ceròtu , nm: cirotu, tzerotu*, ziroto Definitzione tira de cosa chi atacat a una parte, mescamente impreada po amparare una segada o fintzes po mantènnere sa meighina a sa carre; meighina de pagu contu de pònnere a frigadura; persona apicigosa chi istat aifatu de àteros chi no ndhe funt tanti prexaos Sinònimos e contràrios achillo, dafetanu, liga, sparadrapa.
cèrpa , nf: ciarpa Definitzione ispétzia de isciallu chi portant is féminas betau in palas; una genia de chintórgiu de militares Sinònimos e contràrios iscelpa Terminologia iscientìfica bst Ètimu itl. ciarpa.
cèrpe , nm: serpe,
tzerpi Definitzione
genia de animale longu longu chi si movet fruschinandho e illascinandho in terra; àteros animaledhos chi noghent
Sinònimos e contràrios
colobra
/
arrasia,
grodhe,
telpe*
Frases
àbbile ammuntadore, lassa sos anzones meos: piga su cerpe e s'arretulia!
Terminologia iscientìfica
anar
Tradutziones
Frantzesu
serpent
Ingresu
serpent
Ispagnolu
serpiente,
culebra
Italianu
sèrpe
Tedescu
Schlange.
cerpènti , nf: terpente*, tzerpente Sinònimos e contràrios telpe Frases sa cerpenti farsa ti at ingannau.
cerpentínu , agt Definitzione de cerpe; chi est malu Frases língua cerpentina, tui puru gei ses piparosa!…
cerpíu , nm: serpia,
telpia,
tzarpia Definitzione
dónnia e css. bobboi; foedhandho cun tzacu, piciochedhu piticu ifadosu, malu
Sinònimos e contràrios
arrabbiu,
arresia,
babballoti,
babbaúciu,
babbaudhu,
babboi,
bebberriu,
bubburrincu,
pespereghe,
terpusu,
tirpiuzu,
titupiu
2.
ma càstia custu cerpiu ita mi at fatu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
insecte
Ingresu
insect
Ispagnolu
bicho
Italianu
insètto
Tedescu
Insekt.
cerpulíu , nm Definitzione tzerpulia, ma fintzes pipios, fedighedhu Sinònimos e contràrios feduliu.
cèrra , nf: asserra, terra 1, tzerra* Definitzione genia de maladia de sa pedhe; mància, magra de diferente colore in sa pedhe Frases mi fiat essiu unu guroni, una spécia de cerra, e ajaja mi dh'iat curau cun sa magaidraxa ◊ tui portas is cerras!
cèrri , vrb: cèrriri,
chèrrere 1 Definitzione
colare, fàere in chiliru, seberare una cosa de un'àtera; portare in buca a ccn. po ndhe nàrrere male o fintzes po dhu pesare a bíere ite persona est; mòvere calecuna cosa coment'e faendho in chiliru / pps. cérriu 1, chérridu, chérriu; camminai o andai cerrixerri = coment'e ballendhe sas nàdigas, innàiga innàiga, moíndhelas de un'ala a s'àtera, itl. sculettare
Sinònimos e contràrios
cherrintzonare,
chilibrare,
chirrare,
farinare,
iscerai,
prugae,
scedassai,
sciliriai,
spalinai
Frases
cerri sa terra ◊ cerrit e purgat po isceberai e ponni a parti su bonu e su malu ◊ comente finites de mòlere su tricu cherrimus ◊ chi su malu puru si vantat po bonu, gei nc’est unu ciuliri chi cerrit! (Maxia S.)
2.
custa est genti cérria che farra in su sedatzu ◊ unu apui de s'atru si ant a prugai coment'e trigu cérriu in su sedatzu ◊ prima de ti fai un'amigu cerridhu! ◊ caminat cerri cerri parit una pudha
3.
passillat cerrendi su paneri ◊ est benendi cerrixerri, totu apomponissada, totu arrandas e frocus
Ètimu
ltn.
cernere
Tradutziones
Frantzesu
tamiser
Ingresu
to riddle
Ispagnolu
tamizar,
cribar,
cerner
Italianu
cèrnere,
vagliare
Tedescu
trennen,
sichten.
cerriài, cerriàre , vrb: atzerriai,
cirriare,
sirriai,
tzerriai* Definitzione
betare tzérrios, boghes, betare boghe naendho su númene de unu / cerriai a ccn. si… = cramare a ccn. a bídere si…
Sinònimos e contràrios
abbochinare,
giuilare,
insirriai,
iscramorai
/
ciamare,
muntire,
tichirriare
| ctr.
cagliai,
citire
Frases
porcu grassu apo in domo ma no círriat como: canno est a pacare si daet a cirriare ◊ toca, cérria a babbu tú si est prontu! ◊ si est postu a cerriare nanno: E ite c'intraus noso cun tue?!
Tradutziones
Frantzesu
crier,
appeler
Ingresu
to shout,
to call
Ispagnolu
llamar,
gritar
Italianu
gridare,
chiamare
Tedescu
schreien,
rufen.
cerrída , nf Sinònimos e contràrios
isseperonzu,
sceru,
seberadura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tri,
sélection
Ingresu
selection
Ispagnolu
selección
Italianu
cèrnita
Tedescu
Auslese.
cerridòri , nm, agt: gerridori Definitzione
chi o chie cherret o si movet a cerridura
Frases
tzia Desola fut cerridora, fut fiuda e chene fillus e fadiat de mama a is pipias chi trabballànt in sa mena
2.
bollu sa bardúnfula chi fetzat chillu in s'unga, ma no s'ispionedhu ca est cerridori
Terminologia iscientìfica
prf
Tradutziones
Frantzesu
cribleur
Ingresu
riddler
Ispagnolu
cribador
Italianu
vagliatóre
Tedescu
Sieber.
cerridúra , nf: gerridura Sinònimos e contràrios
cerrimentu,
cherridonzu,
cilivradura,
sedatzadura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tamisage,
triage
Ingresu
selection
Ispagnolu
cribado
Italianu
stacciatura
Tedescu
Sieben.
cerrígu , nm: cherricru,
cherrigu Definitzione
genia de sedatzu, de chiliru, po chèrrere cosa grussa, chilivru de favule: a logos est su canistedhu
Sinònimos e contràrios
chérriu 1,
chibiru,
faule
/
canistedhu
Frases
mama at zai preparadu su cherrigu e su sedatzu: de sa farra issa faghet bellu impastu, lu suighet e sestat su pane de onzi die
2.
su cici canno est fatu dhu ponent in is cerrigos largos giai de unu metro
Terminologia iscientìfica
ans
Ètimu
ltn.
cernic(u)lu(m)
Tradutziones
Frantzesu
crible
Ingresu
sieve
Ispagnolu
criba
Italianu
crivèllo,
vàglio grossolano
Tedescu
Sieb.
cerriméntu , nm Definitzione su chèrrere, nau mescamente de laores, de farina e deasi Sinònimos e contràrios cerridura Ètimu srd.
cérriu , nm: intzérriu,
tzérriu* Definitzione
boghe chi si betat naendho su númene de ccn., pedindho agiudu, a lamentu forte, a brigare, fintzes solu foedhandho in artu meda
Sinònimos e contràrios
abboghiada,
addorojada,
bérchida,
boche,
giúilu,
grida,
ingargu,
ingrídulu,
irgràmiu,
istríulu,
làmidu,
tírriu
Frases
dhi at ghetau unu cérriu… s'est trémiu paris! ◊ cussu candu fuedhat est sempri a cérrius
Tradutziones
Frantzesu
hurlement,
cri
Ingresu
shout,
cry
Ispagnolu
grito
Italianu
urlo,
grido
Tedescu
Schrei.
cérriu 1 , pps, agt: chérridu,
chérritu,
chérriu Definitzione
de cèrriri, chèrrere 1; chi est fatu in chiliru (nau de cosa pitica, prus che àteru laore a granu)
Sinònimos e contràrios
chirriatu,
cilivrau 1,
sceberau,
sedatadu
Frases
sa símbula cheret chérria in canistedha de iscraleu pro che chirrare su chivarzu
Tradutziones
Frantzesu
tamisé
Ingresu
sieved
Ispagnolu
cribado
Italianu
vagliato
Tedescu
gesiebt.
cerrixèrri , avb, nm: cerruxerru Definitzione
manera de camminare faendho ballare is nàdigas, comente faent is piciocas; genia de pigionedhu (cerruxerru solu pzn.)
Sinònimos e contràrios
isculisiscúlisi,
scianchiscianchi
/
cherricherri
Frases
gi est pagu afragellada, cussa picioca, totu tinta in faci, totu iscianchiscianchi, caminendi cerrixerri! ◊ est benendi cerrixerri, totu apomponissada, totu arrandas e frocus
2.
is pillonedhus bolant schiulendi de una mata a s’àtera: is cerruxerrus, is cruculeus, cadrellinas, calancuna meurra
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui se dandine
Ingresu
walking with a wiggle
Ispagnolu
balanceante
Italianu
sculettante
Tedescu
sich in den Hüften wiegend.
cerrúa , nf: cerrura Definitzione
prugadura, su prugare
Sinònimos e contràrios
prugadura
Frases
carrafinas e tassas ndi tengu una cerrua!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tri,
vannage
Ingresu
choice
Ispagnolu
cernidura,
cernido
Italianu
cèrnita,
vàglio
Tedescu
Auslese,
Sieb.
cerrúdu , agt Definitzione nau de pegus lanosu (craba o brebè), chi portat su pilu longu agiummai fintzes a terra, allorigau Frases is crabas chi mi ammancant funt una montada e un'argaledha cerruda.