afavaméntu , nm Definizione
genia de neghe ereditària de un'organísimu, in su sàmbene mescamente de medas Sardos (dhi fartat in parte o deunudotu s'enzima nau G6PDH); su male de sa fae, disturbu de su àere papau fae chi podet bènnere a is chi tenent custa farta: si distruent is gróbbulos orrúbios de su sàmbene
Sinonimi e contrari
afavadura,
afavonzu
/
cdh. afaamentu
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
favisme
Inglese
favism
Spagnolo
favismo
Italiano
favismo
Tedesco
Fabismus.
afavàre : afaàre
afavàu afavàdu
afaxàre , vrb Definizione àere afaxu, pentzare, immaginare coment'e incantaos Frasi su pesu de totu custu l'intendhiat che crastu mannu subr'a isse e afaxaiat tantu pro andhare, coment'e a fuire (E.Giordano).
afàxu , nf Definizione genia de pentzada, su istare pentzandho a is cosas, una genia de ammaju, incantu, ispantu Sinonimi e contrari atraéntzia Frasi sa mannària de s'iscuru, sa mannària de su mare… e isse minoredhu chi fit isfidendhe totu, ite afaxu!…
afeadòre , agt Definizione chi faet légiu, feu, chi istrópiat Etimo srd.
afeadúra , nf Sinonimi e contrari afeamentu Etimo srd.
afeài , vrb: afeare Definizione
fàere a feu, fàere feu fintzes in su sensu de fàere disonore a calecuna cosa, tocare a brutesa; nàrrere cosa a briga, a disprétziu
Sinonimi e contrari
abbaunzare,
abborresci,
ghelestiare,
grisai 1
/
imbratare
/
briare,
certai,
disalabai,
infeire,
irzenzare,
menispresiare
Frasi
est preíderu isse puru, ma acumbessat e afeat sa lege chi l'at fatu a preíderu!
2.
totu mi ant afeadu su cantare daghi mi ant bidu chi póveru so
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
barbouiller,
salir,
blâmer
Inglese
to soil,
to blame
Spagnolo
afear,
ensuciar
Italiano
imbrattare,
biasimare
Tedesco
beschmutzen,
tadeln.
afeaméntu , nm Definizione su afeare Sinonimi e contrari afeadura Etimo srd.
afeàre afeài
afebbràre , vrb: afrebbare Definizione pònnere sa callentura, fàere bènnere o pònnere sa callentura Sinonimi e contrari incallenturire, infrebbare Etimo srd.
afebbràu , pps, agt: afrebbadu,
afrebbau Definizione
de afebbrare, afrebbare; chi est tempus meda a callenturas; chi est de animale chi portat callentura
Sinonimi e contrari
acaenturau,
frebbosu,
infrebbadu
| ctr.
irfrebbau
2.
custu late no est bonu ca est afrebbadu
Traduzioni
Francese
fébricitant
Inglese
feverish
Spagnolo
calenturiento
Italiano
febbricitante
Tedesco
fiebernd.
afecàu , agt: afexau Definizione nau de ccn., afexiau, chi est pudésciu de feghe, chi at bufau, chi s'imbriagat fatuvatu Sinonimi e contrari afegonadu, fegone, imbreacone 2. mancai siast afexau biu ca de sa funtana passas atesu! Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
afedài, afedàre , vrb: fedare* Definizione
fàere fedu, fígios; pesare animales a séberu; foedhandho de animales, fintzes betare su fedu (angiones, crabitos) a súere a is mamas
Sinonimi e contrari
afigiare,
agnare,
fizolare
/
arratzare
/
achisciare
Frasi
custa mallora gei afedat: est fintzas acanta de angiai! ◊ si mullint is pegus chi ant afedau
2.
semus afedendhe sa robba
Terminologia scientifica
vda
Traduzioni
Francese
mettre bas,
faire ses petits (animaux)
Inglese
to litter
Spagnolo
parir
Italiano
figliare
Tedesco
Junge werfen.
afède , nf: fede Definizione s'anedhu de is isposos Sinonimi e contrari anedhu, manafidi, maninfiore, matzete Etimo srd.
afegàre , vrb: afexiai, avexiai Definizione in cobertantza, fàere a feghe, imbriagare, bufare binu a tropu Sinonimi e contrari abbinai, afegonare, ammuscai, infegare Frasi nci depit bolli mera a coglionai a tui, candu cumèncias a ti afexiai!… 2. est sempri imbriagu, avexiau de su binu Etimo srd.
afegonàdu , pps, agt Definizione
de afegonare; nau de unu, chi est sèmpere bufau, imbriagu
Sinonimi e contrari
afecau,
apiriciolau,
fegone,
imbreacone
Traduzioni
Francese
ivre,
aviné
Inglese
drunken
Spagnolo
borracho
Italiano
avvinazzato
Tedesco
betrunken.
afegonàre , vrb Definizione
bufare binu meda (o àteru cun àrculu), èssere giau a su binu, imbriagare fatuvatu
Sinonimi e contrari
abbinai,
afegare,
infegare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'enivrer
Inglese
to become gipsy,
to get drunk
Spagnolo
emborracharse
Italiano
avvinazzarsi,
ubriacarsi
Tedesco
sich betrinken.
afeidài , vrb Definizione conciare, únghere cun ógiu de olia su tzafaranu innanti de dhu pònnere a assoliare po dhu turrare a sole Etimo itl. affaità.