ceròtu , nm: cirotu, tzerotu*, ziroto Definizione tira de cosa chi atacat a una parte, mescamente impreada po amparare una segada o fintzes po mantènnere sa meighina a sa carre; meighina de pagu contu de pònnere a frigadura; persona apicigosa chi istat aifatu de àteros chi no ndhe funt tanti prexaos Sinonimi e contrari achillo, dafetanu, liga, sparadrapa.
cèrpa , nf: ciarpa Definizione ispétzia de isciallu chi portant is féminas betau in palas; una genia de chintórgiu de militares Sinonimi e contrari iscelpa Terminologia scientifica bst Etimo itl. ciarpa.
cèrpe , nm: serpe,
tzerpi Definizione
genia de animale longu longu chi si movet fruschinandho e illascinandho in terra; àteros animaledhos chi noghent
Sinonimi e contrari
colobra
/
arrasia,
grodhe,
telpe*
Frasi
àbbile ammuntadore, lassa sos anzones meos: piga su cerpe e s'arretulia!
Terminologia scientifica
anar
Traduzioni
Francese
serpent
Inglese
serpent
Spagnolo
serpiente,
culebra
Italiano
sèrpe
Tedesco
Schlange.
cerpènti , nf: terpente*, tzerpente Sinonimi e contrari telpe Frasi sa cerpenti farsa ti at ingannau.
cerpentínu , agt Definizione de cerpe; chi est malu Frasi língua cerpentina, tui puru gei ses piparosa!…
cerpíu , nm: serpia,
telpia,
tzarpia Definizione
dónnia e css. bobboi; foedhandho cun tzacu, piciochedhu piticu ifadosu, malu
Sinonimi e contrari
arrabbiu,
arresia,
babballoti,
babbaúciu,
babbaudhu,
babboi,
bebberriu,
bubburrincu,
pespereghe,
terpusu,
tirpiuzu,
titupiu
2.
ma càstia custu cerpiu ita mi at fatu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
insecte
Inglese
insect
Spagnolo
bicho
Italiano
insètto
Tedesco
Insekt.
cerpulíu , nm Definizione tzerpulia, ma fintzes pipios, fedighedhu Sinonimi e contrari feduliu.
cèrra , nf: asserra, terra 1, tzerra* Definizione genia de maladia de sa pedhe; mància, magra de diferente colore in sa pedhe Frasi mi fiat essiu unu guroni, una spécia de cerra, e ajaja mi dh'iat curau cun sa magaidraxa ◊ tui portas is cerras!
cèrri , vrb: cèrriri,
chèrrere 1 Definizione
colare, fàere in chiliru, seberare una cosa de un'àtera; portare in buca a ccn. po ndhe nàrrere male o fintzes po dhu pesare a bíere ite persona est; mòvere calecuna cosa coment'e faendho in chiliru / pps. cérriu 1, chérridu, chérriu; camminai o andai cerrixerri = coment'e ballendhe sas nàdigas, innàiga innàiga, moíndhelas de un'ala a s'àtera, itl. sculettare
Sinonimi e contrari
cherrintzonare,
chilibrare,
chirrare,
farinare,
iscerai,
prugae,
scedassai,
sciliriai,
spalinai
Frasi
cerri sa terra ◊ cerrit e purgat po isceberai e ponni a parti su bonu e su malu ◊ comente finites de mòlere su tricu cherrimus ◊ chi su malu puru si vantat po bonu, gei nc’est unu ciuliri chi cerrit! (Maxia S.)
2.
custa est genti cérria che farra in su sedatzu ◊ unu apui de s'atru si ant a prugai coment'e trigu cérriu in su sedatzu ◊ prima de ti fai un'amigu cerridhu! ◊ caminat cerri cerri parit una pudha
3.
passillat cerrendi su paneri ◊ est benendi cerrixerri, totu apomponissada, totu arrandas e frocus
Etimo
ltn.
cernere
Traduzioni
Francese
tamiser
Inglese
to riddle
Spagnolo
tamizar,
cribar,
cerner
Italiano
cèrnere,
vagliare
Tedesco
trennen,
sichten.
cerriài, cerriàre , vrb: atzerriai,
cirriare,
sirriai,
tzerriai* Definizione
betare tzérrios, boghes, betare boghe naendho su númene de unu / cerriai a ccn. si… = cramare a ccn. a bídere si…
Sinonimi e contrari
abbochinare,
giuilare,
insirriai,
iscramorai
/
ciamare,
muntire,
tichirriare
| ctr.
cagliai,
citire
Frasi
porcu grassu apo in domo ma no círriat como: canno est a pacare si daet a cirriare ◊ toca, cérria a babbu tú si est prontu! ◊ si est postu a cerriare nanno: E ite c'intraus noso cun tue?!
Traduzioni
Francese
crier,
appeler
Inglese
to shout,
to call
Spagnolo
llamar,
gritar
Italiano
gridare,
chiamare
Tedesco
schreien,
rufen.
cerrída , nf Sinonimi e contrari
isseperonzu,
sceru,
seberadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tri,
sélection
Inglese
selection
Spagnolo
selección
Italiano
cèrnita
Tedesco
Auslese.
cerridòri , nm, agt: gerridori Definizione
chi o chie cherret o si movet a cerridura
Frasi
tzia Desola fut cerridora, fut fiuda e chene fillus e fadiat de mama a is pipias chi trabballànt in sa mena
2.
bollu sa bardúnfula chi fetzat chillu in s'unga, ma no s'ispionedhu ca est cerridori
Terminologia scientifica
prf
Traduzioni
Francese
cribleur
Inglese
riddler
Spagnolo
cribador
Italiano
vagliatóre
Tedesco
Sieber.
cerridúra , nf: gerridura Sinonimi e contrari
cerrimentu,
cherridonzu,
cilivradura,
sedatzadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tamisage,
triage
Inglese
selection
Spagnolo
cribado
Italiano
stacciatura
Tedesco
Sieben.
cerrígu , nm: cherricru,
cherrigu Definizione
genia de sedatzu, de chiliru, po chèrrere cosa grussa, chilivru de favule: a logos est su canistedhu
Sinonimi e contrari
chérriu 1,
chibiru,
faule
/
canistedhu
Frasi
mama at zai preparadu su cherrigu e su sedatzu: de sa farra issa faghet bellu impastu, lu suighet e sestat su pane de onzi die
2.
su cici canno est fatu dhu ponent in is cerrigos largos giai de unu metro
Terminologia scientifica
ans
Etimo
ltn.
cernic(u)lu(m)
Traduzioni
Francese
crible
Inglese
sieve
Spagnolo
criba
Italiano
crivèllo,
vàglio grossolano
Tedesco
Sieb.
cerriméntu , nm Definizione su chèrrere, nau mescamente de laores, de farina e deasi Sinonimi e contrari cerridura Etimo srd.
cérriu , nm: intzérriu,
tzérriu* Definizione
boghe chi si betat naendho su númene de ccn., pedindho agiudu, a lamentu forte, a brigare, fintzes solu foedhandho in artu meda
Sinonimi e contrari
abboghiada,
addorojada,
bérchida,
boche,
giúilu,
grida,
ingargu,
ingrídulu,
irgràmiu,
istríulu,
làmidu,
tírriu
Frasi
dhi at ghetau unu cérriu… s'est trémiu paris! ◊ cussu candu fuedhat est sempri a cérrius
Traduzioni
Francese
hurlement,
cri
Inglese
shout,
cry
Spagnolo
grito
Italiano
urlo,
grido
Tedesco
Schrei.
cérriu 1 , pps, agt: chérridu,
chérritu,
chérriu Definizione
de cèrriri, chèrrere 1; chi est fatu in chiliru (nau de cosa pitica, prus che àteru laore a granu)
Sinonimi e contrari
chirriatu,
cilivrau 1,
sceberau,
sedatadu
Frasi
sa símbula cheret chérria in canistedha de iscraleu pro che chirrare su chivarzu
Traduzioni
Francese
tamisé
Inglese
sieved
Spagnolo
cribado
Italiano
vagliato
Tedesco
gesiebt.
cerrixèrri , avb, nm: cerruxerru Definizione
manera de camminare faendho ballare is nàdigas, comente faent is piciocas; genia de pigionedhu (cerruxerru solu pzn.)
Sinonimi e contrari
isculisiscúlisi,
scianchiscianchi
/
cherricherri
Frasi
gi est pagu afragellada, cussa picioca, totu tinta in faci, totu iscianchiscianchi, caminendi cerrixerri! ◊ est benendi cerrixerri, totu apomponissada, totu arrandas e frocus
2.
is pillonedhus bolant schiulendi de una mata a s’àtera: is cerruxerrus, is cruculeus, cadrellinas, calancuna meurra
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
qui se dandine
Inglese
walking with a wiggle
Spagnolo
balanceante
Italiano
sculettante
Tedesco
sich in den Hüften wiegend.
cerrúa , nf: cerrura Definizione
prugadura, su prugare
Sinonimi e contrari
prugadura
Frasi
carrafinas e tassas ndi tengu una cerrua!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tri,
vannage
Inglese
choice
Spagnolo
cernidura,
cernido
Italiano
cèrnita,
vàglio
Tedesco
Auslese,
Sieb.
cerrúdu , agt Definizione nau de pegus lanosu (craba o brebè), chi portat su pilu longu agiummai fintzes a terra, allorigau Frasi is crabas chi mi ammancant funt una montada e un'argaledha cerruda.