cumannaméntu cumandaméntu
cumannànte cumandànti
cumannàre cumandài
cumànnu cumàndhu
cumantzài comentzàri
cumàrca , nf Definizione
cambarada de cumpàngios, cumpangia de gente / picare a ccn. in c. = leàrelu, chèrrerelu in sa cumpanzia
Sinonimi e contrari
camarada,
còdoma,
vantícula
Frasi
sa note, mancari l'esseret colada chin sa cumarca, non bi aiat istentau in bidha ◊ sas cumarcas costerinas veniant a binti e trinta ciopas a sa festa ◊ de sa cumarca manna chi fimus semus abbarraos in pacos
Etimo
itl.
comarca
Traduzioni
Francese
bande,
camarilla
Inglese
gang
Spagnolo
pandilla
Italiano
combrìccola,
camarilla
Tedesco
Clique.
cumàssa , nf, nm: acumassu,
cumassu,
cummassu,
cummossu,
cumossu Definizione
css. cosa impastada, ma mescamente sa farra candho est ammesturada cun su frammentu e sueta: unu cumossu est de prus a mancu su tanti chi si podet pigare totu a una borta po dhu suighire; unu tanti, a orrugu mannu, de una css. cosa a bisura de cumossu, ma mescamente de metallos o cosas chi si podent iscagiare e cagiare (postos in d-unu mógliu)
Sinonimi e contrari
ammàssulu,
ballone
Frasi
is comossos dhos trebballaus in sa mesa faendho su pane ◊ si su cumassu no si tribàgliat bene, su pane no essit bonu ◊ su cumassu cheret cariadu, oridu, incannonadu, illadiadu e picadu (N.Fadda)◊ acabore no siat custu nàrrere che cumassu chena sale?! (G.Fiori)◊ su cumossu mamma dhu fait a manu lenta
2.
est bellu e arrúbiu che unu cummossu de òru ◊ totunu su cumassu, totunu su pesu ◊ est luchente che una cumassa de prata
Etimo
ltn.
cum + massa
Traduzioni
Francese
pétrissage
Inglese
kneading,
ingot
Spagnolo
masa,
lingote
Italiano
impasto,
lingòtto
Tedesco
Gemisch,
Massel.
cumassadúra , nf Definizione su cumassare, sa farra impastada po fàere su pane Etimo srd.
cumassài, cumassàre , vrb: acumassare,
cummessai,
cummossai,
cumossai Definizione
impastare sa farra cun su frammentu po fàere su pane, is tzípulas; ispartzire sa pasta impastada in cumossos de suíghere
Sinonimi e contrari
impastai,
inturtare
Frasi
manus lestras sedatzant sa farra, dha cumossant, dha ciuexint, dh'ispòngiant e dha inforrant ◊ su civraxu est totu cummessau e ciuetu ◊ immoi, sa farra cumossada tocat a dha ciuexi
3.
poita custa cronta chi una dí fiat pani no si lassat prus cumossai de sa manu? ◊ sa beridadi de sa vida est cummossada de gosu e de tristura
Etimo
ltn.
cummassare
Traduzioni
Francese
pétrir
Inglese
to knead
Spagnolo
amasar
Italiano
impastare,
intrìdere la farina
Tedesco
kneten.
cumassòne , nm Definizione agiummai coment'e cumossu mannu, nau po ccn. grussu e grassu meda Sinonimi e contrari budhone, toporodhone.
cumàssu cumàssa
cumbaràda camaràda
cumbàta , nf, nm: cumbatu Definizione
trancuinu, gherra coment'e de chie istat sèmpere faendho (no sèmpere po cosa de bonu)/ èssere in cumbata apare = fàere fortza impare bolendho sa matessi cosa
Sinonimi e contrari
afarru,
cadha,
cària,
certu,
condierra,
gherra,
impodha,
inzotu,
matana,
mugna,
pista,
podha,
rebbatu
| ctr.
assébiu,
pasu
Frasi
bivu in cumbata e passo vida penosa, prite tenzo in donzi cosa sa fortuna contrària ◊ su cane giraiat dogni mata fiaghendhe su rastu e s'aera e deo passaia a fàcia altera cun su fosile prontu a sa cumbata (S.Lay Deidda)◊ a fortza de tanti cumbata apu bintu custu coru
Traduzioni
Francese
lutte,
dispute
Inglese
fight,
quarrel
Spagnolo
lucha,
altercado
Italiano
lòtta,
altèrco
Tedesco
Streit.
cumbatadòre , agt Definizione chi istat sèmpere a cumbata Sinonimi e contrari cumbatente, cumbatidori Etimo srd.
cumbatadúra , nf Definizione su cumbatare Sinonimi e contrari cumbata Etimo srd.
cumbatàre , vrb Definizione
ammungiare, su istare a cumbata, a gherrígiu, faendho prus che àteru a pelea; su dèpere padire a calecunu o ccn. cosa
Sinonimi e contrari
batacollare,
batazare,
cumbàtiri
Frasi
tzertos pessamentos li torrabant gai de repente chi perdiat fintzas sa gana de los cumbatare! (S.Spiggia)◊ mi at lassadu sola cun fizu meu a cumbatare in custa vida ◊ a cumbatare chimbe pitzinnos bi cheriat su podere de Deus!
2.
iscassu de carenale, pro limba podiat cumbatare cun totus
Traduzioni
Francese
combattre
Inglese
to fight
Spagnolo
luchar
Italiano
combàttere
Tedesco
kämpfen.
cumbatàtu, cumbatàu cumbatàdu
cumbatènte , agt, nm Definizione
chi o chie cumbatet, o fintzes militare chi at fatu calecuna gherra
Sinonimi e contrari
cumbatadore,
cumbatidori
Frasi
pro su giustu no ndhe timas zente, ma sies che soldadu in sa trincera pro sas càusas bonas cumbatente (A.Casula)
Traduzioni
Francese
combattant
Inglese
fighter
Spagnolo
combatiente
Italiano
combattènte
Tedesco
Kämpfer,
kämpfend.