases
no s'ischit ite àteru li nesit cussa mariola pro la corogliare ◊ a sos duos amantes si los corogliesit su dimóniu e fatesint su progetu de bochire sa muzere de isse ◊ ma como chi bos isco cuss'astrúscia, su de mi corogliare est corogliadu! (P.Mossa)
Tradutziones
Frantzesu
rouler,
tromper
Ingresu
to make fun of
Ispagnolu
engañar
Italianu
corbellare,
trarre in inganno
Tedescu
täuschen.
coronài, coronàre , vrb Definitzione
pònnere sa corona, coronas; in cobertantza, fàere a bregúngia, a befa o fintzes brigare meda
2.
nci funta duus deputaus a sa trasmissioni, ma gei mi dhus ant coronaus bèni cun is telefonadas: de dónnia colori ndi dhus ant nau! ◊ si fais aici gei ti coronat mulleri tua!…◊ gei s'ant coronau bèni a nosu Sardus!…◊ cussas sunt féminas chi bendhent s'onore pro unu reale: no las cherzo a muzere ca timo pro mi coronare!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
couronner
Ingresu
to crown
Ispagnolu
coronar
Italianu
coronare
Tedescu
krönen.
corraxinài , vrb: corruxinai,
curruxinai Definitzione
betare unu corrighinu, istare o èssere a corrighinos: si narat de animales (àinu, leone), de su mare e fintzes de sa bentre
Sinònimos e contràrios
abborrochinare,
corrighinare,
corrinai,
orriare
Frases
parit unu molenti corraxinendi
2.
mi currúxinat sa brenti, mi benit a puntas
Terminologia iscientìfica
bga
Tradutziones
Frantzesu
braire,
rugir
Ingresu
to bray,
to roar
Ispagnolu
rebuznar,
rugir
Italianu
ragliare,
ruggire
Tedescu
iahen,
brüllen.
corrighinàre , vrb: corriginare,
corrochinare,
corronchinare,
currighinare Definitzione
betare unu corrighinu, istare a corrighinos: si narat de is animales, e de sa gente puru in su sensu de abboghinare o tzerriare in debbadas
Sinònimos e contràrios
abboghinare,
ammuilare,
barroinae,
borrare,
borrighinare,
corraxinai,
corrinai,
irruilare
Frases
su porcu est corrighinandhe ◊ currighinant che traos in begriles ◊ si pesant a toroju corrighinendhe che boes feridos ◊ s'aca corrighinanne a istedhos de s'aera e sos procos in su lanne de sa pastura anzena
2.
corronchinare che trabu de Orra ◊ a ndhe as de s'àsiu de corrighinare!…
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
beugler
Ingresu
to bellow
Ispagnolu
bramar
Italianu
mugghiare,
schiammazzare dei tòri
Tedescu
muhen.
corrígiri , vrb: currègere,
curregi,
currèxere,
currèzere,
currígiri Definitzione
giare annestru, educatzione; cassare e bogare a fora is fadhinas, is ibbàllios de un'iscritu, de unu trebballu, de unu fàere o cumportamentu e po cussu cambiare su chi andhat male a comente andhat bene o podet andhare méngius
Sinònimos e contràrios
ammonestai,
annestrare,
curregire
Frases
cussa est zente sentza currégia ◊ custa vida no dha bàliu prus: o dhu curregis, a fillu tuu, o mi ndi andu de domu!
2.
mamma mi azuaiat a fàghere sos disignos, mi leaiat s'istória e mi curreziat sos suntos ◊ seo duas oras iscridindhe e currezindhe ◊ in custu libbru de Saba ndi essit pagu cosa de curregi
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie su fizu no currezet, lu ódiat
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
corriger
Ingresu
to correct
Ispagnolu
corregir
Italianu
corrèggere,
rettificare
Tedescu
verbessern.
corrinài , vrb: currinai,
currinari Definitzione
betare unu corrinu, corrighinos (su tzerriare de is boes), istare o èssere a corrighinos: si narat de animales e de gente puru
Sinònimos e contràrios
abborriare,
barroinae,
borrare,
borrighinare,
corraxinai,
irronchiare,
corruxinai,
mughilare
2.
si est fuiu corrinendi che unu malloru
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mugir
Ingresu
to moo
Ispagnolu
mugir
Italianu
muggire
Tedescu
muhen.
corriscàle, corriscàli , nm Definitzione
su corredhu a pònnere cosighedha asciuta, sa funghedha, po allúere su fogu
Sinònimos e contràrios
corriscarju,
corruèscara
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
petit étui de corne
Ingresu
little horn to light fire
Ispagnolu
cuerno para encender el fuego
Italianu
cornétto contenènte ésca
Tedescu
Hörnchen mit Köder.