delúdiu , pps, agt Definizione de delúdere; chi si ndh'est bistu male de calecuna cosa o de ccn. chi creiat chi promitiat bene.
delusiòne, delusiòni , nf Definizione
sentimentu chi si provat candho unu no tenet su chi boliat, creiat o ibertaiat
Sinonimi e contrari
ingabbu
Traduzioni
Francese
déception
Inglese
disillusion
Spagnolo
desilusión,
decepción
Italiano
delusióne
Tedesco
Enttäuschung.
dèma , nf: atema,
demma,
tema Definizione
maladia chi tirat a longas, aintru de sa carena e mancu bene connota, fintzes arremadiu, pecu
Sinonimi e contrari
antzulia,
ciaca,
indema,
insemia,
témiu,
tzemia
/
defeta,
peca 1
2.
mi dolet a mortóriu unu prumone, no potzo mancu respirae pro sa dema
3.
sa dema cosa sua est chi est mandroni
Traduzioni
Francese
misère,
maladie
Inglese
ailment
Spagnolo
enfermedad
Italiano
magagna,
malattìa crònica
Tedesco
Gebrechen.
demadíu , agt Definizione chi est demau, malàidu, chi tenet neghe a sa salude Sinonimi e contrari demmu, indemadu | ctr. sanu.
demàdu , pps, agt: addemmau,
demau Definizione
de demare; chi at ingortu dema, maladia, mancari no s’iscat bene ite (podet èssere fintzes arremadiu): si narat de animales magangiaos e malesanos; nau de gente, de salude difetosa, fintzes chi est pagu giustu de conca o, nau de cosa, chi tenet difetu
Sinonimi e contrari
demmu,
indemau,
tunconidu
/
macu,
scimpri
| ctr.
líaru,
sanu
Frasi
seo totu demau: giugo sas nares che unu grifone (T.Cau)
2.
mamma tua est morta picinna, singiale chi fiat demada ◊ custa dente est demada, bogannedha!◊ demada no ti fusti dépia coxuare!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
malsain,
maladif
Inglese
sickly
Spagnolo
malsano,
enfermizo
Italiano
malsano,
malatìccio
Tedesco
kränklich.
demadúra , nf Definizione dema, maladia, ma fintzes guronedhu, ferta Etimo srd.
demaniàle , agt: domaniale, domaniali Definizione chi pertocat o apartenet a su demàniu, chi est propiedade de s'istadu.
demàniu , nm: domàniu Definizione
propiedade púbblica de s'istadu
Frasi
su mare est totu demàniu ◊ custas tancas unu tempus fint de su domàniu
Traduzioni
Francese
domaine de l'Etat
Inglese
state property
Spagnolo
propriedad del estado
Italiano
demànio
Tedesco
Domäne,
Staatsbesitz.
demàre , vrb: addemare Definizione
ingòllere tema, maladia, fàere dannu a sa salude
Sinonimi e contrari
ammagagnare,
ammaladiai,
apuntorai,
ilmaladiare,
inciacai,
tunconire
| ctr.
sanai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
attraper une maladie
Inglese
to get an illness
Spagnolo
enfermar
Italiano
prèndere una malattìa
Tedesco
erkranken.
demasía , nf Definizione
cosa de prus, chi no dhue serbit, chi est tropu, fintzes in su sensu chi no torrat cun sa beridade
Sinonimi e contrari
subélciu,
subraprusu
| ctr.
mancàssia
Frasi
in cussas peràulas bi agato demasia meda
Etimo
ctl.
demasía
Traduzioni
Francese
superfluité,
excès
Inglese
excess
Spagnolo
demasía
Italiano
superfluità,
eccèsso
Tedesco
Übertriebenheit,
Übermaß.
demasiàdu , pps, agt Definizione
de demasiare; chi est prus de su chi serbit, chi sobrat, tropu
Sinonimi e contrari
soberante,
subélciu,
subraprusu,
tropu
| ctr.
mancante
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
excédant,
excessif,
surabondant
Inglese
exceeding,
excessive,
overabundant
Spagnolo
demasiado
Italiano
eccedènte,
eccessivo,
sovrabbondante
Tedesco
übertrieben,
übermäßig.
demasiàre , vrb Definizione
essire de is límites, fàere prus de su chi dhue bolet
Sinonimi e contrari
birare,
cabulare,
soberare
| ctr.
mancai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dépasser
Inglese
to exceed
Spagnolo
excederse
Italiano
eccèdere
Tedesco
übersteigen.
demàu demàdu
demèda , avb Definizione
de tempus, de ora meda, de meda tempus a custa parte
Sinonimi e contrari
daora
Frasi
demeda est chi l'aimus acontzu cussu traste… torra segadu est!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
il y a beaucoup de temps
Inglese
a long time ago
Spagnolo
desde mucho
Italiano
da mólto tèmpo fa
Tedesco
längst,
seit langer Zeit.
demerèssere , vrb: desmerèsciri, dimeresci, dismeresci Definizione pèrdere su méritu, is méritos Sinonimi e contrari | ctr. manesci, medèsciri Etimo spn. desmerecer.
deméritu , nm Definizione su contràriu de su méritu, cosa chi benit cunsiderada male, coment'e una curpa.
demezàna, demigiàna damijàna
demínos , avb Definizione a deminos chi, de…= a tretu chi, a puntu de…, a tales chi… Frasi sas cosas si sunt cumplicadas a deminos chi faghias fadiga a ndhe tostare sos zóculos ◊ at lassadu acurtziare su trau a deminos chi li fit isvrixendhe sos caltzones cun sa punta de sos corros (S.Patatu).
demizàna damijàna
dèmma , nf Definizione maladia de is brebès: sa demma est un’animaledhu, arrana, a forma de fògia de crecu de sa mannària de su podhighedhu de unu piciochedhu, e si agatat in su figau Sinonimi e contrari dema / abbarbuladura, abbavera, aranas, bivera, verusímini Frasi sa demma est maladia chi is brebès ne pigant paschenno in logu paludosu (L.Mameli) Terminologia scientifica mld.