incatenàre incadenài
incatramadòre, incatramadòri , agt, nm Definizione
chi o chie leat s'àteru a ingannu
Sinonimi e contrari
afrascadore,
arrebuseri,
fraitzu,
imbodhiosu,
imbusteri,
inganneri,
tramperi,
tramposu,
trasseri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
trompeur
Inglese
deceptive,
deceiver
Spagnolo
engañador
Italiano
ingannatóre
Tedesco
Betrüger.
incatramadúra , nf Definizione
su incatramare, ma nau mescamente in cobertantza po ingannia
Sinonimi e contrari
ingannia,
trampa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
goudronnage
Inglese
tarring
Spagnolo
alquitranado
Italiano
catramatura
Tedesco
Teeren.
incatramàe, incatramài, incatramàre , vrb Definizione
betare, pònnere su catramu; nau mescamente in cobertantza, pigare s'àteru a ingannu
Sinonimi e contrari
asfaltai
/
abbovai,
colovrinare,
imbaucare,
imbusterai,
imbuvonare,
improsae,
ingannai,
ingrangugliare,
trampai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
goudronner
Inglese
to tar
Spagnolo
alquitranar
Italiano
incatramare
Tedesco
teeren.
incatràmu , nm Sinonimi e contrari
ingànniu,
trampa
/
imbodhiosu,
imbusteri,
incatramadore,
ingannadore,
tramperi,
trasseri
/
aciseri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
séducteur
Inglese
seducer
Spagnolo
seductor
Italiano
seduttóre
Tedesco
Verführer.
incatzellàu , nm Definizione tira de arretza chi si podet aciúnghere a su tou (àtera arretza) a manera chi custu potzat calare prus a fundhu piscandho.
incatzigài , vrb Sinonimi e contrari abbaticare, cacigai, incalcare, istibbire Etimo srd.
incàtzigu , nm Sinonimi e contrari catigammuntone, catigamuru Etimo srd.
incaungiài, incaungiàre , vrb: ingaungiae, ingaungiai Definizione acumpangiare su pane cun àtera cosa, cun ingaúngiu, papandho, fàere coment'e de cundhimentu a su pane Sinonimi e contrari agonzare, aunzare 1 Frasi s'olia marigosa no praxit a totus, ma ingaúngiat prus de sa druci ◊ ingaúngiat gureu cun civraxu ◊ su pane arridadidhu e incaungiadhu cun olia! 2. sa farrighingiada dha bollet incaungiada bene cun d-una fita de casu Etimo srd.
incaúngiu , nm: ingaugnu,
ingaúngiu,
ingaunzu Definizione
cosa, mescamente prus de sustàntzia (casu, petza, e àteru), chi si papat impare cun su pane e dhi giaet prus sabore
Sinonimi e contrari
agonzu*,
armíngiu cumpànigu,
gaúngiu
Frasi
si donant su pani sentza de ingaúngiu ◊ in tempus antigu ni pani e ni ingaúngiu ◊ zughiat càriga a ingaunzu ◊ ndhe at furadu unu tzichi però papadu si dh'at a murrúngiu ca no at agatadu s'incaúngiu! ◊ dhi apu bitiu su murzu: pani, ingaúngiu e binu ◊ mi soe iscarésciu ca buxia arrecàpidu e ingaúngiu in sa tasca e non apo mancu papau
Terminologia scientifica
mng
Traduzioni
Francese
ce que l'on mange avec du pain
Inglese
companage
Spagnolo
companage,
condumio
Italiano
companàtico
Tedesco
Zukost zum Brot.
incausài, incausàre , vrb Definizione
betare is curpas, incurpare a unu de unu dannu, de àere fatu male
Sinonimi e contrari
acajonare,
acriminai,
acrupai,
acusai,
imputai,
incrupai
Frasi
a chini t'incàusat po ti ndi pigai sa camisa, lassadhi fintzas su mantu (Ev)◊ seu innòi incausau po cussu ◊ is aversàrius, ca dhu bidiant in bidha asseliau, ant pentzau de dh'incausai po una morti
2.
oe so che un'incausadu chi ispetat dibbatimentu
Traduzioni
Francese
imputer
Inglese
to accuse
Spagnolo
imputar
Italiano
imputare
Tedesco
zuschreiben.
incaussài , vrb Definizione
nau de cosa chi s'ingurtit, àere dificurtade a passare in su gúturu; asciutare sa buca (nau de cosa chi si papat po s'efetu chi faet a sa buca, ca essit arrasposa)
Sinonimi e contrari
aèschere,
arrèschere,
incaussire
Frasi
a Sarbadori, comenti at biu sa pobidha, dh'incaussat su binu!
2.
tengu sa buca totu incaussada de cussu cachi chi apu papau
Traduzioni
Francese
de travers
Inglese
which goes the wrong way (said of food)
Spagnolo
atragantar
Italiano
andare di travèrso (détto di cibo)
Tedesco
in die falsche Kehle kommen.
incaxàdu, incaxàu incallàu
ínce , avb Sinonimi e contrari nce Frasi ince bolet errespetu po totu as limbas de su mundhu.
incegài, incegàre , vrb: intzecare,
intzegare Definizione
guastare is ogos, leare sa vista de no bíere; cumbínchere a unu a fàere su chi no depet, o chi no bolet, o de si ndhe impudare e dispràxere apustis
Sinonimi e contrari
atzecare,
bisogai,
inciurpai,
inturpire,
intzeghire
/
alluscai,
tantare
Frasi
si lu feris a s'ogru l'intzegas ◊ sa luche fit gosi forte chi incegaiat
2.
si mi che intzegat l'iscudo! ◊ che l'at intzegadu su dinari e béndhidu s'est ◊ che l'at intzegadu sa bellesa de sa fémina, ma a mere de domo chi no balet ◊ cun sa paraleta sua che at intzegadu fintzas a tie
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crever les yeux,
devenir aveugle
Inglese
to blind
Spagnolo
cegar
Italiano
accecare
Tedesco
erblinden.
incénciu , nm: incensu, incentzu, inchensu, intzensu, intzentu, intzentzu, intzessu Definizione duas genias de mata chi bogant coment'e làmbrigas de cucumele chi abbruxant mescamente in crésia e faent fumu fragosu meda Sinonimi e contrari simòngia, timàngia Frasi ispainai s'incensu in s'artari! ◊ a sos funerales de sos ricos faghiant tres pasadas e sas beneisciones chin s'intzentu ◊ unu de sos tres res at batidu unu càlighe de prata prenu de inchensu Terminologia scientifica mt, Amyris kafal, Boswellia carteri.
incèndhere, incènnere , vrb: inchèndhere,
inchènnere Definizione
allúere su fogu, pruschetotu foedhandho de su forru; nau de s'ànimu, de sa mente, provare unu sentidu forte, biu / pps. inchesu
Sinonimi e contrari
achèndhere,
allúere,
allumae,
atzèndhere,
impampidhare
| ctr.
istudare
Modi di dire
csn:
linna de i. = linnixedha fini po allumai fogu; inchèndhere frammas a… = tzacare, pònnere fogu
Frasi
mentras tziu Missente fit inchendhendhe su focu, deo ascurtabo in mesu a sa cuzicura ◊ inchendhide su fogu! ◊ a cussa vidha li aviant inchesu frammas
2.
s'inchendhides s'ispera ant a lúghere torra custas cortes ◊ sos pitzinnos s'inchendhent iscurtandhe su contu (A.Mura)◊ a vinti annos cudha fiama m'inchendhiat totu ◊ de poeta sas peràulas cheria candho sa mente inchesa est de amore! ◊ si li est inchesa sa cara candho l'ant dimandhata ◊ su tzocu de s'istuturrada inchendhiat s'istànsia
Etimo
ltn.
incendere
Traduzioni
Francese
incendier,
enflammer
Inglese
to set on fire,
to fire
Spagnolo
incendiar,
inflamar
Italiano
incendiare,
entusiasmarsi
Tedesco
anzünden,
sich begeistern.
incennidúra , nf Definizione su incènnere, su allúere su fogu, ma fintzes su tanti de linna chi serbit a su forru po una cota de pane Etimo srd.
incenséri , nm: incentzeri, insenseri, intzentzeri Definizione genia de braxeredhu po abbruxare timanza (incensu) in is funtziones de crésia Sinonimi e contrari afumentadore, timanzeri, turredha / cdh. incinseri Terminologia scientifica prdc Etimo ctl. encenser.